Thema 6 Les 5+6: Nieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Gaswisseling en uitscheiding

Basisstof 5: De nieren en de urinewegen

Vandaag leer je:

- bouw van de nieren

- functie van de nieren: filteren van je bloed

- twee belangrijke processen:

> ultrafiltratie

> terugresorptie

Nieren

Taak van de nieren:

• Afvalstoffen verwijderen uit het bloed (uitscheiding)
• Constant houden van de osmotische waarde van het bloed en interne milieu

osmotische waarde?

Bouw van de nier

• Nierschors, niermerg, nierbekken 
• nierslagader en nierader
• urineleider
• 1 miljoen niereenheden (nefronen)
  

Bijnier = hormoonklier die bovenop elke nier ligt.

1 hele niereenheid = nefron

naamgeving op het bord

Vorming van voorurine

Lichaampje van Malpighi

Door bloeddruk wordt een deel van het bloed uit de glomerulus in de holte van het kapsel van Bowman geperst: ultrafiltratie

Vocht in kapsel van Bowman = voorurine

Voorurine bevat: water - glucose - aminozuren - opgeloste zouten - afvalstoffen

Voorurine bevat geen:  grote bloedeiwitten - bloedcellen - bloedplaatjes

voorurine

Vorming van urine

De ultrafiltratie in lichaampjes van Malpighi --> vorming van voorurine

Terugresorptie  = heropname van bruikbare stoffen in het bloed: lis van Henle en nierbuis

Vorming urine

De vorming van urine hangt af van een aantal factoren:

• De hoeveelheid opgenomen vocht.
• De hoeveelheid opgenomen zouten.
• De hoeveelheid vocht en zouten die je verliest door transpiratie.
  

Urine

Elke dag produceer je  ±180 liter voorurine. 

Na terugresorptie blijft er maar 1% voorurine over: 1,5 - 2L urine.

Ong. 178L water, 1,5kg keukenzout en 270gr glucose teruggeresorbeerd. 

Lichaam van Malpighi

Door ultrafiltratie worden stoffen uit het bloed geperst: voorurine.

Vergelijk BINAS 85B.

> Verschil bloedplasma en voorurine?

> Verschil voorurine en urine:

Welke stoffen worden allemaal teruggeresorbeerd? 

Lis van Henle

Met name in lis van Henle vindt terugresorptie plaats.

Dit zorgt voor een hogere osmotische waarde in het nierweefsel.

Water wordt uit voorurine gehaald door osmose.