het werkwoord (herhaling en oefening)

• Klassieke Talen
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• Basisschool
• vwo
• Leerroute V
• Groep 1

Het werkwoord

herhaling en oefening

Wat is belangrijk?

- 4 stammen

- 4 tijden

- vormen

- vertaling

- imperativus

* Heb je (al) een vraag?
* Wat vind je lastig?

4 stammen

Er zijn 4 werkwoordsstammen: A / E / I / mk

Je ziet welke stam het is aan de laatste letter:

van de infinitivus haal je -re af = praesensstam

vocare -re = voca dus A-stam

verschil E-stam en mk-stam is te zien aan het streepje

Geef de stam van:
vocare - venire - timēre - tollere

4 tijden

praesens - o.t.t.                   : ik leer

imperfectum - o.v.t.                   : ik leerde    

perfectum - v.t.t.                       : ik heb geleerd

plusquamperfectum - v.v.t.                   : ik had geleerd

Geef nu zelf de vertaling van de 4 tijden van het werkwoord 'komen' in de 1e mv

Geef nu de vertaling van het werkwoord 'zijn' in de 4 tijden
in de 3e mv (pr/impf/pf/plsqpf)

4 tijden - vormen

Het principe bij alle 4 de tijden =

stam + uitgang

bij het imperfectum en plusquamperfectum heb je ook nog 

'kenletters' (-ba- en -era-)

praesens

stam + uitgang (o s t mus tis nt)

'uitzonderingen' : 

A-stam : 1e ev = -o ipv -ao    voco

I-stam : 3e mv = + -u-      audiunt

 E-stam : geen

mk-stam : 2e ev t/m 2e mv = +-i-   /  3e mv = +-u-

schrijf het rijtje uit van:
dicere (zeggen)

imperfectum

stam + (e)ba + uitgang (m s t mus tis nt)

let op:

bij de I-stam en de mk-stam heb je -eba-

bij de A-stam en de E-stam heb je -ba- 

vb. dare = dabam  / tradere = tradebam  / dormire = dormiebam

Welke vorm bestaat NIET?

1. ridebamus
2. venibant
3. protegebas
4. nuntiabat

perfectum en plusquamperfectum

.

Voor deze twee tijden heb je eerst de perfectumstam nodig:

A-stam = stam +v

I-stam = stam +v

E-stam = stam -e +u

mk-stam = onregelmatig    [alleen fu- en potu-]

Maak de perfectumstam van:
custodire - monēre - cogitare

Wat zijn de uitgangen van het perfectum?

Perfectum

perfectumstam + uitgang

'ik heb gelopen'

PLUSQUAMPERFECTUM

perfectumstam + era + uitgang

'ik had gelopen'

Hoe ziet het perfectum 2e ev van 'custodire' eruit?

1. custodisti
2. custodiuistis
3. custodivisti
4. custodevisti

Hoe ziet dan het plusq.pf. van 'custodire' eruit? 3e ev

tot slot: imperativus

gebiedende wijs

enkelvoud = -e                   loop!

 meervoud = -(i)te                loop!

Heb je nog een vraag?