elektriciteit in huis par. 7

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Elektriciteit in huis

Lesplanning

1. afspraak tussentoets H2 elektriciteit
2. Uitleg 'de elektrische huisinstallatie´
3. Aan de slag.
4. huiswerk bespreken 

Veilig thuis 

Welke gevaren kun je thuis verwachten als je er bezig bent met het gebruik maken van elektrische energie?

gevaarlijke situaties

• brand door verhitting van draden en apparaten
• stroom lopen door je ichaam
• kortsluiting 

Huisinstallatie

• hoofdzekering
• elektriciteitsmeter
• hoofdschakelaar
• aardlekschakelaar
• groepen met zekering

video

Er staat een verhelderende video op de onlineomgeving van Overal Natuurkunde

Wat zit er in de meterkast?

Hoofdzekering:

Controleert of er niet te veel stroom het huis ingaat. 

Kilowattuur-meter:

Deze meet hoeveel elektrische energie je in huis gebruikt.

Aardlekschakelaar:

Deze controleert of er ergens in huis stroom lekt. 

In dat geval verbreekt het de stroomkring.

Uitleg hoofdzekering fig. 64 b

Aardlekschakelaar

Zekeringen

Elke groep heeft een zekering, ook wel de groepszekering, die de stroom afsluit bij een te hoge stroomsterkte (16 A).

Op deze manier wordt de kans op brand

verkleint bij overbelasting.

Veiligheids voorziening meterkast      

     ZEKERING

- Voor elke groep een eigen groepszekering (installatieautomaat: hefboompje dat 'omklapt')

- Als de stroom groter wordt 

   dan 16 A, schakelt groep-

   zekering de stroom uit.

- Dit voorkomt een brand.

Fasedraaden nuldraad

Bruin - fase - 230V

Blauw - nul - 0V

Groen/Geel - aarde - 0V

Zwart - schakeldraad - alleen als deze 'aan' staat.

De aarde draad is met een pen in de grond verbonden.

De nul draad is ook met een pen in de aarde verbonden.

Randaarde

Randaarde

Aarddraad en randaarde

Metalen apparaten hebben meestal
aarddraad (geel/groen). 
Dit is verbonden met het metalen

hulsel.
Daardoor kan de stroom via het 
aarddraad, naar de randaarde, door 
naar de aardlekschakelaar.

Kortsluiting

Spanningzoeker

Gebruik een "spanningszoeker" om te controleren of er spanning op een draad staat.

- metalen stift

- weerstand

- lampje

- contactpunt

Spanningszoeker

De spanningszoeker

De transformator

De transformator

Formule:

Formule voor een transformator

Een transformator:

Dit kun je ermee:

De spanning of het aantal windingen uitrekenen.

Zekering - beveiliging

Lesdoel

Aan het einde van deze les

kan je de stroomsterkte, spanning en weerstand berekenen in serie- en parallelschakelingen

Overbelasting:
Wat gebeurt er met de totale weerstand tussen punt P en Q wanneer je meer weerstanden parallel schakeld?

1. neemt toe
2. blijft gelijk
3. neemt af

Er wordt een schakeling gebouwd met drie identieke weerstanden en een voeding. Deze schakeling is een ...

1. serieschaking
2. parallelschakeling
3. gemengde schakeling

Opdracht applet

parallelschakeling

• Regels formuleren voor spanning, stroomsterkte en weerstand in een parallelschakeling.
• Welk lampje brandt feller?
• Als de weerstand van lampje A toeneemt..
  - Wat gebeurt er met de stroomsterkte?
  - Wat gebeurt er met de spanning over lampje A, en met de spanning over lampje B?

Serieschakeling

30

6

4

30

3

6,7

0,5

0,6

0,2

Serieschakeling

I​tot​​=I​1​​=I​2​​=...

U​tot​​=U​1​​+U​2​​+...

R​tot​​=R​1​​+R​2​​+...

Parallelschakeling

30

6

4

30

3

6,7

0,5

0,9

0,3

Parallelschakeling

I​tot​​=I​1​​+I​2​​+...

U​tot​​=U​1​​=U​2​​=...

​R​tot​​​​1​​=​R​1​​​​1​​+​R​2​​​​1​​+...

De vier lampen in de onderstaande schakelingen zijn gelijk. Welke schakeling geeft meer licht?

1. Schakeling I
2. Schakeling II
3. De schakelingen geven evenveel licht.

Aan de slag

 §1.5 opgave 52 t/m 58, (62), (63), 65, 66 en 67

Denk aan het nakijken.

Helena heeft twee lampjes:
P: 14 V/ 0,7 A
Q: 18V / 0,5 A
In welke schakeling kunnen beide lampjes volgens de specificaties branden als de waarde van de getekende weerstand juist wordt gekozen.

1. A
2. B
3. C
4. D