§9 ZD-Meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

Na deze les weet je hoe je het meewerkend voorwerp in een zin kunt vinden

Bekijk de volgende zinnen:

De jury / overhandigt / de winnares / een gouden medaille / voor haar prestatie.

Het publiek / geeft / de winnares / een staande ovatie.

In deze zinnen is de winnares het meewerkend voorwerp (mv). 

Een meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is. Het is vaak een mens of een dier. Het meewerkend voorwerp komt voor bij werkwoorden die iets te maken hebben met ‘vertellen’ (antwoorden, beloven, uitleggen) of met ‘geven’ (overhandigen, betalen).

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met aan, maar dat hoeft niet. Als het niet met aan begint, kun je aan er meestal voor zetten. Als aan wel in de zin staat, kun je het vaak weglaten. Soms moet je dan wel de woordvolgorde veranderen:

De ober / heeft / de menukaart / gegeven / aan de gasten (mv).

De ober / heeft / de gasten (mv) / de menukaart / gegeven.

Zo vind je het meewerkend voorwerp

Bekijk de zin: Heeft Thirza aan haar zusje een geheimpje verteld?

Zo vind je het meewerkend voorwerp

 

Zoek de persoonsvorm en verdeel de zin in zinsdelen.

Heeft / Thirza / aan haar zusje / een geheimpje / verteld?

Noteer werkwoordelijk gezegde, onderwerp en lijdend voorwerp (als dat er is).

wg = heeft verteld

ow = Thirza

lv = een geheimpje

Stel de vraag Aan wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Vraag: Aan wie heeft Thirza een geheimpje verteld?

Het antwoord op die vraag is het meewerkend voorwerp.

mv = aan haar zusje

Controleer voor de zekerheid of je aan kunt weglaten of toevoegen. Dat kan bijna altijd.

Heeft / Thirza / haar zusje / een geheimpje / verteld?

Maken:

§ 9-MEEWERKEND VOORWERP

opdr.1-3-6

4 klassikaal

Snel klaar?

 In tweetallen maak je opdr. 2 en 5

Aan de slag

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

H1E- 2022-2023