Circulatiestelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Circulatie en bloedsomloop

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat de bouw en werking is van het hart
• Wat de bouw en werking is van de bloedvaten
• Wat de samenstelling is van het bloed
  
  
• Wat zijn je eigen leervragen over het circulatiestelsel?

Wat weet je al van het circulatiestelsel?

Bloedsomloop - circulatiestelsel

Hart 

Bloedvaten: 

• Slagader 
• Ader 
• Haarvat.

Het hart

• Boezems
• Kamers.

Bouw van het hart

• Binnenbekleding van het hart 
• Hartspierweefsel 
• Hartzakje.

00:22

Vanuit welke bloedvaten krijgt de hartspier zuurstof?

1. Hartaders
2. Hartsslagaders
3. Kransaders
4. Kransslagaders

00:41

Welk deel van het hart trekt als eerste samen?

1. De boezems
2. De kamers

01:32

Hoe wordt zuurstofrijk bloed in het lichaam gepompt?

1. Vanuit de linkerboezem in de longader
2. Vanuit de linkerkamer in de aorta
3. Vanuit de rechterboezem in de holle ader
4. Vanuit de rechterkamer in de longslagader

Grote en kleine bloedsomloop

• Grote bloedsomloop (lichaamscirculatie): linkerkamer → lichaamsslagader → lichaam → bovenste en onderste holle ader → rechterboezem

• Kleine bloedsomloop (longcirculatie):
  rechterkamer → longslagader →
  longen → longader → linkerboezem.

De grote en kleine bloedsomloop

Bloedsomloop

• Slagaders, aders
  en haarvaten
• Lichaamsslagader - aorta
• Longslagaders 
• Onderste en bovenste holle ader 
• Longader.

Uitwisseling zuurstof en koolzuurgas

.

Functies bloedsomloop

• Vervoert voedingsstoffen en
  zuurstof naar de cellen
  
• Voert afvalproducten af
  
• Transport van hormonen.

Hoe lang duurt het voordat al het bloed is rondgepompt door het lichaam?

1. ± 1 min.
2. ± 5 min.
3. ± 30 min.
4. ± 60 min.

Kransslagaders 

• Kransslagaders ontspringen uit aorta
  
• Voorzien hart van zuurstofrijk bloed.

00:36

Wat is de enige slagader die zuurstofarm bloed bevat?

1. Aorta
2. Halsslagader
3. Longslagader
4. Poortslagader

02:25

Welke bewering over de slagaders is juist?

1. Dunne wand
2. Bevat kleppen
3. Stevige elastische wand
4. Doorlaatbaar voor zuurstof

Het hart

• Rechterboezem 
• Rechterkamer 
• Linkerboezem 
• Linkerkamer.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

bovenste holle ader

onderste holle ader

aorta

linkerboezem

rechterboezem

rechterkamer

linkerkamer

longslagaders

longaders

Bloeddruk - tensie

• Diastole: ontspanning van het hart (onderdruk)
  
• Systole: samentrekken van het hart (bovendruk).

Bouw van aders en slagaders

Bloedvaten

Van groot naar klein en
weer naar groot.

Grote slagaders

.

Haarvaten 

• Verbinden slagadersysteem via weefsels en organen met adersysteem
  
• Microscopisch klein, dunne, doorlaatbare wand
  
• Functie: uitwisseling van stoffen.

Terugstroom bloed naar hart

Mechanismen:

• Spierpomp
  
• Adempomp
  
• Slagaderpomp
  
• Kleppen in de aders.

Aanmaak bloedcellen

• In grote botten door beenmerg
  
• Uit stamcellen
  
• Beenmerg stoot rijpe bloedcellen af.

Samenstelling bloed

• Volwassene ± 5 liter bloed
  
• Bloedplasma
  
• Rode bloedcellen 
• Witte bloedcellen 
• Bloedplaatjes.

Rode bloedcellen 

• Rode kleur door hemoglobine (eiwit)
  
• Hemoglobine bindt zuurstof en koolstofdioxide
  
• Levensduur: 120 dagen.

Witte bloedcellen

Nodig voor de afweer: 

• ‘eten’ bacteriën op en 
  maken antistoffen aan.

Bloedplaatjes 

• Zorgen voor de bloedstolling.

Bloedplasma

• Plasma lijkt op vloeistof tussen de cellen
  
• 92% water: o.a. warmtebuffer
  
• 7% plasma-eiwitten
• 1% opgeloste deeltjes zoals elektrolyten.

00:50

Wat is de functie van rode bloedcellen?

1. Afweer tegen ziektekiemen
2. Bloedstolling
3. Transport van voedingsstoffen
4. Zuurstoftransport

02:19

Welk deel van het bloed zorgt dat bij een wond het bloeden stopt?

1. Bloedplaatjes
2. Bloedplasma
3. Rode bloedcellen
4. Witte bloedcellen

Wat heb je geleerd over het circulatiestelsel?

Vertel met eigen woorden:

• Wat de bouw en werking is van het hart
• Wat de bouw en werking is van de bloedvaten
• Wat de samenstelling is van het bloed
  
  
• Wat zijn nu je leervragen over het
  circulatiestelsel?
• Maak de e-learning in mbo-leren.

Welk cijfer geef je deze les?

110