5.4 De ogen

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1,3

5.3 De ogen

Terugblik

Wat neem je waar met je oren?

1. Geluid
2. Beeld
3. Kou
4. Geur

Hoe lopen de trillingen door het oor?

1. Gehoorgang - gehoorbeentjes - trommelvlies - slakkenhuis
2. Gehoorgang - trommelvlies - slakkenhuis - gehoorbeentjes
3. Gehoorgang - trommelvlies - gehoorbeentjes - slakkenhuis
4. Gehoorgang - slakkenhuis - gehoorbeentjes - trommelvlies

Welk onderdeel zorgt ervoor dat de druk buiten je oor en binnen in je oor even groot is?

1. Trommelvlies
2. Slakkenhuis
3. Buis van Eustachius
4. Gehoorgang

Zintuig	Prikkel
	geluid
oog
neus
	smaakstoffen
	pijn kou

oor

tong

licht

geurstoffen

huid

Noem 2 prikkels voor het oor

1. Blaffende hond
2. Gebarentaal
3. Leesboek
4. Tikkende klok

Zet het onderdeel van je oor bij het juiste nummer:

3

4

10

2

7

11

oorschelp

trommelvlies

slakkenhuis

gehoorbeentjes

gehoorzenuw

gehoorgang

Onderdelen van de huid

Kiemlaag

Lederhuid

Talgklier

Spiertje

Zweetklier

warm

koud

rode huid

bleke huid

nauwe bloedvaatjes

wijde bloedvaatjes

zweet

rillen

haartjes  rechtop

haartjes  liggen

Leerdoelen

5.4.7 Je kunt de delen van een oog benoemen met hun taak.

5.4.8 Je kunt benoemen hoe een bril helpt om beter te zien.

De ogen liggen goed beschermd in de oogkassen. Het oog bestaat uit delen met een eigen taak.

Oogkassen beschermen de ogen

Wenkbrauwen houden het zweet tegen zodat het niet in de ogen komt

Wimpers beschermen de ogen tegen vuil en fel licht

Oogleden beschermen de ogen tegen vliegjes

De buitenkant van een oog

Oogwit

Witte gedeelte is het harde oogvlies. 

Gekleurde gedeelte is de iris (of regenboogvlies).

In het midden zit een opening: de pupil (zwarte ronde vlek).

Over de iris en de pupil heen ligt het hoornvlies.  Het hoornvlies is doorzichtig. 

Hiernaast zie je een oog. Aan het oog zitten oogspieren vast. Deze oogspieren bewegen de ogen. 

Oogspieren

Binnenkant oog

• Vaatvlies: Voorziet oog van zuurstof en voedingsstoffen
• Netvlies: Bevat de zintuigcellen van het oog
• Lens met kringspieren: Zorgen ervoor dat je scherp ziet. 
• Glasachtig lichaam: Houdt netvlies op zijn plaats

Goed zien

Licht gaat eerst door het hoornvlies. Daarna gaat het door de lens en het glasachtige lichaam. Achter in je oog komt het licht bij het netvlies.

In het netvlies ligt de gele vlek, recht achter de pupil. Als je naar iets kijkt, komt het licht daarvan precies op de gele vlek. Met de gele vlek kun je het scherpst zien.

De plaats in het netvlies waar de oogzenuw het oog verlaat, heet de blinde vlek. Met de blinde vlek kun je niets zien.

Niet goed zien

Niet iedereen kan goed zien. Sommige mensen zien alleen dingen dichtbij scherp. Deze mensen zijn bijziend. Andere mensen zien alleen dingen in de verte scherp. Deze mensen zijn verziend.

Als je bijziend bent, heb je een bril nodig met holle glazen. Holle glazen helpen de ooglens. Je kunt dan ook ver weg scherp zien.

Als je verziend bent, heb je een bril nodig met bolle glazen. Bolle glazen helpen om dichtbij scherp te zien.

Verziend: dichtbij wazig, ver is scherp

Bijziend: dichtbij scherp,  ver is wazig

Onthoud

7 Je kunt de delen van een oog benoemen met hun taak.

• Wenkbrauw: beschermt het oog tegen zweet.

• Wimpers: beschermen het oog tegen vuil en fel licht.

• Oogspieren: bewegen het oog.

• De wand van een oog bestaat uit drie lagen:

– het harde oogvlies

– het vaatvlies

– het netvlies

• In het netvlies ontstaan impulsen.

– Als licht op het netvlies valt, gaan impulsen door de oogzenuw naar de hersenen.

– De gele vlek ligt precies in het midden van het netvlies.

– Op de gele vlek valt het licht als je naar iets kijkt.

• De blinde vlek is de plaats waar de oogzenuw het oog verlaat.

– Met de blinde vlek zie je niets.

• Achter de pupil ligt de lens.

– De lens zorgt ervoor dat je scherp ziet.

Onthoud

8 Je kunt benoemen hoe een bril helpt om beter te zien.

• Bijziend: iemand ziet dichtbij scherp.

– bril met holle glazen

• Verziend: iemand ziet in de verte scherp.

– bril met bolle glazen

• Contactlenzen draag je in de ogen.

Aan het werk! Biologie

Wat? 5.5  De ogen - opdrachten 1 t/m 10

Waar? 1A: in het boek. blz. 86 t/m 93

1B:  In Magister.me in de studiewijzer mens en natuur. 

Hoe? Als het bord op rood staat werk je alleen en in stilte.

Als het bord op groen staat mag je fluisterend overleggen met je buurman. 

Heb je vragen? Steek je hand op en ik kom bij je. 

Klaar? Test Jezelf!