4.3 gelijke rechten en nieuwe rollen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H4 § 3 gelijke rechten en nieuwe rollen

Na de oorlog:

regering en kerk:

Gezin als hoeksteen van de samenleving

Leven volgens vaste ideeën is goed voor de samenleving:

• Homoseksualiteit onbespreekbaar        
• Niet samenwonen                                      
• Niet scheiden (alleen in                               uitzonderlijke gevallen)
  

• Vast rollenpatroon 

H4.3A Vaste rollen

rollenpatroon

Vrouwen:

toekomst: huishouden, gezin, veel kinderen krijgen

kostte veel tijd, gemiddeld 70 uur per week

Meisjes naar huishoudschool (koken, poetsen)

Mannen:

vak leren 

carrière maken

geld verdienen

In de wet

• Gezinspolitiek: Gezinnen waarin alleen de vader inkomen had kregen (belasting)voordelen
• Getrouwde vrouwen handelingsonbekwaam: geen eigen bankrekening, geen eigen beslissingen nemen
• Vrouwelijke ambtenaren en onderwijzeressen werden ontslagen als ze trouwden (<1955)
• Scheiden alleen in uitzonderlijke gevallen mogelijk

Vanaf 1950 verandering

 1955: gehuwde vrouwen niet meer ontslagen

1957: einde handelingsonbekwaamheid

Waarom?

Toename welvaart

Hierdoor meer arbeidskrachten nodig

Huishouden kostte minder tijd door nieuwe huishoudelijke apparaten

Huishouden bleef een taak van de vrouw!

§ 4.3B De tweede feministische golf   

Tweede Feministische golf

• 1900: 1e Feministische golf > kiesrecht in 1919 maar ongelijkheid bleef
• 1960 en 1970:  verzet: 2e feministische golf:
  

1. Gelijke kansen in opleiding en werk: kinderopvang en gelijk salaris
2. Verandering van het vaste rollenpatroon: gelijke taken, minder vooroordelen
3. keuzevrijheid bij gezinsplanning: gratis pil, seks voor de lol
4. recht op abortus niet langer strafbaar

Dolle Mina's

• Opvallende acties (bezetting opleidingsinstituut voor managers, verkleden als zaadcellen)
• Aandacht van de media
• Vergoeding van de pil
• Abortus legaal
  

Man-Vrouw-Maatschappij

• opgericht in 1968
• geen acties maar in gesprek met politiek en maatschappij
• mannen en vrouwen moeten samen strijden voor gelijkheid

Wat is er verandert:

• achterstand in opleiding en werk verkleind
• abortus legaal geworden
• pil voor een deel vergoed

nog steeds verschillen:

• vrouwen doen meer in het huishouden
• vrouwen hebben minder vaak belangrijke fucties
• vrouwen verdienen niet hetzelfde voor het hetzelfde werk

Individualisering: 

Vanaf 1960 heeft de kerk minder invloed

Mensen kunnen meer eigen keuzes maken over samenleven, kinderwens en leven en dood

H4.3C Meer persoonlijke vrijheid

• samenwonen zonder trouwen
  
• makkelijker om te scheiden
  
• meer eenoudergezinnen en samengestelde gezinnen
  
• bewust kinderloos of alleenstaand
• meer ruimte om openlijk homo-, en biseksueel en later transgender, te zijn COC = belangenorganisatie die streed voor acceptatie, speciale cafés en clubs ontstonden 

In de wet:

• 1983 aanpassingen grondwet:
  

     artikel 1: iedereen gelijke behandeling en discriminatie verboden

     nieuwe sociale grondrechten: onderwijs  en gezondheidszorg

• COC werd erkend door de overheid in 1973 en streed voor aanpassing van wetten die discriminerend waren: zo werd in 2001 het homohuwelijk mogelijk
• 1980: abortus legaal
• 2001: wet die euthanasie mogelijk maakte

Zelfstandig werken

• Maak H4.3 B en C

H4 § 4 DE VROUWENBEWEGING

Route 1= leren voor de SO (met oortjes, zonder laptop)

Route 2= 15 min instructie over par 4

Centrale vraag !!!

