Hoofdstuk 1 - Hoofdletters, leestekens en verkleinwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

- Planning komende periode doornemen.

- Maken startopdracht op blz. 34
- Theorie doornemen over hoofdletters, leestekens en verkleinwoordjes.

- Zelf aan de slag.

- Proefwerk brieven terug.

- Zoek een nieuw leesboek uit van www.lezenvoordelijst.nl niveau 1

Leerdoelen

Aan het einde van deze les weet je:

• Wanneer je hoofdletters schrijft.
• Wanneer je een zin met een punt, vraagteken of uitroepteken eindigt.
• Wanneer je een komma gebruikt.
• Hoe je verkleinwoorden correct schrijft.

Vooruitblik

Over vijf weken (week 16, de week van 18 april) voor de meivakantie krijg je proefwerk over:

Spelling én werkwoordspelling H1 t/m H6.

Dit zijn in totaal 12 hoofdstukken!

          Maak aantekeningen tijdens de les! Dit scheelt veel          leerwerk!

Zelf aan de slag

Maak voor jezelf de startopdracht op blz. 34

We bespreken de startopdracht over 2 min. klassikaal.

Uitwerking startopdracht blz. 34

De boeren uit het Noorderland hebben tien vingers, aan elke hand vijf, en twintig aan handen en voeten. 

Hoofdletters en leestekens

Doel van hoofdletters en leestekens is om een tekst leesbaar te maken.

Hoofdletters en leestekens

Hoofdletters:

- Aan het begin van een zin. -> Ik heb zin in vakantie.

- Bij namen -> Ans van der Meer, of 

mevrouw A. van der Meer, of 

mevrouw Van der Meer

-  Bij woorden die bij aardrijkskundige namen zijn afgeleid ->

Groningse, Spaans, Zuid-Afrikaanse

Hoofdletters

Let op! 

             GEEN hoofdletters bij:

         - namen van dagen, maanden, seizoenen en windstreken ->

         vrijdag, maart, lente, westen

Hoofdletters

Let op! 

             GEEN hoofdletters bij:

         - namen van dagen, maanden, seizoenen en windstreken ->

         vrijdag, maart, lente, westen

Zo gebruik je leestekens

• punt na een zin: Ik zin in een band.
• vraagteken na een vraag: Welke liedjes zingen jullie?
• uitroepteken voor extra nadruk: Dat is fantastisch!
  
  
• 
  
• 
  

Zo gebruik je leestekens

• komma: tussen twee persoonsvormen: Als je wint, mag je door naar de finale.
• komma: voor verbindingswoorden: doordat, maar, nadat, omdat, terwijl, voordat, want, zodat, zodra.

                Maar niet voor -en en -of

Verkleinwoorden 

Van de meeste zelfstandig naamwoorden kun je een verkleinwoord maken door -je, -tje of -pje erachter te zetten.

Bij verkleinwoorden gebruik je altijd het 

lidwoord 'het'.

Vb.      de boom - het boompje

            de kat - het katje

            de maan - het maantje

           

verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Woorden die eindigen op -i -> krijgen er een -etje  in het verkleinwoord:

taxi -> taxietje

bikini -> bikinietje

Woorden die eindigen op -y met een medeklinker ervoor -> krijgen een apostrof (') in het verkleinwoord.

lolly'tje

baby'tje                     spraytje (voor de -y staat geen medeklinker 

                                    maar een klinker).

Verkleinwoorden

- Verkleinwoorden van cijfers- of letterwoorden krijgen ook een apostrof (').

vb.          tv - tv'tje, de 3 - het 3'tje

- Woorden die op een klinker eindigen, krijgen een dubbele klinker 

vb.         fotootje, colaatje, menuutje, hobby'tje, taxietje).

Verkleinwoorden

- Woorden die op een korte klank eindigen, worden in het verkleinwoord soms lang:

vb. glas -> glaasje

        pad -> paadje

Enkelvoud

café

auto

taxi

baby

display

bureau

Lastige verkleinwoorden

cafeetje

autootje

taxietje

baby'tje

displaytje

bureautje

Maak de volgende oefeningen: 

Maak opdracht 1, 2, 5 (blz. 34, 35)

Na 15 min. bespreken we klassikaal opdracht 1, 2 en 5

Klaar? Maak dan de moeilijke opdracht 4 op blz. 35!

Je weet nu...

• Wanneer je hoofdletters schrijft.
• Wanneer je een zin met een punt, vraagteken of uitroepteken eindigt.
• Wanneer je een komma gebruikt.
• En hoe je verkleinwoorden schrijft.

Uitwerking opdracht 1 blz. 34

Uitwerking opdracht 2 blz. 35

Uitwerking opdracht 3 blz. 35

Uitwerking opdracht 5 - blz. 35

Extra opdracht! - Uitwerking opdracht 4 blz. 35

Je weet nu...

...hoe je hoofdletters, punten, komma's en uitroeptekens correct gebruikt. En je weet hoe je verkleinwoorden schrijft.