Leesdoelen/zoekend lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

 Je kiest eerst een leesdoel voor je gaat lezen.

Door je leesdoel te kiezen,

pas je jouw manier van lezen aan.

Welke leesdoelen zijn er?

Laten we samen gaan brainstormen...

1. Informatie zoeken

2. Eerste indruk van een tekst krijgen

3. Hoofdzaken uit een tekst krijgen

4. Tekst begrijpen

5. Tekst leren

6. Tekst beoordelen

Leesdoelen

Leesdoelen en leesmanieren

Leesdoel                                                        Leesmanier

Informatie zoeken -------------------------------> Zoekend lezen

Eerste indruk van een tekst krijgen -------> Oriënterend lezen

Hoofdzaken uit tekst halen -------------------> Globaal lezen

Tekst begrijpen -----------------------------------> Grondig lezen

Tekst leren -----------------------------------------> Studerend lezen

Tekst beoordelen --------------------------------> Kritisch lezen

Hoe zoek je lezend?

Laten we weer even brainstormen...

Zo lees je zoekend

1. Let op lay-out
2. Kijk naar anders gedrukte woorden
3. Let op opvallende tekst en symbolen

4. Zoek naar iets specifieks

Kijk nog eens naar de prijslijst van de MacDonalds, hoeveel kost een Frites?

1. E 1.00
2. E 0.90
3. E 0.75
4. E 0.60

Kijk nog eens naar de prijslijst, wat kost een superfrites

1. E 1.00
2. E 0.90
3. E 0.75
4. E 0.60

Als je zoekend gaat lezen dan kijk je naar...

1. De hele tekst
2. Alleen naar de titels
3. Alleen naar de tussenkopjes
4. Zowel naar de titels als naar de tussenkopjes

Naar welk teken zoek ik als ik wil weten hoe duur iets is?

1. Getallen
2. euro

Als je zoekend leest dan...

1. Lees je alleen datgene wat voor jou belangrijk is
2. Lees je de hele tekst vluchtig door
3. Lees je de hele tekst goed
4. Lees je alleen de titel

Lesdoel bereikt?

Weet je wat de leesdoelen zijn?

Weet je wat zoekend lezen inhoudt en kun je dit toepassen?

wat weet je over woordraad strategieën?

wat weet je nu na het filmpje over woordraadstrategieën?

DOEL

WOORDRAADSTRATEGIEËN GEBRUIKEN OM DE BETEKENIS VAN EEN ONBEKEND WOORD TE VINDEN

- synoniemen

- omschrijving

- voorbeeld

- tegenstelling

- bekend woorddeel

Weet jij nog een manier/manieren om de betekenis van een onbekend woord in een tekst te vinden?

Filmpje

Bekijk het filmpje over

woordraadstrategieën

0

SYNONIEM

Synoniemen zijn twee of meer verschillende woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis.

Soms staat er een synoniem van een onbekend woord in de tekst, je kunt de betekenis van het onbekend woord dan raden.

SYNONIEM - voorbeelden

zelfstandig - op zichzelf

chaos - puinhoop

neertellen - betalen

uitgave - editie

OMSCHRIJVING

Een omschrijving is een woord of zijn woorden waarmee verteld wordt wat iets is.

Wanneer er in een tekst een omschrijving van een onbekend woord staat, kan de betekenis hieruit afgeleid worden.

OMSCHRIJVING - voorbeelden

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

actualiteit - alles wat op dit moment belangrijk is

VOORBEELD

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen.

Door een voorbeeld in een tekst weet je meteen wat de schrijver bedoeld.

Voorbeelden kunnen voor of na de onbekende woorden worden gebruikt.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden zijn te herkennen aan woorden als:

bijvoorbeeld, zo is er...., zoals, denk maar aan, neem, zo.

Vandalisme, zoals het vernielen van bushokjes, is een groot probleem in de stad.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden kunnen ook te herkennen zijn aan

een dubbele punt (:)

Wij houden van buitensporten: varen, wandelen, bergbeklimmen en mountainbiken.

TEGENSTELLING

Tegenstelling zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Woorden als maar, echter, toch en daarentegen geven aan dat er een tegenstelling wordt genoemd.

TEGENSTELLING - voorbeeld

goedkoop - duur

begrijpelijk - onbegrijpelijk

koud - warm

bang - dapper

BEKEND WOORDDEEL

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent.

- samenstellingen

- woorden met voorvoegsel

- woorden met achtervoegsel

BEKEND WOORDDEEL - voorbeeld

- samenstellingen: vleesvervanger. Je kent de woorden vlees en vervanger. Je kunt raden wat vleesvervanger betekent.

- woorden met voorvoegsel: ongezond. On betekent niet, dus ongezond betekent niet gezond.

- woorden met achtervoegsel: gevoelloos. -loos is hetzelfde als zonder. Gevoelloos betekent zonder gevoel.

WOORDENBOEK

Wanneer het niet lukt om op één van de manieren de betekenis van een onbekend woord te vinden,

zoek je (een deel) van het woord op in het woordenboek.

Kies dan wel de betekenis die bij de tekst past.

Voor die jeans moet je veel betalen.

Synoniem voor betalen:

1. absoluut
2. neertellen
3. verrichten
4. talloze

De leerlingen voeren veel klusjes uit.

Synoniem voor voeren uit:

1. absoluut
2. neertellen
3. verrichten
4. talloze

Mijn haar zit aan beide kanten gelijk.
Tegenovergestelde voor aan beide kanten gelijk:

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

De brug is er slecht aan toe.
Tegenovergestelde voor is er slecht aan toe:

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. ziet er slecht uit

Bedenksel
(woord met achtervoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wat iemand denkt
2. de mening van iemand
3. wat iemand bedacht heeft
4. wat iemand kan

Onbetaalbaar
(woord met voorvoegsel)
Wat is de betekenis?

1. goedkoop
2. heel erg duur
3. niet mogelijk
4. geld

Zorgeloos

Geef een omschrijving

1. met heel veel zorgen
2. met zorgen
3. zorgelijk
4. zonder zorgen

Ik was te laat op school en had daarvoor een smoes bedacht
Geef een voorbeeld

1. daarom kreeg ik straf
2. de brug stond open
3. morgen ga ik naar de kapper
4. iets wat je verzint

GELEERD

WOORDRAADSTRATEGIEËN GEBRUIKEN OM DE BETEKENIS VAN EEN ONBEKEND WOORD TE VINDEN

- synoniemen

- omschrijving

- voorbeeld

- tegenstelling

- bekend woorddeel