4.1 Ontwikkeling van het leven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Evolutie

Vandaag

• Start Evolutie
• Begrippen BS 1
• Oefenvragen (of begin volgende les)
  

Evolutie

Ordening op basis van

- celwand

- celtype: prokaryoot of eukaryoot

- eencellig / meercellig

- autotroon / heterotroof

- vorm

Binas 78: "De vier rijken"

Domeinen: 

• Bacterien
  
• Archaea
  
• Eukaryoten
  

Prokaryoten

Rijken (onder andere)

• Planten 
• Dieren
• Schimmels

Domeinen & Rijken

Binas 92A: "Afstamming"

verder onderverdelen:

ezelsbruggetje:

Leven- domeinen- rijken

Scheikunde OF geschiedenis

SK OF GS

Tot welk rijk behoord de luiaard?

1. Planten
2. Dieren
3. Bacteriën
4. Schimmels

Zoek eens op, bij welke orde, klasse, stam, rijk, domein hoort de luiaard...

Voedselvoorziening per rijk

Rijk	Voedsel	Voedings-stof	Groep
Plant
Dier
Bacteriën
Schimmels

Voedselvoorziening per rijk

Rijk	Voedsel	Stof	Groep
Plant	CO 2 + H 2 O
Dier	Plantaardig / dierlijk
Bacteriën	Plantaardig / dierlijk
Schimmels	Plantaardig / dierlijk

Twee soorten voedsel

• Anorganische stoffen
  stoffen met kleine moleculen. H₂O, NO₃, CO₂, PO₄, etc.
  
  
• Organische stoffen:
  stoffen die door organismen zijn gemaakt. Ingewikkelde grote moleculen, bevatten vaak C, H en O. bijv. glucose  C₆H₁₂O₆

Rijk	Voedsel	Stof	Groep
Plant	CO 2 + H 2 O
Dier	Plantaardig / dierlijk
Bacteriën	Plantaardig / dierlijk
Schimmels	Plantaardig / dierlijk

Anorganisch

Anorganisch

Organisch

Organisch

Organisch

Rijk	Voedsel	Stof	Groep
Plant	CO2 + H2O	Anorganisch
Dier	Plantaardig / dierlijk	Organisch
Bacteriën	Plantaardig/dierlijk	Organisch
Schimmels	Plantaardig/dierlijk	Organisch

Heterotroof

Autotroof

Organisch of anorganisch?

Anorganisch

Organisch

Eiwit

NaCl

Glucose

DNA

Zuurstof

De definitie voor autotroof is

1. zelfvoedend
2. kan uit organische stoffen organische stoffen maken
3. kan uit anorganische stoffen organische stoffen maken
4. anders voedend

Autotroof

Heterotroof

producent: autotroof (plant)

consumenten : heterotroof (dier)

Prokaryoot vs Eukaryoot

Endosymbiosetheorie

Theorie over het ontstaan van eukaryote cellen: cellen met celkern, organellen en dubbele membranen

Binas 94C: "Endosymbiosetheorie van Margulis"

Endosymbiosetheorie

1. Instulpingen van het celmembraan -> Ontstaan van ER, celmembraan, celkern.
   
2. Fagocytose van een aerobe bacterie -> Ontstaan van mitochondriën.
   
3. Fagocytose van een cyanobacterie -> Ontstaan van chloroplasten (bladgroenkorrels)
   

Endosymbiosetheorie

Bewijzen voor de endosymbiosetheorie

1. Mitochondriën en chloroplasten hebben eigen DNA.
   
2. Mitochondriën en chloroplasten hebben twee membranen, een binnen- en een buitenmembraan.
   
3. Mitochondriën en chloroplasten kunnen zichzelf vermenigvuldigen in de cel.
   

Alle organismen worden ingedeeld in drie domeinen: welke?

Koolstofdioxide

1. Organische stof
2. Anorganische stof

Eiwitten

1. Organische stof
2. Anorganische stof

Bamboe is (1) en een panda is (2)

1. (1) autotroof, (2) autotroof
2. (1) autotroof, (2) heterotroof
3. (1) heterotroof, (2) autotroof
4. (1) heterotroof, (2) heterotroof

Welke organismen zijn prokaryoot?

1. bacteriën
2. dieren
3. planten
4. schimmels

Tot welke hoofdgroep behoort
deze cel?

1. Planten
2. Dieren
3. Prokaryoot
4. Eukaryoot

Welk bewijs voor de endosymbiosetheorie is onjuist?

1. Mitochondriën en chloroplasten hebben eigen DNA.
2. Mitochondriën en chloroplasten hebben twee membranen.
3. Prokaryoten hebben ook mitochondriën en chloroplasten.
4. Mitochondriën en chloroplasten kunnen zichzelf vermenigvuldigen in de cel.

Opdracht evolutie

Indeling tweetallen

Sidra - Jasmijn V
Paris - Maaike
Lisanne - Jip
Joni - Dyonne
Jelle - Evi
Jochem - Mitchell
Sham - Kaan

Evelien - Bente

Jim - Aryan

Nathan - Jack

Midas - Wout

Filip - Luc

Badr - Jade

Marlinda - Jasmijn W

Opdracht evolutie

• Nodig A2 vel
  
• Camincules
  
• Schaar en lijm
  
• Tijd: deze week, eerste twee lessen volgende week
• Inleveren: eind tweede les volgende week
• PO --> O / V / G
• Prijs voor het groepje met het (meest) volledige antwoord