pagina 24

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Μέχρι µὲν ὦν τούτου ἁρπαγὰς µούνας εἶναι παρ᾽ ἀλλήλων, τὸ δὲ ἀπὸ

τούτου Ἕλληνας δὴ µεγάλως αἰτίους γενέσθαι·

(r42-43)

µέχρι + gen. tot aan

ὠν = οὐν

μούνας = μονας

ἀλλήλων = beiden

τὸ δὲ = maar (daartegenover)

μεγάλως = in grote mate

Μέχρι μὲν ὦν τούτου ἁρπαγὰς μούνας εἶναι
- wat zijn de juiste naamvalsfuncties?

1. τουτου = aanvulling ἁρπαγας = sub.acc.
2. ὠν = aanvulling ἁρπαγας = sub.acc.
3. τουτου = aanvulling ἁρπαγας = LV
4. ὠν = aanvulling ἁρπαγας = LV

Μέχρι µὲν ὦν τούτου ἁρπαγὰς µούνας εἶναι παρ᾽ ἀλλήλων, τὸ δὲ ἀπὸ

τούτου Ἕλληνας δὴ µεγάλως αἰτίους γενέσθαι·

(r42-43)

µέχρι + gen =  tot aan

ὠν = οὐν

μούνας = μονας

ἀλλήλων = beiden

τὸ δὲ = maar (daartegenover)

ἀπό + gen = vanaf

μεγάλως = in grote mate

Μέχρι τούτου en ἀπὸ τούτου
welke woordsoort is τούτου en hoe vertaal je dat?

1. persoonlijk vnw - 'hij, zij, het'
2. aanwijzend vnw - 'die, deze, dat'
3. aanwijzend vnw - 'hij, zij, het'
4. onbepaald vnw - 'iemand, enige, iets'

Μέχρι µὲν ὦν τούτου ἁρπαγὰς µούνας εἶναι παρ᾽ ἀλλήλων, τὸ δὲ ἀπὸ

τούτου Ἕλληνας δὴ µεγάλως αἰτίους γενέσθαι·

(r42-43)

µέχρι + gen =  tot aan

ὠν = οὐν

μούνας = μονας

ἀλλήλων = beiden

τὸ δὲ = maar (daartegenover)

ἀπό + gen = vanaf

μεγάλως = in grote mate

Μέχρι µὲν ὦν τούτου ἁρπαγὰς µούνας εἶναι παρ᾽ ἀλλήλων, τὸ δὲ ἀπὸ

τούτου Ἕλληνας δὴ µεγάλως αἰτίους γενέσθαι·

(r42-43)

<De Perzen zeggen> Dat er dus tot aan dit <...?> ἁρπαγὰς µούνας van de kant van beiden waren, maar dat vanaf dit <...?> de Grieken in grote mate αἰτίους γενέσθαι;

Μέχρι µὲν ὦν τούτου ἁρπαγὰς µούνας εἶναι παρ᾽ ἀλλήλων, τὸ δὲ ἀπὸ

τούτου Ἕλληνας δὴ µεγάλως αἰτίους γενέσθαι·

(r42-43)

<De Perzen zeggen> Dat er dus tot aan dit <moment> alleen ontvoeringen van de kant van beiden waren, maar dat vanaf dit <moment> de Grieken in grote mate verantwoordelijk zijn geweest; 

προτέρους γὰρ ἄρξαι  [τοὺς Ἕλληνας] στρατεύεσθαι ἐς τὴν Ἀσίην ἢ σφέας ἐς τὴν Εὐρώπην.

σφέας = αὐτους 

verklaar de infinitivi

ἤ heeft 2 betekenissen: 1. of, ofwel
2. bij comparativus: dan
welke is het hier?

1. 1. of
2. 2. dan

προτέρους γὰρ ἄρξαι  [τοὺς Ἕλληνας] στρατεύεσθαι ἐς τὴν Ἀσίην ἢ σφέας ἐς τὴν Εὐρώπην.

