H9.5 - Democratisering

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

9.5 De democratische rechtsstaat en democratisering 

• Je kunt uitleggen wat 'democratische rechtsstaat betekent'
• Je kunt benoemen aan welke voorwaarden een democratische rechtsstaat moet doen
• Je kunt omschrijven wat het kernconcept democratisering betekent  

Gedachte-experiment

Stel je voor dat in een volksstemming niemand weet hoe, wie of wat iemand is in een samenleving. Je hebt dus geen idee van je positie binnen de maatschappij. 

Vanuit die positie, vanuit een “sluier van onwetendheid”, ga je nadenken over de vraag hoe je de samenleving zou inrichten. 

Democratie en rechtsstaat = politieke instituties 

Vrijheid (bescherming tegen de overheid)

+ 

Gelijkheid (one man one vote)

Democratie 

1. Vrijheid van meningsuiting
2. Vrijheid van vereniging
3. Gelijkwaardigheid
4. Vrije & eerlijke verkiezingen
5. Parlement controleert de regering 
6. WOB (inzicht in informatie bronnen)

Rechtsstaat 

1. Gelijkheidsbeginsel
2. Legaliteitsbeginsel
3. Onschuldpresumptie
4. Wetten worden democratisch goedgekeurd
5. Grondrechten
6. Scheiding der machten 

BLACK LIVES MATTER

Op welke kenmerken van de democratische rechtsstaat zijn de protesten een reactie? 

0

Democratisering 

Proces van verandering van de machts-en gezagsverhoudingen door grotere inspraak en medezeggenschap van degene met minder macht 

• Klassieke grondrechten
• Sociale grondrechten 
• Politieke grondrechten 

Burgers die arbeidsongeschikt zijn krijgen een uitkering van de staat.

1. Klassieke grondrechten
2. Politieke rechten
3. Sociale rechten

Door het stemrecht wordt de mening van inwoners vertegenwoordigd.

1. Klassieke grondrechten
2. Politieke rechten
3. Sociale rechten

De overheid mag niet zomaar zonder reden het privé-eigendom van iemand afpakken.

1. Klassieke grondrechten
2. Politieke rechten
3. Sociale rechten

Aan de slag! 

• Lees paragraaf 9.5 door
• Maak opdracht 14
• Klaar? Lees alvast de casus van 10.1 door