4.3 De paus en de kruistochten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Plaats de woorden op de goede plaats:

Minder mensen in de landbouw nodig

Ontginningen

Ontstaan steden

Specialisatie in beroepen

Horigheid neemt af

Bevolkingsgroei

Nijverheidshandel

Regionale handel

Interregionale handel

Hertogen verleenden stadsrechten en privileges aan steden. Wat is hier niet een motief voor?

1. Mogelijkheid om meer belasting te heffen
2. Trouw van de burgers stimuleren
3. Steden inzetten als strategische locaties in tijden van oorlog
4. De hertogen wilden handel en nijverheid bevorderen

De Engelse heren met grond in Frankrijk waren in feite leenmannen van de Franse koning. Toch trokken zij zich weinig van de Franse koning aan, waarom?

1. In veel gevallen waren zij machtiger dan de koning
2. Zij hadden alleen een eed van trouw gezworen aan de Engelse koning
3. Zij vonden het grondgebied in Engeland belangrijker dan in Frankrijk
4. De Franse koning was niet geliefd onder het volk

Bourgondië hoort bij Vlaanderen. Welke economische reden hadden zij om zich aan te sluiten bij Engeland tijdens de 100-jarige oorlog

1. Ze waren afhankelijk van Engels wol
2. Ze handelen veel wijn met Engeland
3. Engeland was rijker dan Frankrijk dus een betere handelspartner
4. Engeland blokkeerde het kanaal, waardoor er geen schepen konden vertrekken

Engeland

• Soeverein: Koning > erfrecht

• Alle wetten/beslissingen moeten worden goedgekeurd door het parlement

• Particularisme/uniformering

• Vrijheden en rechten vastgelegd in de Magna Carta
  

Frankrijk

• Soeverein: Koning > erfrecht

• Alle wetten/beslissingen worden gemaakt door de koning. (Gehandhaafd door koninklijk leger en ambtenaren)
  

• Vergaande centralisatie/uniformering

• Inkomsten uit steden die hiervoor privileges in de handel en bestuur kregen
  

In welk land was de koning machtiger? Frankrijk of Engeland

1. Frankrijk
2. Engeland

Investituur

Tweezwaardenleer: God heeft op aarde plaatsvervangers aangewezen om namens hem te regeren. De geestelijke macht gaf hij aan de paus. De wereldlijke macht gaf hij aan de koningen.

• middeleeuwse koningen accepteren deze verdeling niet langer en willen zeggenschap over de benoeming van geestelijke leiders in hun eigen gebied.
  

• Ook het Byzantijnse rijk accepteert deze verdeling niet en splitsen zich af (schisma). West-Europese kerk o.l.v de paus en de Oost-Europese kerk o.l.v patriarch
  

Waarom zou het voor koningen/keizers belangrijk zijn dat zij eigen bisschoppen binnen hun eigen rijk mochten benoemen.

(denk aan het leenstelsel)

Investituurstrijd

• In de middeleeuwen kiest het volk de nieuw bisschop, de paus benoemt hem vervolgens tot bisschop (investituur).

• Koningen/keizers benoemen zelf bisschoppen en stellen ze aan leenman.
  

(Bisschoppen mogen niet trouwen, als de bisschop komt te overlijden, gaat het land naar de leenheer toe en niet de paus)

• Paus is niet blij en roept een kerkelijk ban uit over de keizer van Heilige Roomse Rijk > verliest hiermee trouw van zijn leenmannen.

• Smekend komt de keizer naar Rome om vergiffenis te vragen. Die krijgt hij, niet veel later bezet hij met een leger en laat hij de paus afzetten.
  

De Investituurstrijd eindigt met een compromis:

'de paus mag bisschoppen benoemen en de investituur geven, de keizer mag de bisschop een scepter overhandigen als een teken van de wereldlijke macht'

Wie heeft de Investituurstrijd gewonnen?

1. De paus
2. De keizer

Oorzaken eerste kruistocht

1) Het Byzantijnse rijk wordt bedreigt door oprukkende Turkse stammen. De Byzantijnse keizer vraagt paus Urbanus II om hulp.

2) Urbanus II ziet hierin een kans om de oostelijke en westelijke kerk weer te herenigen.

3) De paus wilde dat het vechten tussen de Europese koningen zou stoppen en een gemeenschappelijke vijand zou hierbij helpen

Motieven om mee te doen

Voor koningen/edelen:

1. Kans om in midden oosten land te verwerven

Voor het gemeen:

1. Een 'volledige aflaat'
2. Kans op een nieuw bestaan; rijkdom, land, etc.

Eerste kruistocht:

4500 ridders

25.000 voetvolk

40.000 pelgrims

15.000 vrouwen

15.000 van de ruim 70.000 halen Palestina

Was er bij kruistocht sprake van een georganiseerde tocht of niet?

1. Ja, het stond onder direct leiding van koningen/edelen
2. Nee, de groep was grotendeels ongeorganiseerd

Derde kruistocht

• De Eerste kruistocht eindigde met de stichting van kruisvaarderstaten.
  

• Islamitische geestelijken drongen aan op een jihad tegen de kruisvaarders > 1187 veroverd de islamitische generaal Saladin Jeruzalem
  

• De paus roept de Franse koning, de Duitse keizer en de Engelse koning op om Jeruzalem terug te veroveren.
  

• Duitse keizer verdrinkt, Franse koning vertrekt vrijwel meteen weer, Engelse koning Richard Leeuwenhart  vecht door maar weet Saladin niet te verslaan.

Lees de brief hiernaast.

Was het motief van Richard Leeuwenhart (koning Engeland) politiek of religieus gemotiveerd. Waaruit blijkt dit?

Homework

Lezen: 86

Maken: 2, 3