σφέας = αὐτους 

προτέρους ...  ἢ = eerder ... dan

στρατεύεσθαι = op trekken

welk stijlfiguur herken je?

προτέρους γὰρ ἄρξαι στρατεύεσθαι ἐς τὴν Ἀσίην ἢ σφέας ἐς τὴν Εὐρώπην. - Wie worden bedoeld met σφέας?

1. Grieken
2. niet-Grieken

προτέρους γὰρ ἄρξαι  [τοὺς Ἕλληνας] στρατεύεσθαι ἐς τὴν Ἀσίην ἢ σφέας ἐς τὴν Εὐρώπην.

want dat <de Grieken> eerder ἄρξαι op te trekken tegen Azië ἢ σφέας (de niet-Grieken) tegen Europa. 

προτέρους γὰρ ἄρξαι  [τοὺς Ἕλληνας] στρατεύεσθαι ἐς τὴν Ἀσίην ἢ σφέας ἐς τὴν Εὐρώπην.

want dat <de Grieken> eerder begonnen zijn op te trekken tegen Azië dan zijzelf (de niet-Grieken) tegen Europa. 

ἄρξαι: inf aor act van ἄρχω = de eerste zijn; beginnen

Τὸ µέν νυν ἁρπάζειν γυναῖκας |

ἀνδρῶν ἀδίκων νοµίζειν ἔργον εἶναι, 

|τὸ δὲ| ἁρπασθεισέων [γυναικων] σπουδὴν ποιήσασθαι τιµωρέειν |

ἀνοήτων [ἔργον εἰναι], |

τὸ δὲ µηδεµίαν ὤρην ἔχειν | ἁρπασθεισέων σωφρόνων·

νοµίζειν = Dat <ze> (de Perzen) menen dat + AcI

σπουδὴν ποιήσασθαι = moeite doen om

τιµωρέειν = wraak te nemen 

ὤρην + gen = zorg voor/ interesse in

Welke functie heeft de genitivus?
Τὸ μέν νυν ἁρπάζειν γυναῖκας
ἀνδρῶν ἀδίκων νομίζειν ἔργον εἶναι,

1. bijv.bep.
2. aanvulling
3. deel van gen.abs.
4. comparationis

Welke functie heeft de genitivus?
τὸ δὲ ἁρπασθεισέων [γυναικων] σπουδὴν ποιήσασθαι τιμωρέειν

1. bijv.bep.
2. aanvulling
3. deel van gen.abs.
4. comparationis

Welke functie heeft de 1ste genitivus?
τὸ δὲ μηδεμίαν ὤρην ἔχειν ἁρπασθεισέων σωφρόνων·

1. bijv.bep.
2. aanvulling
3. deel van gen.abs.
4. comparationis

Τὸ µέν νυν ἁρπάζειν γυναῖκας |

ἀνδρῶν ἀδίκων νοµίζειν ἔργον εἶναι, 

|τὸ δὲ| ἁρπασθεισέων [γυναικων] σπουδὴν ποιήσασθαι τιµωρέειν |

ἀνοήτων [ἔργον εἰναι],| 

τὸ δὲ µηδεµίαν ὤρην ἔχειν | ἁρπασθεισέων σωφρόνων·

'een daad van ....?'

'wraak te nemen nadat....?'

'een daad van...?'

'zorg voor/ interesse in ...?'

'van....?'

