verdienen en uitgeven hoofdstuk 1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Toegevoegde waarde

toegevoegde waarde = omzet - inkoopwaarde (van de omzet) = productie = inkomen bedrijf

Verdienen en uitgeven

Hoofdstuk 1 

Vragen??

Europa

Lesdoelen

Hoe kijken we naar welvaart en kunnen we het berekenen?

Bedrijfskolom

Een bedrijfskolom bestaat uit alle bedrijven waarin de opeenvolgende productiestadia worden doorlopen van oerproduct tot eindproduct.

                           Productiefactoren

Productiefactoren & Inkomen

BBP

Alle toegevoegde waardes van commerciële en niet commerciële bedrijven bij elkaar

Productie = Inkomen

Primair inkomen

Primair/secundair inkomen

Primair inkomen (loon, pacht, huur, rente en winst)

+ Sociale uitkeringen en toeslagen (huur, zorg en kinderopvang)

- Belastingen en sociale premies (progressief)

= Secondair inkomen = netto besteedbaar inkomen

Primaire inkomens (loon, pacht, huur, rente en winst) dragen bij aan de productie, overdrachtsinkomens (sociale uitkeringen en toeslagen) niet!

Nominaal en reëel inkomen

Nominaal inkomen = inkomen in euro's

Reeel inkomen = Nominaal inkomen - inflatie

Loon van Els + 3 %. Inflatie + 1 %

Verandering reëel inkomen = 3 % - 1 % = 2 %

Bbp per inwoner

Het bbp per inwoner kun je berekenen door BBP te delen door de inwoners van een land

Het is een makkelijke manier om gebieden/landen met elkaar te vergelijken

Is het ook compleet?

Welvaart (maatstaven)

Welvaart meten door meten BBP per inwoner, nadelen:

• zegt niets over verdeling
• neemt vrijwilligerswerk en huishoudelijk werk niet mee
• neemt zwart werk niet mee
• neemt de invloed op de natuur niet mee

Externe effecten

Externe effecten, overheidsingrijpen

Extern effect: 

effect als gevolg van 

productie en consumptie --> 
Niet bij de prijs inbegrepen.

Negatieve externe effecten &  

positieve externe effecten

Welvaart en welzijn

Groen BBP

   Bruto Binnenlands Product 

- kosten van milieuvervuiling 

- kosten uitputten grondstofvoorraden 

= Groen BBP 

HDI (Human Development Index)

Een ranglijst van landen in de mate van welvaart. 

Indexgetal tussen de 0 en 1. 

HDI meet méér dan het bbp, denk aan:

• Levensverwachting
• Onderwijs
• Het bbp zelf (dit is dus ook een onderdeel van de HDI)

Gezamenlijk maken

1.34

Maken in de les

1.2, 1.10, 1.11, 1.14