H4 Voorvoegsels + achtervoegsels

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Doel deze les

Aan het einde van de les weet je:

1. Wat een kernwoord is
2. Wat een voorvoegsels is en de betekenis van veel voorvoegsels
3. Wat een achtervoegsel is en de betekenis van veel achtervoegsels
4. Kun je tot de betekenis komen door voor- en achtervoegsels te herkennen in woorden.

Kernwoord

Een kernwoord is een woord dat op zichzelf een betekenis heeft. Die kan los voorkomen in een zin. 

Met losse kernwoorden kun je nieuwe woorden maken (samenstellingen): 

Kern + woord = kernwoord

Voet + bal = voetbal

Water + fles = waterfles

Woorden met voorvoegsel

Sommige woorden bestaan uit een kernwoord en een voorvoegsel.

Het voorvoegsel is meestal geen echt woord, maar geeft het kernwoord een andere betekenis.

Bijvoorbeeld:

gebruiken - hergebruiken

Een (kern)woord met een voorvoegsel noemen we een afleiding.

Voorvoegsels 

asymmetrisch --> a (voorvoegsel) + symmetrisch (kernwoord)

herkansen--> her (voorvoegsel) + kansen (kernwoord)

wanhoop --> wan (voorvoegsel) + hoop (kernwoord)

Verzin een woord met alleen een voorvoegsel.

Wat betekent het onderstreepte woord?
Omdat de politiechef iets verkeerd had gezegd, is hij op non-actief gesteld.

_________

opnieuw verdelen

1. interverdelen
2. herverdelen
3. weerverdelen
4. wanverdelen

een aankoop waarover je achteraf niet tevreden was

1. miskoop
2. wankoop
3. herkoop
4. interkoop

Achtervoegsels: vrolijk 

Er zijn veel woorden met -heid, -lijk, -ing, -ig, 
 -er, -erd, -aar, -aard, -baar, -rik of -isch erachter. 

Deze korte stukjes zijn achtervoegsels,

je schrijft ze altijd op dezelfde manier. 

______

achtervoegsels zet je altijd achter een woord, zoals het woord zelf al aangeeft: achtervoegsels. Het gaat dus om het laatste deel van een woord.

Betekenis

Door een achtervoegsel verandert de betekenis van een kernwoord.

Kijk dus altijd goed in de zin wat er precies bedoeld wordt.

Het einde van de film is prachtig.

De docent kan eindeloos doorzeuren over mijn punt.

Verander dit woord met een achtervoegsel:
te breken

Schrijf bij de volgende vraag het tegenovergestelde op van 'kansrijk'. 

Gebruik hierbij een achtervoegsel.

Tegen het derde elftal van Nijkerk zijn we kansrijk.

___________

Oefening

woorden maken

In de volgende dia's moet je zoveel mogelijk woorden opschrijven door een voor- of achtervoegsel toe te voegen.

Bijvoorbeeld: beleefd

- onbeleefd -  onbeleefdheid - beleefdheid  -

vinden