College 7 Aandoeningen/beperkingen van zintuigen

_M@-MZ-VIG LWP Persoonlijke zorg vanaf cohort 2022 (LWP16066)

Aandoeningen/beperkingen van zintuigen

Noem de vijf zintuigen van een mens?

Zintuigelijke beperking

De meest voorkomende zintuigelijke beperkingen zijn auditieve(horen) en visuele(zien).  Er wordt onderscheid gemaakt tussen aangeboren en niet-aangeboren.
Mogelijke oorzaken:

• Complicatie bij geboorte (aangeboren)
• Erfelijkheid (aangeboren)
• Hersenvliesontsteking (niet aangeboren)
• Virusinfectie (niet aangeboren)
• Ongeluk (niet aangeboren)

Wat weten jullie al over een visuele beperking?

welke problemen komt iemand met een visuele beperking tegen?

Begeleiden van cliënten met een visuele beperking

gebruik van kleur

gebruik van geluid

inrichting ruimte

mobiliteit 

communicatie

structuur

Hoe zou jij de begeleiding in de praktijk aanpakken?

Wat wil jij weten over doofheid / slechthorendheid?

Slechthorendheid of doofheid betekent dat mensen niet alle geluiden meer kunnen horen of totaal doof zijn

sociale situaties

moeite met taalverwerving

Doordat de taalverwerving langzamer gaat, is er vaak ook een kennisachterstand 

verschil tussen doofheid vanaf geboorte en doofheid op latere leeftijd 

 

0

waar zou jij rekening mee houden in de begeleiding van dove en slechthorende cliënten?

begeleiden van dove en slechthorende cliënten

geef een voorbeeld, hoe zou jij dit aanpakken? 

• Maak gebruik van zien, voelen om informatie over te dragen
• Lichaamstaal is een belangrijke bron van informatie
• Niet van achter benaderen 
• Bewust een boodschap overbrengen (even snel iets zeggen in het voorbijgaan wordt gemist)
• Bij doof geboren cliënten is gebarentaal hun eerste taal en is gesproken en geschreven Nederlands de tweede taal. 
• Doven en slechthorenden kunnen het gesprek beter volgen als je ze goed aankijkt tijdens het praten.
  

Duidelijk en iets langzamer praten, zonder overdreven te articuleren, is beter.

Schreeuwen helpt niet.

Korte zinnen worden beter begrepen.

Je moet niet over verschillende onderwerpen door elkaar praten. Dit is verwarrend.

Je zult wat vaker iets moeten herhalen omdat wat je zegt niet begrepen is.

Je kunt namen, adressen maar ook getallen beter opschrijven omdat deze moeilijk te raden zijn.

Een dove hoort zelf niet hoe hard of zacht hij praat en het is heel gewoon om hem te vragen iets zachter of harder te praten.

Een dove of slechthorende is sneller moe van de communicatie en stiltes hebben dan ook een functie.

Als je regelmatig met dove cliënten werkt is het zeker aan te raden een cursus gebarentaal te doen

DOOFBLIND

DRIEDELING 

• doofblind vanaf de geboorte

Contact leggen en communicatie zijn de eerste grote uitdagingen.

• doofblind worden op jonge of volwassen leeftijd

Dit is een ingrijpende verandering, die vaak geleidelijk optreedt en grote gevolgen heeft voor zelfstandigheid en participatie.

• doofblind worden op oudere leeftijd
  

Dit wordt ook wel ouderdomsdoofblindheid genoemd. Doofblind worden vergt veel aanpassingen en ondersteuning kan nodig zijn om de zelfstandigheid, activiteiten en sociale contacten te behouden.

Kun jij een manier bedenken om te communiceren met iemand die doofblind is?

BEGELEIDING

voelen als manier van communicatie

Hou er rekening mee dat elke cliënt anders is, stem je communicatie af op de cliënt. 

Werk met verwijzers, duidelijke voorwerpen die een vaste betekenis hebben.

NIET KUNNEN VOELEN

Het fysiek niet kunnen voelen van pijn is een zeldzame ziekte. HSAN (hereditale sensibele en autonome neuropathie) 

• verschillende gradaties 
• openbaart zich na de geboorte of in de kindertijd/tienerjaren. 
• chemotherapie of diabetes.

Geef een tip voor het begeleiden van cliënten die niet kunnen voelen

BEGELEIDEN VAN CLIËNTEN DIE NIET KUNNEN VOELEN

• Controleren op fysieke beschadigingen
• Alert zijn op gevaar of fysiek letsel

CLIËNTEN DIE NIET KUNNEN RUIKEN OF PROEVEN

• De smaakpapillen van de tong en de zenuwen in de neus geven geen of onvoldoende signalen naar de hersenen door doorsturen. 
• kan aangeboren zijn, maar ouder worden, ziekten en of een ongeluk kan ook invloed hebben op minder goed kunnen ruiken en proeven. Ziektes of een ongeval kunnen ook de oorzaak zijn voor het verlies van geur en smaak.
  

In de zorg en begeleiding moet je alert zijn dat de cliënt niet wordt blootgesteld aan gevaarlijke situaties. Verder kan het zijn dat de cliënt begeleiding nodig heeft bij het vinden van andere prettige sensaties wanneer lekker eten niet meer aan de orde is.

wat zijn de risico's voor mensen die niet kunnen ruiken of proeven?