Klasse 3) werhelling 1 (tema 2)

• Fries
• Frysk
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

Tema 2

g-klanken

stomme letters

 ûntbrekkende letters

Leardoelen:

• Ik wit wat stomme letters binne
• Ik wit wat de ûntbrekkende letters yn it Frysk binne en hoe't wy dy wol skriuwe.
• Ik wit wannear't ik de Fryske 'G/GG/CH-klanken' skriuwe moat.

Leardoel: Ik wit wat stomme letters binne

Ja dat wit ik!

Nee dat wit ik net.

Wat binne stomme letters?
Jou in foarbyld.

Stomme letters

• Letters dy't we net hearre, mar wol skriuwe!
  > hjoed, âld, ôf, gers
  
  
• Hear dus goed nei hokker (welke) letters dy'tst net hearre kinst.

Yn hokker wurd(en) sitte stomme letters?

1. blêd
2. sâlt
3. kat
4. wyt

Yn hokker wurd(en) sitte stomme letters?

1. bern
2. boer
3. grien
4. moatst

Leardoel: Ik wit wat de ûntbrekkende letters yn it Frysk binne en hoe't wy dy wol skriuwe.

Ja dat wit ik!

Nee dat wit ik net.

Hokker (welke) letters hawwe
wy net yn it Frysk?

ûntbrekkende letters

Haadregel: wy skriuwe de klanken op sa as se klinke.

• De letters Q en X komme net foar:
  > kwis (quiz), eks (ex)
  
  
• De letter C wurdt net brûkt, wy skriuwe S- of K-klanken op sa as se klinke:
  > sitroen (citroen), sirkus (circus), akku (accu)
  
  
• De kombinaasje -CH bestiet wol, mar net oan ‘e begjin fan in wurd:
  > sûkelade (chocola), gaos (chaos), graach

Hokker (welke) wurden binne goed skreaun?

1. citroen, ekstra, chaos
2. score, akku, sirkus
3. skoare, gaos, eks
4. sitroen, sintrum, accu

Leardoel: Ik wit wannear't ik de Fryske 'G/GG/CH-klanken' skriuwe moat.

Ja, dat wit ik!

Nee dat wit ik net.

Regels: g/ch/gg

Oan it begjin fan in wurd altyd -G:
> goed, grien, grou

Oan it ein fan in wurd altyd -CH:

> Graach, heech, berch

GG brûkst allinnich as it foar de klank moat:
> miggen, biggen, dogge

Regels: g/ch/gg

Yn ‘e midden fan in wurd stiet meastentiids G, mar tink derom:

• Hat it Nederlânsk CH, dan it Frysk ek!                                "NACHT"
• Foar in –S of in –T komt altyd CH                                         "ACHT"
• Yn in ferlytsingswurd komt altyd CH                                  "DWERCHJE"

Hokker (welke) wurden binne goed skreaun?

1. berg, dreech, biggen
2. grien, doggen, chraag
3. dreech, miggen, heech
4. graag, heeg, miggen

Set oer nei it Frysk:
De muggen zijn hoog in de lucht.

Set oer nei it Frysk:
Ik wil graag cola.

WURDLIST

Handige wurden diel 1

Leardoel: Ik kin de wurden fan de wurdlist
goed staverje.

Ja

In bytsje, ik wit mear wol as net.

In bytsje, ik wit mear net as wol.

Nee

Wat is it ferskil tusken wêr en wer?

Set oer as losse wurden:
gratis, groetjes

Set oer: De spelling en betekenis zijn belangrijk.

Set oer:
Door de voorbereiding kon ik de woorden vertalen.

Jou dysels in sifer fan 0-10.
Hoe goed behearsto de stof?

010

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Vraag aan enkele leerlingen om hun antwoord toe te lichten.