Paragraaf 2.1 Het skelet

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2 Bewegen

Verwachtingen

• Tijdens uitleg ben je stil
• Heb je een vraag, dan steek je je hand op

• Tijdens het werken aan hw overleg je rustig met de persoon naast je

Maatregel 3T

1> waarschuwing

2> Vooraan zitten

3> volgende week woensdag 15.20 tot 16.20 terug komen   

 (week erna 16.00-17.00)

> Overweging plattegrond te maken

Planning

Week 8: 2.1 het skelet 

Week 9: 2.2 Skelet en houding

Week 10: 2.3 in beweging

Week 11: 2.4 Blessures

Week 12: 2.5 Dieren bewegen

Week 13: herhalen + toetsweek vanaf woensdag 

       In de toetsweek H1 en H2 samen in een toets 

Het Skelet

-  Je hebt 206 botten / beenderen

- De botten in je hoofd vormen je schedel

- Je schedel staat op je wervelkolom (dubbele s vorm)

- Je borstkas bestaat uit je ribben, een deel van de wervelkolom en je borstbeen.

- De wervelkolom zit aan je heupbeenderen vast. Die horen bij je heupen of bekken.

- Je armen en benen noem je ledematen

Leerdoelen 2.1 Het skelet

• Je kunt de functies van het menselijk skelet noemen
  
• Je kunt de botten van het menselijk skelet benoemen
• Je kunt beschrijven hoe botten gebouwd zijn en uit welke stoffen botten bestaan
• Je kunt uitleggen hoe de samenstelling van je botten tijdens je leven verandert.

Het skelet

Het skelet heeft 4 functies:

- stevigheid geven

- vorm geven

- kwetsbare organen beschermen

- Beweging mogelijk maken

opperarmbeen

teenkootje

dijbeen

sleutelbeen

schedel

heupbeen

kuitbeen

Uit welke delen bestaat het skelet?

1. Schedel en ledematen en armen
2. Romp, ledematen en armen en benen
3. Schedel, romp, ledematen
4. Schedel, romp, ledematen en armen en benen

Hoe heten de groen gekleurde botten?

1. Halswervels
2. Borstwervels
3. Lendewervels
4. Heiligbeen

Zet in de goede volgorgde, van boven naar beneden (1 is boven)

1

2

3

4

borstwervel

heiligbeen

halswervel

lendenwervel

Leerdoel: 

Je kunt beschrijven uit welke stoffen botten bestaan.

Hoe noemen we nummers 1 en 2?

1

2

1. 1 = schouderblad 2 = ribben
2. 1 = sleutelbeen 2 = schouderblad
3. 1 = schouderblad 2 = sleutelbeen
4. 1 = ribben 2 = sleutelbeen

2 soorten beenderen/ botten:

• Pijpbeenderen: zijn rond Pijpbeenderen zorgen voor stevigheid en houden je lichaam rechtop. 

• Platte beenderen: zijn plat.   Platte beenderen beschermen kwetsbare organen. 

Opbouw bot

Vul zelf aan, wat zou logisch zijn dat het doet? 

Kraakbeen: .................................

Beenvlies: .......................................

Beenweefsel:.......................................

Geelbeenmerg: ..................................

Opbouw bot

Kraakbeenweefsel = kraakbeen: zorgen dat botten soepel langs elkaar kunnen bewegen

Beenvlies: vlies rondom bot. Hierin zitten bloedvaten en zenuwen.

via deze bloedvaten krijgen beencellen stoffen en door de zenuwen kun je pijn voelen in je botten  

Beenweefsel: harde laag = bot

Opbouw bot

Geel beenmerg: hierin zit vet opgeslagen, vandaar de kleur geel. Dit zit alleen in pijpbeenderen.

2 soorten cellen in bot:

Beencellen 

Kraakbeencellen

0

Beencellen:

Beencellen: (botcellen) groeien in ringen. Het midden van de ringen is hol, daarin lopen bloedvaten.

Beencellen maken:

- Tussencelstof; veel kalk en weinig lijmstof

Kalk; maakt de botten hard 

Lijm; zorgen dat ze beetje buigzaam zijn

Beencellen:

Beencellen: (botcellen) groeien in ringen. Het midden van de ringen is hol, daarin lopen bloedvaten.

Beencellen maken:

- Tussencelstof; veel kalk en weinig lijmstof

Kalk; maakt de botten hard 

Lijm; zorgen dat ze beetje buigzaam zijn

Kraakbeencellen

Kraakbeenweefsel is een groepje kraakbeencellen met daar tussen 

gelei-achtige tussencelstof.

Tussencelstof; veel lijm en weinig kalk 

Daardoor is kraakbeen heel buigzaam. 

Bouw botten 

Leerdoel: Je kunt beschrijven hoe botten gebouwd zijn.

• Mergholte in pijpbeenderen
• Geel beenmerg in mergholte slaat vet op. Alleen in pijpbeenderen
• Rood beenmerg vormt bloedcellen, in koppen pijpbeenderen en platte beenderen

Leerdoel: Je kunt beschrijven hoe botten gebouwd zijn.

• Uiteinden van het bot zit een laagje kraakbeen.  soepel bewegen
• Rondom het bot zit beenvlies. bevat bloedvaten en zenuwen
• Onder het beenvlies zit een harde laag= beenweefsel/bot
• In het midden van pijpbeenderen zit een holte. Geel beenmerg

Leerdoel: Je kunt beschrijven hoe botten gebouwd zijn.

• Kraakbeenweefsel bestaat uit groepjes kraakbeencellen. Tussencelstof met veel lijmstof en weinig kalk. Hierdoor is het buigzaam.
  
  

• Beenweefsel (= botweefsel) bestaat uit beencellen. Groeien in ringen, holtje met bloedvaten. Tussencelstof met veel kalk en weinig lijmstof. Hierdoor is het sterk.

 Groeischijven

Aan het einde van pijpbeenderen zitten groeischijven. Dit zijn kraakbeencellen die snel verdubbelen. 

Het gevormde kraakbeen wordt dan langzaam verbeend tot been. 

Planning

Week 8: 2.1 het skelet 

Week 9: 2.2 Skelet en houding

Week 10: 2.3 in beweging

Week 11: 2.4 Blessures

Week 12: 2.5 Dieren bewegen

Week 13: herhalen + toetsweek vanaf woensdag 

Aan de slag

HW 2.1 = opdracht 1 t/m 21

Vrijdag af