2.1. Botten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Leerdoelen 2.1

-Je kunt de verschillende botten van het skelet benoemen  

-Je kunt de bouw van de wervelkolom beschrijven en uitleggen  

-Je kunt de 4 taken van het skelet benoemen  

-Je kunt botweefsel herkennen op een microscopische foto  

-Je kunt uitleggen waaruit botweefsel en kraakbeen bestaat  

-Je kunt uitleggen hoe botweefsel en kraakbeen van elkaar verschillen en waarom dit belangrijk is voor de taak van het weefsel

2.1. Botten

Skelet of beenderstelsel

206 beenderen of botten.

Schedel wordt gedragen door je wervelkolom
(bestaat uit wervels). 

Borstkas
(borstbeen, ribben en
wervels waaraan ribben zitten)

Taken van het skelet

1. Stevigheid geven
2. Vorm geven
3. Bescherming geven
4. Beweging mogelijk maken

De bouw van botten

- Beenweefsel (beencellen groeien in ringen)
- Bloedvaten (stoffen aan- en afvoeren) en zenuwen (pijn voelen)
- Holle ruimte met beenmerg

~ geel beenmerg (=vet opslag) 
in pijpbeenderen
~ rood beenmerg (=bloedcellen vormen)
 in platte beenderen 

Beencellen

Stevige stof met veel kalk en een beetje lijmstof.

Tussen de beencellen in. 

Kalk maakt botten hard, lijmstof maakt botten wat buigzaam. 

Kraakbeencellen

Kraakbeenweefsel bestaat uit kraakbeencellen.

Geleiachtige stof met veel lijmstof en weinig kalk. 

Tussen de kraakbeencellen.                     Heel buigzaam!


Waar zit kraakbeen? Wat zijn we zoal al tegen gekomen?

Aan de slag... 

Maken opdracht 3 en 4   +    6 t/m 12. 

Goed leren bronnen 2.1!

Leerdoelen 2.1

-Je kunt uitleggen hoe het wervelkolom schokken op kan vangen

-Je kunt de verschillen uitleggen tussen topgangers, teengangers en zoolgangers

2.1. Soepelheid van baby's

Skelet bijna helemaal
uit kraakbeen. 

Lijmstof --> buigzaam, niet
stevig!
Ouder worden? Kraakbeen verandert langzaam in been
--> verbening!

Je wordt langer dankzij groeischijven in je pijpbeenderen. 

In de puberteit worden de kraakbeencellen vervangen door beencellen en stop je met groeien. 

Wervelkolom 

Schokken opvangen door:
1. de speciale vorm (dubbele S-vorm)
2. Kraakbeenschijven

Bouw van wervels

Topganger, teenganger en zoolganger

-> Hoe hard een dier kan lopen hangt van de bouw van de poten. 

Waar loopt het dier op? 
Kun je voorbeelden geven?

Aan de slag... 

Practicum botjes 

Volgende les af: t/m 19 maken
Goed leren bronnen uit 2.1