Τὸ µέν νυν ἁρπάζειν γυναῖκας |

ἀνδρῶν ἀδίκων νοµίζειν ἔργον εἶναι, 

|τὸ δὲ| ἁρπασθεισέων [γυναικων] σπουδὴν ποιήσασθαι τιµωρέειν |

ἀνοήτων [ἔργον εἰναι],| 

τὸ δὲ µηδεµίαν ὤρην ἔχειν | ἁρπασθεισέων σωφρόνων·

'een daad van onrechtvaardige mannen'

'wraak te nemen nadat [vrouwen] geroofd zijn'

'[een daad] van dwazen'

'zorg voor geroofd zijnden'

'van verstandigen'

Τὸ µέν νυν ἁρπάζειν γυναῖκας |

ἀνδρῶν ἀδίκων νοµίζειν ἔργον εἶναι, 

| τὸ δὲ ἁρπασθεισέων [γυναικων] σπουδὴν ποιήσασθαι τιµωρέειν |

ἀνοήτων [ἔργον εἰναι], 

τὸ δὲ µηδεµίαν ὤρην ἔχειν ἁρπασθεισέων σωφρόνων·

νοµίζειν = Dat <ze> (de Perzen) menen dat + AcI

σπουδὴν ποιήσασθαι = moeite doen om

τιµωρέειν + gen = wraak te nemen (voor)

ὤρην + gen = zorg voor/ interesse in

gesubstantiveerde infinitivi

Τὸ µέν νυν ἁρπάζειν γυναῖκας ἀνδρῶν ἀδίκων νοµίζειν ἔργον εἶναι, 

τὸ δὲ ἁρπασθεισέων σπουδὴν ποιήσασθαι τιµωρέειν ἀνοήτων, 

τὸ δὲ µηδεµίαν ὤρην ἔχειν ἁρπασθεισέων σωφρόνων·

het roven van vrouwen,

(het) moeite doen om wraak te nemen 

het hebben van geen enkele zorg 

Τὸ µέν νυν ἁρπάζειν γυναῖκας ἀνδρῶν ἀδίκων νοµίζειν ἔργον εἶναι, 

τὸ δὲ ἁρπασθεισέων σπουδὴν ποιήσασθαι τιµωρέειν ἀνοήτων, 

τὸ δὲ µηδεµίαν ὤρην ἔχειν ἁρπασθεισέων σωφρόνων·

Dat <ze> (de Perzen) menen dat het roven van vrouwen, welnu, het werk is van onrechtvaardige mannen, maar dat (het) moeite doen om wraak te nemen nadat ze geroofd zijn <het werk> van dwaze <mannen is>, en dat het hebben van geen enkele zorg om geroofde <vrouwen> <het werk> van verstandige <mannen is>. 

ἡρπάζοντο - benoem de vorm

1. ptc dat sg praes A van ἡρπαζω
2. 1ste sg impf A van ἁρπαζω
3. 3de pl praes M van ἡρπαζω
4. 3de pl impf M van ἁρπαζω

δῆλα [εἰναι] γὰρ δὴ ὅτι, εἰ µὴ αὐταὶ ἐβούλοντο, οὐκ ἂν ἡρπάζοντο.

 δῆλος = duidelijk

 εἰ = als, indien, of

 µή = niet, (op)dat niet, om niet te

µή na ww. vrezen = dat

irrealis

ind impf/aor + ἄν

> gebeurtenis die niet gebeurd is (vert met 'zouden')

vaak gevolgd door een bijzin met 'εἰ'

 

δῆλα [εἰναι] γὰρ δὴ ὅτι, εἰ µὴ αὐταὶ ἐβούλοντο, οὐκ ἂν ἡρπάζοντο.

δῆλος = duidelijk

εἰ = als, indien, of

µή = niet, (op)dat niet, om niet te

µή na ww. vrezen = dat

irrealis

ind impf/aor + ἄν

> gebeurtenis die niet gebeurd is (vert met 'zouden')

vaak gevolgd door een bijzin met 'εἰ'

 

δῆλα [εἰναι] γὰρ δὴ ὅτι, εἰ µὴ αὐταὶ ἐβούλοντο, οὐκ ἂν ἡρπάζοντο.

irrealis m.b.t. heden; deze observatie geldt in het algemeen, dus ook in de tijd dat Hdt zijn perzische bronnen raadpleegt.

Want <dat het> natuurlijk duidelijk <is> dat, als ze <het> zelf niet zouden willen, ze niet zouden worden geroofd.