Globalisering

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

globalisering

1989 - Val van de Muur 

In 1989 komt er met de val van de Berlijnse Muur een einde aan de Koude Oorlog. Politieke ideologieën die jaren achtereen bepalend waren, hebben afgedaan. De democratie en het kapitalisme hebben gewonnen. Voortaan is alleen de indivuduele vrijdheid nog belangrijk. De wereld is niet langer verdeeld in twee ideologische blokken. De wereld is weer een geheel en dit gaat gepaard met een proces van globalisering

globalisering 

Handel, communicatie en migratie vindt voortaan plaats op wereldwijde schaal. Ook de kunstwereld globaliseert. Kunstenaars stellen hun werk in musea en galleries over de gehele wereld tentoon en verkopen hun werk daar ook. De kunstwereld wordt niet langer gedomineerd door blanke mannen; ook kunstenaars uit Azië, Afrika en Zuid-Amerika maken nu internationaal carrière. 

kunst als handelswaar 

Kunst kan in de kapitalistische wereld verworden tot handelswaar, met de kunstenaar als de reclameman erachter. Een goed voorbeeld daarvan is Damien Hirst. Hirst is een Brits kunstenaar wiens werk voor astronomische prijzen wordt verkocht. In de jaren 90 werd hij bekend met schokkend werk, zoals 

Damien Hirst - The physical impossibility of death in the mind of someone living.

Dit is een tijgerhaai die drijft in formaldehyde. 

Damien Hirst 

Hirst werd in de jaren 90 een superster kunstenaar. Zijn kunst werd een geliefd beleggingsobject, wat de prijzen opdreef tot astronomische hoogten. Hirst zelf maakte de handelswaarde van zijn kunst tot thema. Een uitstekend voorbeeld daarvan is For the love of God, een afgietsel van een 19de eeuwse schedel bedekt met diamanten.

Kritiek op Hirst

Maar er is ook kritiek op de kunstwerken zoals die van Hirst; kunstwerken die enkel als beleggingsobject worden gekocht, tijdelijk worden opgeslagen om daarna met hoge winst te worden verkocht. 

Een voorbeeld daarvan  is het laatste project van het NY kunstcollectief MSCHF. Zij kochten een schilderij van Hirst, sneden het in stukken en verkochten deze stukken en het frame. In de praktijk betekende dat, dat alle stippen die op het doek stonden werden losgesneden en verkocht. 

Bekijk het filmpje op de volgende dia

iedere stip werd verkocht voor 480 dollar, 

de restanten van het doek waar de stippen uit zijn gesneden bracht 261.400 dollar op

Het originele doek kostte 30.000 dollar...

Voor degenen die graag zo'n stip willen hebben, de huidige prijzen liggen tussen 1.000 en 3.500 dollar...

https:

MSCHF

MSCHF is een kunstenaarscollectief dat is opgericht in 2016 en dat al meer spraakmakende projecten op haar naam heeft staan. Zoals de MSCHF x INRI Air Max 97  oftwel de 'Jesus shoes', 

MSCHF is een kunstenaarscollectief dat is opgericht in 2016 en dat al meer spraakmakende projecten op haar naam heeft staan. Zoals de MSCHF x INRI Air Max 97  oftwel de 'Jesus shoes', 

Dit model heeft een zool die gevuld is met 60cc water. Dit is heilig water uit de rivier de Jordaan. Dit betekent dat je letterlijk op heilig water kunt lopen met deze sneakers. MSCHF geeft met het design van deze sneakers ook een knipoog aan het Vaticaan. In het Vaticaan worden vaak rode schoenen gedragen met daarop gouden juwelen. De insole van deze sneaker is dan ook rood met daarop een zwart MSCHF en INRI logo. Op de veters van de schoen is een zilver kruis gemonteerd met daarop Jezus in het goud. De zool is geparfumeerd met Frankinscence wierook. Op de toe box staat een Matthew 14:25 inscriptie. Matthew 14 is het 14de hoofdstuk in het Nieuwe Testament van de Bijbel. Dit is dan ook het hoofdstuk waarin Jezus over water zal lopen.

