5V les 7_8_9 H10.4 zuurbase en redox bij koolstofverbindingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

NOVA 5VWO

H10.4 les 7 tm 9

zuur-base reacties  en   redoxreacties      

bij organische verbindingen

Leerdoelen

• Je kunt met behulp van Lewisstructuren de zure en basische eigenschappen van aminozuren verklaren (amfolyt)
• Je kunt de halfreacties opstellen van primaire en secundaire alkanolen en aldehyden als reductor
• Je kunt de halfreacties opstellen van aldehyden, ketonen en carbonzuren als oxidator

1. zuur-base reacties bij organische verbindingen

aminozuren

Binas tabel 67H1

stabiel ion door mesomerie:

Geef in je eigen woorden een omschrijving van het begrip: mesomerie (H8.1).

door H-bruggen goed oplosbaar in water

Maar: hoe langer de C-keten, hoe meer oplosbaarheid afneemt

aminozuur = amfolyt

in zuur milieu (pH < 7): reactie als base

in basisch milieu (pH> 7): reactie als zuur

Geef in je eigen woorden een omschrijving van het begrip: amfolyt (H7.3).

de pH waarbij een aminozuur dubbel geladen, maar elektrisch neutraal is, heet is voor elk aminozuur verschillend (hangt af van de R-groep)

positief ion

negatief ion

In welk milieu zal het aminozuur alanine
(R groep = CH3)
positief geladen zijn?

1. zuur milieu
2. basisch milieu
3. Alanine is altijd in totaal ongeladen omdat het een zuur- en een aminegroep heeft

2. redox bij organische verbindingen

• alcoholen en aldehyden 

als reductor

• aldehyden, ketonen en carbonzuren

als oxidator

Een primaire alcohol kan reageren als een reductor:

primair                              alkanal

alkanol

oefenen

1) Stel de halfreactie van propaan-2-ol als reductor op in structuurformules. Wat is de naam van het reactieproduct?

2) Leg aan de hand van de structuurformule uit dat 2-methyl-propaan-2-ol niet als reductor kan reageren

Even oefenen: 1) Stel de halfreactie van propaan-2-ol als reductor op in structuurformules. Noteer hieronder de naam van het organische reactieproduct.

2) Leg aan de hand van de structuurformule uit dat 2-methyl-propaan-2-ol niet als reductor kan reageren

oxidator of reductor?

Bij een blaastest reageert het uit ethanol gevormde ethanal door tot ethaanzuur. Geef de kloppende halfreactie en leid af of ethanal reageert als oxidator of reductor:

een alkanol reageert dus in 2 stappen tot een alkaanzuur:

primair alkanol                 alkanal

En een alkanal kan reageren als OX en als RED:

primair alkanol                 alkanal

= OX

= RED

Een alkaanzuur is alleen OX:

= OX

Door middel van een redox-reactie kun je alkanolen van elkaar onderscheiden:

je kunt alle halfreacties van organische verbindingen afleiden met het stappenplan uit H9.4 (blz 112)

Heb je vragen over deze les?

eigen werk

maak een planning voor de opgaven van H10.4

verdeel je werk over 2 lessen en 3x huiswerk

vergeet niet je eigen werk na te kijken