2H - Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2Hd

2H

Spelling

Herhaling leerjaar 1

Lesdoelen

- Je kunt hoofdletters en leestekens correct gebruiken. 

- Je kunt bijvoeglijke naamwoorden correct schrijven. 

- Je kunt meervoudsvormen van een zelfstandig naamwoord correct schrijven. 

- Je kunt verkleinwoorden correct schrijven. 

Hoofdletters

1. Aan het begin van een zin.

- Overmorgen gaan we...

- 3 kinderen gaan overmorgen...

2. Bij namen (van mensen/merken/bedrijven/landen/etc.)

- Hema

- Piet van der Heijden / meneer Van der Heijden

- België / Duits / Italiaan

3. Bij officiële feestdagen

- Kerstmis / eerste kerstdag / paasei

4. Bij religieuze zaken

- Bijbel / Koran / Jodendom / Christen / Boeddhist

Bijvoeglijke naamwoorden

	Regel + voorbeeld
Reguliere woorden	+ -e -> mooie, snelle, rode
Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord	+ -en -> houten, zilveren Uitzondering: aluminium , nylon
Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord -> wanneer het voltooid deelwoord NIET op -en eindigt	Zo kort mogelijk de vergrote foto, de verbrede weg

Meervoudsvormen

	Regel + voorbeeld
-en	Wanneer je dit hoort. Schrijf wat je hoort. paarden, huizen, kinderen
-'s	Woorden die eindigen op een klinker met lange klank. pizza's, oma's, bikini's
-s	Woorden die eindigen op een medeklinker of korte klank. horloges, tafels, trolleys

Verkleinwoorden

	Regel + voorbeeld
-dubbele klinker + tje	Woorden die eindigen op een klinker met lange klank. pizzaatje, omaatje, bikinietje
-'tje	Woorden met tekens en afkortingen. wc'tje, A4'tje, bh'tje
-kje	Woorden die eindigen op -ng woninkje, koninkje

Les 2

Lesdoelen

- Je kunt uitleggen wat leenwoorden zijn. 

- Je kent de meestvoorkomende spellingregels van Engelse en Franse leenwoorden. 

- Je kunt de meestvoorkomende Engelse en Franse leenwoorden correct schrijven. 

Huiswerk:

- Online: Spelling, paragraaf 3 -> opdracht 1 t/m 7 maken

Leenwoorden 

	Regel + voorbeeld
Engels	Wanneer het laatste deel een voorzetsel is, gebruik je een koppelteken. -> back- up / walk- over / all- in
Engels	Samenstellingen schrijf je (anders dan de Engelse spelling) aan elkaar. -> latenightshow / voicemail
Frans	Gebruik een é è ê als dat nodig is voor de uitspraak. -> café / crèche / enquête

Les 3

Lesdoelen

- Je kunt uitleggen wat een samenstelling is. 

- Je kunt benoemen wanneer je een koppelteken moet gebruiken. 

- Je kunt woorden met een koppelteken correct schrijven. 

Huiswerk:

- Online: Spelling, paragraaf 3 -> opdracht 1 t/m 7

- Online: Spelling, paragraaf 4 -> opdracht 1 t/m 7

Koppelteken

Samenstellingen die anders onoverzichtelijk zijn.	kop-en-schotel / doe-het-zelfzaak langetermijngeheugen
Samenstellingen met klinkerbotsing	me e-e ter / milie u-i nspecteur politieauto / adoptieouder
Samenstelling met een letter/cijfer/afkorting/teken/St	vwo-diploma / $-teken pincode
Aardrijkskundige samenstellingen	Noord-Brabant / Zuid-Italiaan / Best-West
Voorvoegsels: adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling-, niet-, non-, oud-	oud-leerling / ex-collega
Tweede deel van de samenstelling heeft een hoofdletter	niet-Nederlands / pro-Europees
Samenstelling met gelijkwaardige woorden	trainer-coach / rood-wit-blauw

Koppelteken of geen koppelteken?

1. havo leerling
2. havo-leerling
3. havoleerling

Welk woord moet niet met een koppelteken?

1. ex-voetballer
2. ijsco-man
3. tosti-ijzer
4. make-up

Koppelteken of geen koppelteken?

1. Astma-aanval
2. Astmaaanval

Koppelteken of geen koppelteken?

1. hbo student
2. hbo-student
3. hbostudent

Koppelteken of geen koppelteken?

1. minijurk
2. mini-jurk

Koppelteken of geen koppelteken?

1. niet roker
2. niet-roker

Koppelteken of geen koppelteken?

1. 80 jarige
2. 80-jarige

Les 4

Lesdoelen

- Je kunt benoemen wanneer je een tussenletter schrijft bij samenstellingen. 

- Je kunt benoemen wanneer je geen tussenletter schrijft bij samenstellingen. 

Huiswerk:

- Online: Spelling, paragraaf 5 -> opdracht 1 t/m 5

Tussenletter bij samenstellingen

De linkerhelft heeft geen meervoud.	rijst e pap
De linkerhelft is iets waar er maar één van is.	zon nebloem, mane schijn, koningin nesoep
De linkerhelft kent twee meervoudsvormen.	akten/aktes -> akt e tas groenten/groentes -> groent e soep
De linkerhelft is geen zelfstandig naamwoord.	jokk e brok, spill e been, rodekool
De linkerhelft is een versterkt bijvoeglijk naamwoord (figuurlijke betekenis)	beresterk, apetrots (vs. ape n rots), stekeblind
S horen = S schrijven	moeder s kindje, wet s artikel
Vervang het rechterdeel bij twijfel	personeel s chef want personeel s feest station s straat want station s weg

Opdracht

Maak in tweetallen een digitale quiz (Kahoot, LessonUp, etc.) over de spelling van tussenletters bij een samenstelling. De quiz moet bestaan uit 10 meerkeuzevragen.

Aan het einde van de les spelen we 2 willekeurig uitgekozen quizzen. 

Huiswerk:

- Online: Spelling, paragraaf 3 -> opdracht 1 t/m 7 (vorige les)

- Online: Spelling, paragraaf 4 -> opdracht 1 t/m 7 (nieuw)

Aan elkaar!

Samenstellingen van 2 of meer woorden	tuinstoel, schoenendoos, ijscoman
woorden die beginnen met: er, hier, daar of waar	eronder, ertussendoor, hierover, daarvandaan, waarvan
getallen met 'honderd' of 'duizend' -> als woord geschreven	zevenhonderd, achttienduizend
samengestelde werkwoorden	opbellen, afluisteren, pianospelen, stofzuigen
samengestelde bijvoeglijk naamwoorden	dichtbevolkt, roodgloeiend, vuurrood, afleidend

LOS! -> Als het woord meerdere klemtonen heeft.

sfeervol huis, supermooie wagen

Afsluitende les

Toets spelling 

Klaar?

1. Lezen in je leesboek (nieuwe halen in de mediatheek)

2. Werken aan je voorbereiding voor de oudergesprekken/ontwikkelgesprekken. 

3. Huiswerk/leren voor een ander vak.