4.1 - Expeditie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.1 - Van stad

tot wereldrijk

Leerdoelen

• LD 1: Je kunt uitleggen hoe Rome werd bestuurd.
  
•  LD 2: Je kunt uitleggen hoe Rome gebieden ging veroveren.
  
• LD 3: Je kunt uitleggen hoe Rome een wereldrijk werd en hoe het rijk werd bestuurd.  

• LD 4: Je kunt uitleggen hoe burgeroorlogen leidden tot het ontstaan van het keizerrijk.
•  LD 5: Je kunt uitleggen hoe keizers zorgden voor vrede in het rijk.

Planning

• Koninkrijk Rome
  
• Republiek Rome
• Het Romeinse leger
• Het Romeinse Rijk groeit
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Welke onderwerpen zou je graag terug willen zien bij dit onderwerp? Wat zou je graag willen weten of ontdekken over de Romeinen?

LD 1: Je kunt uitleggen hoe Rome werd bestuurd.

De mythe van Romulus en Remus

Bespreek de inhoud van het verhaal in je groepje. Probeer de mythe in 1 minuut te vertellen in je groepje. Bedenk dus wat je wel en niet vertelt. 

De mythe

• Rome zou gesticht zijn door Romulus.
• Deze broers zouden verwekt zijn door de oorlogsgod Mars.
• Een vijand geeft opdracht om de kinderen te vermoorden, maar ze worden in een mandje gelegd in de rivier te Tiber. Romus en Remulus krijgen ruzie over wie er koning mocht worden. Romulus doodde zijn broer en vernoemde de stad naar zichzelf.  

Koninkrijk Rome 

• Zeven  dorpen op heuvels aan de rand van de Tiber.
  
  
• Het tussenliggende moeras werd marktplein: het Forum.
  
  
• Etruskische koning: Tarquinius Superbus.
  
  
• Tarquinius Superbus wordt verjaagd nadat zijn zoon wordt beschuldigd van verkrachting. 

Schema bestuursvormen

	Monarchie	Republiek	Keizerrijk
Jaartallen
Wie had de macht?
Belangrijke personen
Belangrijke begrippen

De Romeinse Republiek

• De Romeinen besluiten om Rome zélf te gaan besturen, Rome wordt een republiek.
• Romeinse mannen mochten voortaan stemmen en kozen een volksvergadering die bestuurders aanwees. Rome was geen democratie. 
• De macht lag bij de senaat, een vergadering van 300 mannen uit rijke families. 

LD 1: Je kunt uitleggen hoe Rome werd bestuurd.

Maak nu een samenvatting van het leerdoel en maak de opdrachten

 LD 2: Je kunt uitleggen hoe Rome gebieden ging veroveren.

 LD 2: Je kunt uitleggen hoe Rome gebieden ging veroveren.

Maak nu een samenvatting van het leerdoel en maak de opdrachten, nog niet klaar met LD1, maar deze dan eerst af!

Romeinse leger

• Romeinen hadden een goed georganiseerd leger.  
  
  
• Soldaten waren burgers die hun eigen wapenuitrusting betaalden. 
  
  
• Soldaten toonden graag hun moed en vonden het een eer voor het vaderland te sterven. Bij overwinning kregen ze een deel van de buit. 

 LD 2: Je kunt uitleggen hoe Rome gebieden ging veroveren.

Maak nu een samenvatting van het leerdoel en maak de opdrachten, nog niet klaar met LD1, maar deze dan eerst af!

LD 3: Je kunt uitleggen hoe Rome een wereldrijk werd en hoe het rijk werd bestuurd.  

Opdracht Romeinse wereldrijk

Van je docent krijg je een kaart van Europa en het Middellandse Zee gebied. Geef de volgende zaken aan op de kaart:

- De grenzen van het Romeinse rijk

- Met kleuren geef je aan wanneer welke gebieden zijn veroverd.

