Izone/ Het Friese landschap/ les 6/ Is er meer dan veen alleen?

Waar komt het Friese landschap vandaan?

les 6

Is er meer dan veen alleen? 

Lesdoelen. Aan het eind van de les...

1. Tekenen en uitleggen hoe een stuwwal ontstaat
   
2. De aangroei van veen beschrijven
   
3. Uitleggen hoe een zeekleilandschap kan ontstaan
   
4. Beschrijven wat een terp is
   
5. Uitleggen waarom terpen werden gebouwd
   
6. Uitleggen waarom er nu geen terpen meer worden gebouwd
   
7. de landschappen van Friesland beschrijven en verklaren
   
8. Globaal op een kaart kunnen inkleuren waar de landschappen van Friesland liggen.
   

We zijn gestopt met het bouwen van terpen omdat....

We zijn gestopt met het steken van turf omdat....

Meer dan alleen veen? Pak de atlas. Welke grondsoort hebben we nog meer in Friesland?

Het woord terp komt van een variant op het Friese woord Thorp. Terpen nemen een belangrijke plek in in de geschiedenis en het landschap van Friesland. Toen het Holoceen begon en de zeespiegel ging stijgen trokken veel mensen in het gebied dat we nu kennen als Nederland naar hogere plekken. Niet de Friezen. Zij bleven. Ze wierpen van mest en zoden heuvels op. Daarop konden zij en hun vee schuilen bij hoog water. Ze maakte deze heuvels op de stevigere ondergrond van kwelderruggen. We denken bij terpen aan Friesland, maar ze worden ook elders in Nederland gevonden. Soms hebben ze dan een andere naam. De hoogste terp is die van Hegebeintum. Die werd bewoond vanaf 600 voor Chr. En is zo’n 8,8 meter hoog. Onder Hegebeintum zit een filmpje. Ook onder de beide blauwe terpen zit een filmpje.

Zoals je op de tekening rechts kunt zien begonnen veel terpen als ‘huisterp’. In de loop van de tijd werden de terpen steeds groter gemaakt zodat er ruimte kwam voor meer boerderijen en later zelfs hele dorpen. De vorm van een terp is meestal een cirkel. Toen de terpen net gebouwd werden was er op het hoogste punt vaak een drinkplaats voor de dieren. Later werd deze plek gebruikt voor het bouwen van kerken.

We pakken de atlas

Op welke kaarten kunnen we iets vinden over terpen? 

Ik vind kaarten over terpen op de volgende bladzijdes....