(be)drog

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

(on)bewuste beïnvloeding

Priming and framing: de mindf*ck in optima forma

'Met hypnose bied ik iemand een alternatieve manier aan om naar de werkelijkheid te kijken. Ik breng iemand in een frameset waarin ik hem een nieuwe ervaring vertel waarin hij gaat geloven, en vervolgens wordt dat zijn werkelijkheid.'

Victor Mids, Mindf*ck

Framing

Het zodanig presenteren van een onderwerp dat de ontvangers die wijze van denken overnemen.

Bewust of onbewust?

Wat bepaalt de manier waarop onderwerpen worden gepresenteerd?

- Bewuste factoren: agenda (belang)

- Onbewuste factoren: normen en waarden, gewoonten, cultuur

Terug naar 100, volgens VVD

‘We doen dit om een crisis te voorkomen.’ Oftewel: wij maken hier een moeilijke beslissing die het land behoedt voor een nóg ergere situatie. Die ergere situatie is voor de VVD dat de bouwsector vastloopt en dus is dat het perspectief dat ze schetsen: samen de schouders eronder zodat Nederland kan ‘blijven draaien’.

Terug naar 100, volgens CDA

'De maatregel is nodig zodat ‘boeren, bouwers en baggeraars weer aan de slag kunnen’. Zij zijn nu het slachtoffer dat geholpen moet worden.

Terug naar 100, volgens D66

We gaan met z’n allen minder hard rijden om zowel de natuur als de bouwsector te beschermen.

Verschil tussen de kranten

Telegraaf: ‘VVD slaat linksaf’

Nrc.next: ‘Coalitie vindt een uitweg’

Trouw: ‘Eerste stappen om de bouw weer op gang te helpen’

Volkskrant: ‘De maximumsnelheid wordt verlaagd, maar daardoor bent u straks gemiddeld juist sneller thuis’.

Welk frame wordt bij de stelling 'niemand kan multitasken' gebruikt:?
Nog even dat rapport aftikken, het nieuws checken, een driegangen diner in elkaar draaien én een portemonnee terugvinden…en dat allemaal tegelijkertijd. Tja, dat moet wel een vrouw zijn! De multitaskvaardigheden van vrouwen zijn wijdverbreid bekend en krijgen in sommige verhalen bijna mythische proporties. Zie jij jezelf als buitengewoon uitstekend multitaskende vrouw? Dan zal dit artikel misschien wel even slikken zijn. Want uit Duits onderzoek blijkt nu dat vrouwen helemaal niet beter kunnen multitasken dan mannen. Sterker nog: eigenlijk kan niemand het en gaat de snelheid én kwaliteit van je werk er alleen maar op achteruit.

1. Vrouwen zijn beter in multitasken dan mannen
2. Je moet afscheid nemen van je overtuiging ten bate van de feiten
3. Vrouwen kunnen veel tegelijkertijd
4. Je bent dom als je niet vertrouwt op onderzoek

Welk frame wordt bij de stelling 'we laten ons graag beïnvloeden door anderen' gebruikt:?
“Als echt ál je collega’s opstaan, naar buiten gaan en in de sloot lopen, doe jij dat dan ook?” Zelden zegt iemand volmondig ‘ja’. Opvallend, want het principe van sociaal bewijs is één van de sterkste psychologische effecten. We doen nu eenmaal héél erg graag wat de rest doet en we laten ons hierdoor dan ook maar wat graag beïnvloeden!

1. Iedereen laat zich beïnvloeden door anderen
2. Een mens is een sociaal wezen
3. Niemand laat zich graag beïnvloeden
4. Wat we denken en wat we doen loopt nogal eens uiteen

Drogredeneringen framen ook

Persoonlijke aanval

Ontduiken bewijslast

Cirkelredenering

Vertekenen standpunt

Bespelen van je publiek

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Verkeerde vergelijking

Overhaaste generalisatie

Vals dilemma

Onjuist beroep op autoriteit

Overdrijven voor- en nadelen

Onjuist beroep op kenmerk/eigenschap

Persoonlijke aanval

Bespelen van het publiek

Wat weet jij nou van voetbal, je kan nog geen deuk in en pakje boter trappen.

Ieder weldenkend mens zal het ermee eens zijn dat we minder vlees moeten gaan eten.