§ 4.3C Meer pesoonlijke vrijheid

Toetsvraag= (2p) Leg uit dat de uitspraken van het meisje in het interview laten zien waar de feministen in de jaren zeventig voor streden.  

 

In 1973 verscheen een bundeling van artikelen van de feministe Joke Kool-Smit. Het werd een enorme bestseller. In het boek staat een interview met een meisje van 12 over haar toekomst: 

Interviewer: Wat word je later? 

Meisje:  Huisvrouw. 

Interviewer: Vind je dat leuk? 

Meisje:   Nee. 

Interviewer:  Waarom doe je het dan? 

Meisje:  Er zal niets anders opzitten. 

Joke Kool-Smit, Hé zus ze houden je eronder!, 1973

In 1973 verscheen een bundeling van artikelen van de feministe Joke Kool-Smit. Het werd een enorme bestseller. In het boek staat een interview met een meisje van 12 over haar toekomst: 

Interviewer: Wat word je later? 

Meisje:  Huisvrouw. 

Interviewer: Vind je dat leuk? 

Meisje:   Nee. 

Interviewer:  Waarom doe je het dan? 

Meisje:  Er zal niets anders opzitten. 

Joke Kool-Smit, Hé zus ze houden je eronder!, 1973. 

Toetsvraag= (2p) Leg uit dat de uitspraken van het meisje in het interview laten zien waar de feministen in de jaren zeventig voor streden.  

Het meisje zegt in het interview dat ze tegen haar zin vastzit in het rollenpatroon van mannen en vrouwen. Ze wil helemaal geen huisvrouw worden, maar ze wordt het toch omdat dat van haar wordt verwacht. Dat wilden feministen veranderen.  

 Correctievoorschrift: in uitleg moet duidelijk zijn dat meisjes vastzitten in een rollenpatroon. (2p) 

Meisje:  Huisvrouw. 

Interviewer: Vind je dat leuk? 

Meisje:   Nee. 

Interviewer:  Waarom doe je het dan? 

Meisje:  Er zal niets anders opzitten. 

Joke Kool-Smit, Hé zus ze houden je eronder!, 1973. 

De positie van de vrouw verbetert:

1. Nieuwe onderwijswet 1968 (geen aparte meisjesscholen meer)
2. Moedermavo's '70
   
3. Echtscheidingswet 1971
   
4. Wet gelijk loon 1975
5. Abortuswet 1980
6. Campagnes technische opleidingen voor meisjes
   

Jaren '80

• Meer deeltijdbanen (part-time)
  
• Het wordt makkelijker voor vrouwen om te werken
• Naast hun werk "moeten" ze nog het huishouden doen
• 30% van de vrouwen werkt 12 of meer uren per week
  

Positieve discriminatie

• 1988
• Vrouwen krijgen voorrang bij banen die net zo geschikt waren als mannelijke kandidaten
• 1990: 40% werkende vrouwen
• 1999: meer dan 50% van de vrouwen werkt 12 of meer uren per week
  

Hoe is de situatie nu?

• Vrouwen verdienen nog steeds niet evenveel dan mannen
• Doen meer in het huishouden dan mannen (30 uur per week)
  

Zelfstandig werken

• Lees/maak par 4 en par 5
• Bekijk de lessen op lessonup of de D-toets op magister
  
• (indien je oortjes hebt) Ga naar schooltv= Vrouwenemancipatie
  De jaren zestig in de klas

Welk woord hoort er niet thuis....

• gezinspolitiek - tweede feministische golf - rollenpatronen - huishoudschool
• verbod op voorbehoedsmiddelen - stijging welvaart - nieuwe huishoudelijke apparaten - tweede feministische golf
• meeste vrouwen gaan werken - nieuwe onderwijswet - echtscheidingswet - positieve discriminatie 

Welk woord hoort er niet thuis....

• gezinspolitiek - tweede feministische golf - rollenpatronen - huishoudschool
• verbod op voorbehoedsmiddelen - stijging welvaart - nieuwe huishoudelijke apparaten - tweede feministische golf
• meeste vrouwen gaan werken - nieuwe onderwijswet - echtscheidingswet - positieve discriminatie