10.4 Het ontstaan en de ontwikkeling van het leven

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H9: Erfelijkheid

H10: Evolutie

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 10.4 Het ontstaan en de ontwikkeling van het leven

Deze les:

- 10.4 Het ontstaan en de ontwikkeling van het leven

- Examentraining H10

Doel en begrippen 10.4

Je leert welke ideeen er zijn over het begin en de verdere ontwikkeling van het leven

Anorganische stoffen, energie, organische moleculen, oersoep, warmwaterbronnen, creationisme, prokaryoot, heterotroof, fotosynthese, autotrofe organismen, eukaryote cellen, endosymbiosetheorie, meercellige organismen, bouw, homoloog, analoog, evolutionaire stamboom.

Ontstaan van leven op aarde?

Evolutionair onderzoek heeft wetenschappelijk bewezen dat: 

- Alle levensvormen op aarde zijn ontstaan uit een simpele vooroudersoort (eencellig organisme). 

- Soorten veranderen en nieuwe soorten ontstaan: Door natuurlijke selectie zullen de best aangepaste dieren het meest succesvol zijn in overleven en voortplanten.

Misvatting:

De evolutietheorie doet geen beweringen over hoe de eerste levensvorm op aarde is ontstaan!

Er bestaat wel een hypothese over het ontstaan van leven, chemische evolutie, zie film --->

Ontstaan van het leven

Verschillende theorieën:

- Eerst alleen anorganische stoffen (methaan, waterstof, water, ammoniak). Door energie uit de zon ontstonden organische moleculen (aminozuren en nucleinebasen) -> oersoep.

Leven is ontstaan bij warmwaterbronnen in de oceaan waar RNA is ontstaan.

- Via een meteoriet

- Geschapen door God = Creationisme

CREATIONISME

- alle levende  wezens zijn door God  geschapen = de schepping

(christendom, jodendom, islam etc.) 

- Soorten veranderen niet, maar blijven zoals ze geschapen zijn. 

Eerste cellen

Prokaryoot : zonder kern

Heterotroof: afhankelijk van organische stoffen van buiten

3,5 miljard jaar geleden ontstonden cellen die fotosynthese konden uitvoeren: autotroof.

-> de hoeveelheid zuurstof in de atmosfeer neemt toe.

Eukaryoten

Cellen met een celkern ontstaan: eukaryote cellen

Endosymbiosetheorie: 

Eukaryoten 'versmelten' met prokaryoten die energie uit glucose kunnen halen met zuurstof -> ontstaan mitochondrium

Eukaryoten 'versmelten' met prokaryoten die in staat zijn tot fotosynthese -> ontstaan chloroplast (bladgroenkorrel).

BINAS 94C

Tijdlijn

1,5 miljard jaar geleden ontstaan de eerste meercellige organismen.

600 miljoen jaar geleden de eerste dieren.

300 miljoen jaar geleden de eerste zoogdieren.

200 miljoen jaar geleden de eerste mens.

Sleep de gele kaders in de juiste volgorde in de rode kaders. 

Meercelligheid

Ontstaan celkern

Ontstaan celmembraan

Ontstaan mitochondriën

Ontstaan chloroplasten

Zet in de juiste volgorde:
I Eerste meercelligen
II Eerste eukaryoten
III Eerste organismen die fotosynthese kunnen uitvoeren
IV Eerste cellen die met O2 organische stoffen kunnen afbreken
V Eerste dieren

1. I - III - IV - II - V
2. IV - I - III - II - V
3. II - III - IV - I - V
4. II - IV - III - I - V

BINAS 78

biologiepagina.nl

Stambomen

Evolutionaire stamboom: geeft aan hoe de soorten in de tijd zijn ontstaan en welke soorten gemeenschappelijke voorouders hebben.

Waar is het celmembraan ontstaan?

1. Plaats A
2. Plaats B
3. Plaats C
4. Plaats D

Waar is de celkern ontstaan?

1. Plaats A
2. Plaats B
3. Plaats C
4. Plaats D

Waar zijn mitochondriën ontstaan?

1. Plaats A
2. Plaats B
3. Plaats C
4. Plaats D

Waar zijn chloroplasten ontstaan?

1. Plaats A
2. Plaats B
3. Plaats C
4. Plaats D

Welke vorm van symbiose hadden de eerste cyanobacteriën (die later chloroplasten werden) en eukaryote cellen?

1. Parasitisme
2. Mutualisme
3. Commensalisme
4. Geen van bovenstaande

Hoe bepaal je verwantschap?

- Overeenkomsten in lichaamsbouw

- Embryonale ontwikkeling

- DNA

www.iflscience.com

Opdrachten

Maken opdr. 9 t/m 14 (nectar digitaal)

Klaar? Maken H10 Examentraining

Doel en begrippen 10.4

Je leert welke ideeen er zijn over het begin en de verdere ontwikkeling van het leven

Anorganische stoffen, energie, organische moleculen, oersoep, warmwaterbronnen, creationisme, prokaryoot, heterotroof, fotosynthese, autotrofe organismen, eukaryote cellen, endosymbiosetheorie, meercellige organismen, bouw, homoloog, analoog, evolutionaire stamboom.