Les Havo 4 en M3a deel 2 2.1 het communisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§2.1 Het communisme

Leerdoelen

• Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen.
• Je kunt enkele indirecte oorzaken benoemen van de Russische revolutie.
• Je kunt uitleggen hoe de Russische revolutie verliep. 

Karl Marx en het communisme

• Arbeiders aan de macht
  
  
• Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders. 
  
  
• Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)
  

• Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 
  
  
• Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier.

Rusland voor 1917

• Russische tsaar leefden als alleenheersers en wilden geen kritiek. 
  
• De geheime politie onderdrukte de bevolking.
  
• Grond was in bezit van de adel (boeren waren niet vrij). 
  - Lange werkdagen. 
  - Weinig voedsel. 
  
• 1905 Rusland verloor de oorlog met Japan. 

Rusland voor 1917

• 1905 ongewapende burgers demonstreren bij Winterpaleis. Ze willen korte werkdagen en algemeen kiesrecht. 
• De demonstratie werd met geweld neergeslagen. 
• > Landelijke protesten nemen toe. 
• Tsaar moet hervormingen doorvoeren. 
• Rusland krijgt een parlement (doema), maar de Tsaar hield de meeste macht. 

De Russische revolutie

• Veel onvrede over de Eerste Wereldoorlog, vooral boeren vochten mee. 
  
•  Geen boeren die het land bewerkten daardoor misoogsten en hoge voedselprijzen. 
  
• Uitbreken van stakingen en demonstraties. Hieruit ontstond in 1917 de Russische revolutie. 
  
  

Februarirevolutie

• Het leger kiest de kant van de demonstranten.
  
  
• De Doema kiest de kant voor de demonstranten. 
  
  
• Tsaar Nicolaas II wordt afgezet en getransporteerd naar Siberië.  
  
  
• Doema moet tijdelijke regering installeren. 

Oktoberrevolutie

• Het regeringsbesluit om door te vechten vergrootte de invloed van de bolsjewieken, zoals Russsische communisten werden genoemd. 
  
• Lenin roept de aprilstellingen uit:
  - Alle grond naar de boeren, macht aan de Sovjets (arbeiders),  fabrieken naar de arbeiders en vrede met Duitsland
  
• Bolsjewieken bezetten belangrijke gebouwen en zetten de voorlopige regering af.  

Lenin aan de macht 

• Strijd tussen het rode leger ( bolsjewieken) en het witte leger: een naam voor alle tegenstanders van de bolsjewieken.  
  
  
• Oprichting Sovjet-Unie. 
  
  
• Sovjet-Unie werd éénpartijstaat: alleen de Communistische Partij was toegestaan. 
  
  

De Romanovs

• Worden ondergebracht in 'het huis met het speciale doel'. 
  
• Zij dachten de revolutie te overleven. 
  
• Maar door oorlog tussen de Roden en de Witten worden zij toch geëxecuteerd. 

0

Huiswerk

Lees blz 80 tot en met 82, paragraaf 2.2

Maak een schema over veranderingen in Rusland na 1917 met een tabel voor Economie en Maatschappij,

Vul in: wat veranderde er in de Sovjet-Unie tot 1938 op economisch en maatschappelijk terrein. Beschrijf daarbij de ook blauwe begrippen in je schema.