Lezen 1.3 herhaling tot nu toe

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lezen

Lezen paragraaf 1.3

Herhaling theorie

Een artikel / uiteenzetting blz. 23 (v: 25)

Bevat objectieve informatie

Geeft uitleg over een onderwerp (structuren:)

• Een verklaring van een verschijnsel
• Een antwoord op een feitelijke vraag
• oorzaken en gevolgen van een probleem behandelen
• Uitleg geven over de inhoud/ resultaten van een onderzoek
• (vwo) ontwikkeling/verandering van een verschijnsel (tijd)

Onderwerp en hoofdgedachte blz. 25 (v: 27)

Onderwerp: waar een tekst over gaat. Een of enkele woorden.

Hoofdgedachte: Het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt. In een of twee zinnen.

De formulering van de hoofdgedachte verschilt per tekstsoort. Zie leertekst op blz. 25 (vwo: 27) Informatieve versus betogende tekst.

Opbouw alinea

Kernzin

- eerste zin, daarna toelichting

- tweede zin, daarna toelichting, begint met een inleidende zin.

- laatste zin, toegewerkt naar een conclusie

Functies inleiding

• het onderwerp noemen of beschrijven;

• de aanleiding noemen, aangeven waarom de tekst is geschreven;

• de centrale vraag stellen, die later in de tekst wordt beantwoord;

• de mening van de schrijver geven; de argumenten volgen in de kern;

• een samenvatting van de inhoud geven; in de rest van de tekst

volgen bijzonderheden;

• een persoon of personen introduceren.

Functies slot

• een conclusie of een samenvatting van de inhoud geven;

• een advies of een waarschuwing geven;

• een toekomstverwachting uitspreken.

Functies van inleiding en

• onderwerp noemen
• aanleiding noemen
• centrale vraag stellen
• mening geven
• samenvatting 
• perso(o)n(en) introduceren

slot blz. 29 (v:31)

• conclusie / samenvatting
• advies / waarschuwing
• toekomstverwachting uitspreken

In welke drie delen kan een tekst opgebouwd zijn?

De meeste teksten beginnen met een inleiding.

1. waar
2. niet waar

Elke tekst heeft een slot.

1. waar
2. niet waar

'Een tekst bestaat uit drie delen' is hetzelfde als 'een tekst bestaat uit drie alinea's'.

1. waar
2. niet waar

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel.

Amuseren

Informeren

overtuigen

Activeren

Reclamefolder

Stripverhaal

Oproep lid te worden

Handleiding

nieuwsbericht

Recept

klachtenbrief

poster

roman

ingezonden brief

Verslag

essay

Tekstsoort en tekstvorm

Theorie (tekstopbouw)

Inleiding: 
Is meestal kort. Informatie waaruit je het onderwerp kunt afleiden. Het onderwerp wordt geïntroduceerd.

Kern: 

Informatie over het onderwerp. Verschillende kanten van het onderwerp worden besproken. De informatie is 'nieuw'.

Slot

Bezit vaak een samenvatting of een conclusie. Er staat GEEN nieuwe informatie in.

Welk deel van de tekst bevat meestal de meeste alinea's?

1. de inleiding
2. de kern
3. het slot

In welk deel van de tekst staat GEEN nieuwe informatie?

1. de inleiding
2. de kern
3. het slot

Opbouw van een alinea

Een alinea heeft ook een duidelijke opbouw. 

- Kernzin

De zin met de belangrijkste informatie van de alinea.

- Toelichting

De rest van de alinea. Meestal staat hier een uitleg of een voorbeeld. 

Opbouw alinea

Kernzin

toelichting/ uitleg

Spanning kan verschillende oorzaken hebben.

Oorzaken worden genoemd.

Opbouw van een alinea

Alineaopbouw blz. 28 (v:30)

In bijna elke alinea staat een kernzin, met daarin de belangrijkste informatie. De rest is uitleg. (kernzin kan een vraag zijn)

- Eerste zin en dan uitleg.

- Tweede (soms derde) zin, dan uitleg. Bij een inleidende of verbindende overgangszin.

- Laatste zin. Als de alinea naar een conclusie toewerkt.

Wat is de kernzin in de volgende alinea?
De angst voor spinnen heet ook wel spinfobie. Het is een vrees die bij heel veel mensen voorkomt, maar die we eigenlijk nooit behandelen. De meeste mensen vinden dat niet nodig; ze hebben er immers niet veel last van.

1. Zin 1
2. Zin 2
3. Zin 3

tekstverbanden

Op bladzijde 31 (33) zie je een overzicht met bijbehorende signaalwoorden. 

Signaalwoorden helpen je om een tekst te begrijpen en om een goed leesbare tekst te schrijven.

(Je hoeft dit dus niet op te kunnen dreunen, maar wel herkennen in een tekst.)

achterin het boek!

Wat is het verband in deze zin:
Jesse houdt zowel van skaten als van freerunnen.

1. opsommend
2. tijdsvolgorde
3. vergelijkend
4. middel/doel

Wat is het verband in deze zin:
Mourad leent zijn fiets uit aan Masja, want zij heeft een lekke band.

1. opsommend
2. samenvattend
3. redengevend
4. oorzaak/gevolg

Wat is het verband in deze zin:
Masja heeft een lekke band, doordat ze door glasscherven is gereden.

1. opsommend
2. samenvattend
3. redengevend
4. oorzaak/gevolg

Nu doen:

1. Maak eerst opdracht 17 op blz. 36, je mag dit in tweetallen doen, overleg fluisterend.

2. Maak daarna opdracht 18 tot en met 22. Wees volledig in je antwoorden. Schrijf hoofdletters en punten. Denk aan je spelling.