Cirkelredenering

Vertekenen van het standpunt

Wie zwijgt, stemt toe.

Vanzelfsprekend had ik er geen motief voor, want anders had ik het wel gedaan.

Verkeerde vergelijking

Vals dilemma

In Nederland kies je je partner zelf.

Je bent voor Amerika of voor de terroristen.

Ontduiking van de bewijslast

Donald Trump: Handelsakkoorden hebben een negatief effect op nationaal inkomen en welvaart.

Economen: Hoewel de winst niet gelijk verdeeld is, zijn zowel het gemiddelde inkomen als het gemiddelde vermogen in de VS sinds de jaren 80 aanzienlijk gestegen.

Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie

Onjuist beroep op autoriteit

Middelen framing

- Beelden

- Tekst (opbouw, stijlfiguren, beeldspraak)

Framing met beelden

Ingrediënten: aardappelen, plantaardige oliën (zonnebloem, koolzaad, maïs, in wisselende hoeveelheden), barbecue hamsmaak [suiker, aroma's (bevat MELKCOMPONENTEN, uipoeder, peterselie, paprika-extract), kaliumchloride, zuurteregelaars (citroenzuur, natriumacetaten), weipoeder (van MELK), kleurstof (paprika-extract)

Connotatie (bijklank)

‘Heb je dat meisje gezien?’

‘Moet je die griet daar zien!’

Framing door connotatie

terroristen – vrijheidsstrijders

hypotheekrenteaftrek – villasubsidie

herstructurering van woonwijken – sloop

middagdutje – powernap

alternatieve genezers – kwakzalvers

Framing boeren

Miskende agrariër

In dit frame gaat het niet zozeer over geld, maar over erkenning. Boeren produceren ons eten, zonder boeren geen leven in Nederland! Daarbij wordt binnen dit frame ook geregeld aangehaald hoe belangrijk de landbouw is voor onze economie. Daar mogen we wel wat meer waardering voor hebben, in plaats van altijd de boeren in de rol van bad guy neer te zetten. De media en politiek krijgen in dit frame de schuld van het beroerde imago dat de agrarische sector heeft gekregen, maar ook de consument mag wel eens op bezoek komen om te zien hoe hard het leven op een boerderij écht is en met hoeveel overtuiging er gewerkt wordt. Als zelfs Schiphol wordt gematst ten koste van de vele mensen die ons voedsel mogelijk maken, dan toont dat hoe respectloos boeren behandeld worden.

Framing boeren

Boerengrootkapitaal

Boeren moeten niet zeuren, want zij zijn minder zielig zijn dan ze zich voordoen: de boerenlobby is sterk, zij horen bij de groep met het meeste vermogen, het zijn geen ‘boertjes’, maar megabedrijven, het zijn ‘milieuvervuilers’ en ‘dierenbeulen’.

Stelling

Frame bij de stelling

Sterftax, het zal je maar overkomen, in een toch al zo moeilijke tijd.

Successierechten moeten worden afgeschaft.

Welke argumentatie wordt hier gebruikt?
Het was geen leuk festival want...

1. Enkelvoudige argumentatie
2. Onderschikkende argumentatie
3. Nevenschikkend, afhankelijke argumentatie
4. Nevenschikkend, onafhankelijke argumentatie

De schooldagen in Nederland moeten maximaal 6 uur duren.
In andere landen met kortere schooldagen zijn de prestaties van leerlingen veel beter.

1. Enkelvoudige argumentatie
2. Nevenschikkend onafhankelijk
3. Nevenschikkend afhankelijk
4. Onderschikkend

Mijn broer en zus zijn allebei boos op mijn ouders.
Mijn broer heeft huisarrest gekregen.
Mijn zus krijgt geen extra zakgeld.

1. Enkelvoudige argumentatie
2. Onderschikkende argumentatie
3. Nevenschikkend, afhankelijk
4. Nevenschikkend, onafhankelijk

Priming

Zodanig activeren van de hersenen dat associaties geactiveerd worden die de ontvangst van een daarop volgende boodschap beïnvloeden. Het beïnvloedt het oordeel van het publiek.

We hebben het vaak niet door!!

Onderzoekers hebben aangetoond dat bewust gedrag maar een deel van 5% heeft in het totale gedrag. Die andere 95% bestaat dus uit onbewust gedrag.