In de tweede helft van de 20e eeuw globaliseert de kunstwereld in toenemende mate. Geef hiervan 3 voorbeelden

Sociaal betrokken

Terwijl sommige kunstenaars 'spelen' met de handelwaarde van hun werk, maken andere kunstenaars veel meer politiek werk. Kunst waarmee ze het publiek wakker wil schudden, al dan niet met een schandaal. 

Ai Wei Wei

Ai Wei Wei is een Chinees kunstenaar die regelmatig kritiek uitte op het Chinese regime. Dit kwam hem duur te staan, hij kreeg huisarrest. Na 4 jaar van zware internationale druk kreeg hij in 2015 zijn vrijheid terug en kon hij naar het buitenland. Zijn werk lijkt de laatste jaren steeds politieker te worden. Dit blijkt ook uit een van zijn meest recente werken Human Flow over de internationale vluchtelingencrisis. 

Bekijk de volgende 2 afbeeldingen en lees het bijschrift. De reddingsvesten verwijzen zowel letterlijk als figuurlijk naar de vluchtelingenproblematiek. Leg dit uit.

Ai Wei Wei - Tijdelijke installatie bij Konzerthaus Berlijn

Wei Wei liet 14.000 reddingsvesten aan de pilaren van Konzerthaus bevestigen. Deze vesten waren achtergelaten op Lesbos, door vluchtelingen die per boot vanuit Turkije naar Europa zijn gevlucht. Zo wil Ai Wei Wei aandacht vragen voor de vluchtelingen problematiek

Girl Power 

Girl Power 

De kunstwereld was tot altijd een mannenbolwerk geweest. Vanaf de jaren 80 pikken vrouwen dit niet langer, er komen steeds meer succesvolle vrouwelijke kunstenaars bij. Een deel van hen gebruikt daarbij de rol van de vrouw in de maatschappij als belangrijk thema.

Guerilla Girls

Guerilla Girls zijn Amerikaanse vrouwen die de kunst gebruiken om maatschappijkritische onderwerpen te bespreken. Vaak zijn dat feministische thema's. Want waarom is de vrouw wel eeuwenlang al een onderwerp in de kunstwereld, maar is ze zelden te zien als kunstenaar? Ze ontwierpen bijvoorbeeld de volgende poster:

De Guerilla Girls bekritiseren de rol van de vrouw in de kunstgeschiedenis. Leg uit welk fenomeen zij kritisch bevragen

Madonna

Madonna stond aan het einde van de 20e eeuw symbool voor de onafhankelijke vrouw. Zij nam de leiding en choqueerde veelvuldig. Een zwarte Jezus in een videoclip,  een videoclip vol verwijzingen naar s.m. en biseksualiteit of een optreden aan een kruis. Niets was Madonna te gek.

Lady Gaga

Lady Gaga lijkt het stokje van Madonna te hebben overgenomen in de 21e eeuw. Zoals je bijvoorbeeld ziet in de volgende videoclip. De boodschap: hou van je zelf, of je nu man, vrouw, hetero, homo, gelovig of ongelovig bent.

Noem 2 artistieke overeenkomsten tussen Madonna en Lady Gaga

M.I.A.

Madonna en Lady Gaga concentreren zich vooral op het grote publiek. Maar ook binnen de muziekstromingen die bij het grote publiek minder bekend/minder geliefd zijn, neemt het aantal vrouwen toe. Zoals bijvoorbeeld M.I.A. die muzikale invloeden van over de hele wereld in haar muziek en clips verwerkt. 

Bekijk de volgende videoclip. Deze clip speelt met de vooroordelen over de positie van de vrouw in de islamitische wereld. Leg uit welk vooroordeel wordt ontkracht en hoe dit in de videoclip gebeurt.

Stel nu een vraag over iets dat nog niet helemaal duidelijk is.

Girl with balloon 

South Bank, London

Girl with balloon 

Sotheby's, London

Love is in the bin

Op de veiling werd het werk 3  jaar geleden verkocht voor 1,2 miljoen.

De koper biedt het nu opnieuw te koop aan.

Geschatte opbrengst: 

 4,7 tot 7 miljoen...

 

 "Het was ongelooflijk om deel uit te maken van het verhaal van hoe een van de beroemdste kunstwerken ter wereld is ontstaan, maar nu is het tijd om het schilderij los te laten." Aldus de koper