3.6 - Speciale manieren van overerven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 3 - Genetica

Thema 3 - Genetica

3.1 - Fenotype of genotype

3.2 - Geneparen

3.3 - Monohybride kruisingen

3.4 - Geslachtschromosomen

3.5 - Dihybride kruisingen

3.6 - Speciale manieren van overerven

3.7 - Opvoeding of aanleg

Thema 3 - Genetica

3.5 - Dihybride kruisingen

Herhaling

Thema 3 - Genetica

3.6 - Speciale manieren van overerven

Van een dihybride kruising met 2 cavia's: AABB x aabb (A = zwart, a = wit, B = ruw, b = glad) worden de F1-dieren onderling gekruist. In de F2-generatie is het gedeelte dat zwart en ruwharig is:

1. 1/16
2. 3/16
3. 9/16
4. 3/4

Uitwerking

Doelen van deze paragraaf

Je kunt kruisingsschema's maken van onafhankelijke overerving van multiple allelen en frequenties berekenen

Je kunt kruisingsschema's maken van onafhankelijke overerving van lethale allelen en frequenties berekenen

Je kunt kruisingsschema's maken van gekoppelde overerving en frequenties berekenen

Je kunt  uitleggen hoe mitochondriale overerving werkt

Overerving

Monohybride - Aa x Aa - AA, aa, Aa (3 mogelijke genotypes)

Dihybride - AaBb x AaBb - AABB, AABb, AAbb, AaBB, AaBb, Aabb, aaBB, aaBb, aabb (9 mogelijke genotypes)

Multiple allelen - 4 mogelijke genotypes

Multiple allelen

I^A

I^B

i

Bloedgroepen zeggen welke antigenen je bloedcellen hebben.

Het genotype bij bloedgroepen. 
'I' met een toevoeging. 
Overerving met Multiple Allelen.

niet gekoppelde overerving

gekoppelde overerving

Notatie bij gekoppelde overerving

Homozygoot dominant: GGNN of              

Overerving verloopt zoals 

normaal

P: MH x mh
MH mh
Wat is de F1?

1. MH MH
2. mh MH
3. MmHh
4. Mm Hh

P:            MH                 x            mh
                MH                               mh

F1:            MH                  x           MH
                 mh                               mh

F2: 

	MH	mh
MH	MH MH	MH mh
mh	mh MH	mh mh

3 onbehaarde normale & 1 behaarde mandarijn

Lethale allelen

Wanneer er bij overerving een allel is betrokken dat in homozygote toestand geen levensvatbaar individu oplevert, noem je dat allel de lethale factor. 

Mitochondriale overerving

Eukaryoten (schimmels, planten, dieren) hebben DNA in de celkern, maar dit is niet het enige DNA , er is ook mitochondriaal DNA (mtDNA) in de cel aanwezig in de mitochondriën.

Bij mensen wordt mitochondriaal DNA in principe alleen via moeder overgeërfd. Dit komt omdat de staart van een zaadcel, met daarin de mitochondriën, eraf valt  bij de bevruchting.

Vragen

Aan het werk

Maken:

66 t/m 74

Lezen:

3.7

Begrippen:

Multiple allelen

Lethale factoren

Gekoppelde genen

Gekoppelde overerving

Mitochondriaal DNA (mDNA)

Oefenen

biologiepagina.nl

Oefenbladen

Test Jezelf (online boek) (3.7 nog niet)

Diagnostische toets (3.7 nog niet)

Gekoppelde overerving

Gen A en b liggen op hetzelfde chromosoom. En gaan dus in meiose naar dezelfde cel. 

Gen a en B liggen op hetzelfde chromosoom. Dus gaan in de meiose ook naar dezelfde cel.