V4.3 - scheikunde - H5.4 reactiesnelheden beïnvloeden

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H5 Reacties in beweging

H5.4 Beïnvloeding reactiesnelheid

Huiswerk 3, 4 en 5 paragraaf 5.3

Zijn er vragen over het huiswerk?

Deze les

Aan het eind van de les kan je met behulp van  

- 5 factoren die de reactiesnelheid bepalen

- botsende deeltjes model

uitleggen hoe je de reactiesnelheid van een reactie kan beïnvloeden.

Wat weet je al?
Hoe kan je de reactiesnelheid verhogen?

Beïnvloeden van de reactiesnelheid

Vijf factoren zijn van invloed op de reactiesnelheid: 

1. concentratie
2. verdelingsgraad
3. temperatuur
4. katalysator
5. soort stof

Botsende deeltjes model - microniveau

Een chemische reactie vindt alleen plaats als er een effectieve botsing is tussen de moleculen of deeltjes.

Een botsing is effectief 
als de botsing plaatsvindt met:

• juiste energie
• juiste oriëntatie
  
  
  

Effectieve botsing

Concentratie

Wanneer de concentratie omhoog gaat:

• meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

Verdelingsgraad

Wanneer de stof fijner is verdeeld:

--> het contactoppervlak is groter

• meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

Temperatuur

Wanneer de temperatuur omhoog gaat:

--> de moleculen bewegen met grote snelheid

• meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

--> de moleculen hebben een hogere energie-inhoud

• het percentage effectieve botsingen gaat omhoog

Katalysator

Een katalysator is een hulpstof die de reactie sneller laat verlopen zonder zelf verbruikt te worden tijdens de reactie.

Een katalysator verlaagd de activatie-energie.

In welk diagram is de invloed van een katalysator juist weergegeven.

1. 
2. 
3. 
4. 

Katalysator

Een katalysator is een hulpstof die de reactie sneller laat verlopen zonder zelf verbruikt te worden tijdens de reactie.

Een katalysator verlaagd de activatie-energie.

Soort stof

Sommige stoffen reageren makkelijker met zuurstof dan andere stoffen.

• IJzer roest makkelijk
• Goud niet

Bij welke van de 5 factoren kan je het effect
op de reactiesnelheid verklaren
met het botsende deeltjes model?

Botsende deeltjes model - microniveau

Vijf factoren zijn van invloed op de reactiesnelheid: 

1. concentratie
2. verdelingsgraad
3. temperatuur
4. katalysator
5. soort stof

Effectieve botsing

Reactie snelheid vergroten

Meer effectieve botsingen per seconde nodig:

• Concentratie verhogen: meer deeltjes om te botsen
• Temperatuur verhogen: snellere én hardere botsingen
• Verdelingsgraad (van vaste stof) verhogen: meer oppervlak
• Katalysator toevoegen: maakt meer botsingen effectief
• Meer reactieve stof: elke botsing effectiever

Reactiesnelheid - macroniveau

Verhogen van de temperatuur

Wanneer je de temperatuur verhoogt, verandert de reactiesnelheid.

Wanneer je de temperatuur verhoogt, verandert de reactiesnelheid.
Leg met behulp van het botsende deeltjes model op microniveau uit hoe dit komt.

Reactiesnelheid:

Verhogen van de temperatuur

Wanneer je de temperatuur verhoogt, verandert de reactiesnelheid (macroniveau).
Op microniveau:

• Door verhoging van de temperatuur gaan de deeltjes sneller bewegen en vinden er meer botsingen per tijdseenheid plaats.
• Door de verhoogde temperatuur bevatten de deeltjes meer energie en neemt het percentage effectieve botsingen toe.

Reactiesnelheid: 
Verhogen van de concentratie

Wanneer je de concentratie verhoogt, verandert de reactiesnelheid.

• De afname van de beginstof verloopt in het begin van de reactie sneller.

• Op microniveau:
  meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

Huiswerk 5 April

Leren Paragraaf 5.4 en maken opdrachten 3, 4 en 6

Opdracht - wat zijn de juiste antwoorden?

Vraag 26.
Twee reacties hebben dezelfde activeringsenergie. Toch verloopt bij deze temperatuur de ene reactie 10x sneller dan de andere.
Leg uit welke factoren hier een rol kunnen spelen.