Hoofdstuk 4.2 - Bezet Nederland (verwerking)

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Verwerking

In 1942 richtte de Duitse bezetter het Nederlandse Arbeidsfront op, een nationaal-socialistische vakbond die in de plaats kwam van de andere vakbonden in Nederland. Aan het hoofd kwam een NSB’er te staan. Het oprichten van het Nederlands Arbeidsfront past bij een kenmerk van het nationaal-socialisme

1. Censuur
2. Gelijkschakeling
3. Militarisme
4. Neutraliteit

Het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) was opgericht om nieuwsberichten te verspreiden. In 1940 nam de Duitse bezetter het bestuur van het ANP over en bepaalde dat alle Joodse ambtenaren moesten worden ontslagen. Tegenwoordig is dat ondenkbaar, omdat het ontslag in strijd is met artikel 1 van de Grondwet.

 Geef een reden waarom het ontslag tegenwoordig in strijd is met
artikel 1 uit de Grondwet.

In Nederland waren er tijdens de Duitse bezetting Joodse onderduikers. Vanaf 1942 doken ook veel niet-Joodse mannen onder, omdat zij geen gehoor wilden geven aan een maatregel van de Duitse bezetter.

 Welke maatregel wordt bedoeld?

Een beschrijving:
In 1943 werd een man die 1500 gulden had gestolen door Nederlandse rechters veroordeeld tot een korte gevangenisstraf, zodat hij niet naar een Duits gevangenenkamp hoefde. Achteraf vertelden de Nederlandse rechters dat ze die beslissing hadden genomen, omdat ze de omstandigheden in het gevangenenkamp te slecht vonden. Na deze verklaring werden de rechters door de Duitse bezetter ontslagen. Uit het ontslag van de rechters bleek dat in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog een einde kwam aan de rechtsstaat.

Waarom bleek uit het ontslag dat er een einde kwam aan de rechtsstaat?

1. De rechterlijke macht werd niet gecontroleerd door de wetgevende macht.
2. De veroordeelde man kreeg geen eerlijke straf.
3. Een persoon werd ten onrechte vastgezet.
4. Er was geen sprake van onafhankelijke rechtspraak.

Aankondiging algemene arbeidsinzet

Begin van de deportatie van Joden uit kamp Westerbork

Bombardement op Rotterdam

Eerste grote razzia in Amsterdam

Februaristaking

Operatie Market Garden

1

2

3

4

5

6

Hier staan drie verschillende soorten houdingen van Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog:
(1) aanpassing, (2) collaboratie en (3) verzet.

 Geef per houding aan welke herinnering daarbij past. Let op! Er blijft
één herinnering over.

De tekening kon in 1933 wel, maar in 1943 niet officieel gepubliceerd worden.

 Geef met behulp van de bron een reden waarom deze tekening in
1943 niet gepubliceerd kon worden.

Opdrachten

Maak je een invulsamenvatting? Dan maak je opdracht 3, 4, 8 en 10

Geef je antwoord op de leerdoelen? Dan maak je opdracht 2, 4 , 5 en 6