Grammatica: bijwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2,3

Grammatica

Bijwoorden

Bijwoorden

Bijwoorden vertellen iets van het gezegde, van een bijvoeglijk naamwoord of van een ander bijwoord. 

Voorbeeld:

Dat meisje kleedt zich mooi.

Kleedt is werkwoordelijke gezegde.

Mooi zegt iets over dat kleden. Ze kleed zich mooi aan. 

Mooi is dus een bijwoord.

Wat is een bijwoord (bw)?

Een bijwoord (bw) geeft een tijd, plaats, frequentie, 

ontkenning, graad of hoeveelheid aan. 

Sóms is het niet duidelijk wat ze benoemen, 

maar dan is het toch een bijwoord.

Voorbeelden: niet, toch, ook, vaak, erg

Het bijwoord (bw) zegt iets over?

Een bijwoord is een woord dat iets zegt over: 

• Het gezegde: Hij werkt hard.
• Een bijvoeglijk naamwoord: Dat is een onwijs goede dj.
• Een ander bijwoord: Straver legt ontzettend snel uit.

Wat is het verschil tussen een bn en een bw?

1. Een bn hoort altijd bij een zn. Een bw hoort niet bij een zn.

Het zijn slordige types. (bn)

Ze schrijven slordig. (bw)

2. Een bn verandert van vorm als het lw en zn dat doen. Een bw verandert nooit van vorm.

Het goede boek ligt in de winkel.

Een goed boek is verfilmd.

Het boek is goed.

(Sommige woorden zijn áltijd bijwoord: vaak, ook misschien, nergens, meestal. )

Voorbeelden bn en bw

De bijzondere (bn) kandidaat heeft de wedstrijd gewonnen.
De bijzonder (bw) vriendelijke (bn) kandidaat heeft de wedstrijd gewonnen.

Hidde is een goede (bn) pianist.
Hidde kan goed (bw) pianospelen.

Opdracht

Haal de bijwoorden uit de zin.

Dat is een bijzondere nare ontdekking.

Het oude kasteel wordt komend
jaar grondig opgeknapt.

Hij was heel erg ziek.

Wat is dat een ontzettend
groot gebouw.

Hij heeft zijn abonnement tijdig
opgezegd.

Hij opende een goed bewaakte
rijwielstalling.

Dat meisje was erg vervelend.

Rick woont in een heel groot huis.

Ik wil dat boek graag hebben.

'Je moet zeer nauwkeurig werken, '
zei de meester.

Dat meisje groeit erg vlug.

Die verse aardbeien smaken heerlijk.

Dat is een heel mooi schilderij.

In zijn nieuwe schrift schrijft Piet
erg netjes.

Na dat ongeluk gedroeg hij zich
dikwijls angstig.

Hij liet mij een bijzonder mooi
standbeeld zien.

Een olifant heeft een heel grote slurf.

Hij heeft ook prachtig witte slagtanden.

Die leeuwen keken me met een erg hongerige blik aan.

Er dreef een ontzettend groot schip
voor de kust.

Daan heeft een heel klein eendje
gevonden.

Het heeft schattig kleine vleugeltjes.

Die jongen sprong gemakkelijk over een brede sloot.

De wandelclub zag angstig een donkere regenbui aankomen.

Ze liepen heel snel naar een
grote schuur.

In die boom zit vaak een roodborstje.

Het diertje kan niet zo mooi zingen.

Dat doet een nachtegaal veel beter.

Jan heeft een bijzonder nare gewoonte.

Hij scheldt zijn broertje vaak uit.

Bij zijn afscheid kreeg de directeur een heel mooi geschenk.

Bij bedankte de gulle gevers ook hartelijk.

Binnenkort gaat hij een heel ver
land bezoeken.

Hij doet altijd erg veel suiker in zijn kopje koude thee.

Je moet goed uitkijken als je
oversteekt.

Deze auto heeft een bijzonder
sterke motor.

Die rode bloemen ruiken
geweldig lekker.

Dat kleine gewichtje weegt
erg zwaar.

Alleen erg sterke mannen kunnen
het optillen.

Sinterklaas had de roetveegpiet weer bij zich met een heel grote zak.