1.5: Oorzaken en gevolgen les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Oefenen met 1.5

Wat gaan we doen vandaag?

Voorkennis

Uitleg

Zelf aan de slag

Oorzaken

Meerdere gebeurtenissen gingen aan de Opstand vooraf.

Deze gebeurtenissen noemen we bij geschiedenis de oorzaken van de Nederlandse opstand 

Als we het bij het vak geschiedenis hebben over een aanleiding, wat bedoelen we dan?

In 1568 valt Willem van Oranje de Spaanse troepen aan. Dit is de aanleiding  van de Nederlandse Opstand. 

Als we het bij geschiedenis hebben over een gevolg, wat bedoelen we dan?

Na het begin van de Opstand volgden meerdere gebeurtenissen elkaar op. 

Die gebeurtenissen noemen we bij geschiedenis de gevolgen van de Nederlandse Opstand

Een ezelsbruggetje! 

Onderscheid maken tussen politiek-bestuurlijke, sociale, economische en culturele oorzaken en gevolgen.

• Politiek-bestuurlijk: alles dat te maken heeft met de macht
• Sociaal: gaat over verhoudingen van mensen, hoe mensen samenleven
• Economisch: alles dat te maken heeft met geld en handel
• Cultureel: over het denken en doen van mensen

Oorzaak & gevolg 

Politiek-bestuurlijk

Cultureel 

Economisch

Sociaal

macht - bestuur van een land - samenstelling regering - politieke stromingen - oorlog/vrede

welzijn van mensen - relatie van mensen onderling (bijv. man/vrouw) 

welvaart van mensen - inkomen - werk 

denken en voelen van mensen - gedrag - omgangsvormen - godsdienst 

Centralisatie

beleid 

Invoering 

vaste 

belastingen 

Invoering 

Bloedplakkaten

Noordelijke 

Nederlanden 

vooral 

calvinistisch

Beeldenstorm

Politiek-bestuurlijk

Sociaal

Economisch

Cultureel 

Voedseloverschotten waren een oorzaak / gevolg voor handel tussen steden

1. Oorzaak
2. Gevolg

1. Een oorzaak / gevolg van de moord op Willem van Oranje is dat de Spaanse koning Filips II hem uit de weg wilde ruimen. 

2. Een oorzaak / gevolg van de moord op Johan de Witt is dat hij het landleger veel terrein verloop op bv de Fransen.

1. 1. oorzaak, 2. oorzaak
2. 1. oorzaak, 2. gevolg
3. 1. gevolg, 2. oorzaak
4. 1. gevolg, 2. gevolg

De hertog Alva trad keihard op tegen de calvinisten.
Dit was een oorzaak/ gevolg van de boosheid van Filips II.

1. Oorzaak
2. gevolg

De komst van Alva was een oorzaak/gevolg van de Beeldenstorm

1. Oorzaak
2. Gevolg

Welk verband is er tussen de hagenpreken en de beeldenstorm?

1. oorzaak - gevolg
2. verandering - continuïteit
3. feit - mening
4. ander perspectief door standplaatsgebondenheid

Zelf aan de slag

Maak opdracht 1, 2, en 4

Blz. 44

Eerst in stilte

Succes!