Het Romeinse Rijk groeit! (1)

• Na de verovering van Carthago (Tunesië) kan Rome het Middellandse Zeegebied veroveren. 
• Onder leiding van generaal Julius Caesar verovert Rome grote delen van Europa. 
• Wanneer een groot deel van het Middellandse Zeegebied is verovert spreken we over een imperium, een rijk in meerdere werelddelen: wereldrijk.

Het Romeinse rijk groeit (2)

• Romeinse veroveringen verliepen vaak gruwelijk. Dorpen werden geplunderd en tegenstanders werden vermoord. 
  
  
• De veroverde gebieden buiten Italië werden provincies die onder het bestuur stonden van een Romeinse gouverneur.
  
  
• De bewoners werden gezien als onderdanen en moeten belasting betalen aan de overheid.  

Sleep de namen naar de juiste plekken op de kaart

Italia

Aegyptus

Hispania

Britannia

Gallia

Germania

Africa

Zet de gebieden en bijbehorende kaarten op de juiste plaats

700 v.C.

310 v.C.

218 v.C.

44 v.C.

Kaart

Kaart

Kaart

Kaart

Rome

Italië

Spanje & Griekenland

Afrika & Frankrijk

LD 3: Je kunt uitleggen hoe Rome een wereldrijk werd en hoe het rijk werd bestuurd.

Maak nu een samenvatting van het leerdoel en maak de opdrachten, nog niet klaar met LD 1 en 2, maak deze dan eerst af.

LD 4: Je kunt uitleggen hoe burgeroorlogen leidden tot het ontstaan van het keizerrijk.

Opdracht Moord op Julius Caesar

Romeinse keizerrijk 

 

• Succesvolle legeraanvoerders (zoals Caesar) werden steeds machtiger. Zij negeerden de senaat. Soldaten waren geen boeren maar beroepssoldaten en steunden hun generaal.
• Regelmatig brak er een strijd uit om de politieke macht in Rome tussen generaals. 
• Tijdens deze burgeroorlogen kwam Caesar als winnaar uit de strijd. 

Romeinse keizerrijk (2)

• In 44 v. C. dwong Caesar de senaat om hem te benoemen tot dictator (alleenheerser) voor het leven.
• De senaat zag dat haar eigen positie in gevaar kwam en besloot om Caesar te vermoorden. 
• Ze hoopten dat de senaat haar macht nu weer zou terugkrijgen.
• Na nieuwe burgeroorlogen greep Octavianus (de adoptiezoon) van Caesar de macht. 

Caesar Augustus

• De senaat geeft Octavianus de titel Augustus ('de verhevene').
  
  
• Augustus maakt een eind aan de burgeroorlogen. De senaat wordt weer in het leven geroepen (maar stelt niets voor). 
  
  
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse keizerrijk.

LD 4: Je kunt uitleggen hoe burgeroorlogen leidden tot het ontstaan van het keizerrijk.

Maak nu een samenvatting van het leerdoel en maak de opdrachten, nog niet klaar met LD 1 t/m 3, maak deze dan eerst af.

LD 5: Je kunt uitleggen hoe keizers zorgden voor vrede in het rijk.

Eén goede keizer...

...wil niet zeggen dat zijn opvolgers dat ook altijd waren...

Tiberius was geadopteerd door Augustus en was tussen 14 en 37.  Hoewel hij als goede keizer begint, gaat het als snel bergafwaarts...

...en wordt hij vermoord(?) in opdracht van zijn achterneef Caligula, die vervolgens één van de wreedste en slechtste keizers ooit wordt.

Na 4 jaar ellende wordt Caligula vermoord en opgevolgd door zijn oom Claudius. Een goede keizer, en dat had eigenlijk niemand verwacht...

...de (4e) vrouw van Claudius wil dat haar zoon Nero keizer wordt en laat haar man vergiftigen. Nero wordt één van de beruchtste keizers...

0

 LD 5: Je kunt uitleggen hoe keizers zorgden voor vrede in het rijk.

Maak nu een samenvatting van het leerdoel en maak de opdrachten, nog niet klaar met LD 1 t/m 4, maak deze dan eerst af.