BVJ. Thema 1, B6: allemaal anders

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Basisstof 5 en 6

Herhaling fotosynthese+

Allemaal anders

 Klas 1f                                                                                                                       

19 november 2024                                                                                                    

Lesprogramma

1. Herhalen basisstof 5
2. Theorie basisstof 6: allemaal anders
3. Aan de slag
4. Afsluiten 

Leerdoelen basisstof 5:

• Je kunt de fotosynthese beschrijven.
• Je kunt uitleggen dat door fotosynthese voedsel ontstaat voor dieren en mensen.

Je kunt de fotosynthese beschrijven.

Fotosynthese = 

• het proces waarbij een plante glucose maakt met behulp van energie uit (zon)licht.

Je kunt de fotosynthese beschrijven.

Fotosynthese = 

• het proces waarbij een plante glucose maakt met behulp van energie uit (zon)licht.

Je kunt uitleggen dat door fotosynthese voedsel ontstaat voor mensen en dieren.

Mensen en dieren hebben zuurstof, voedingsstoffen en energie nodig om in leven te blijven.

Je kunt uitleggen dat door fotosynthese voedsel ontstaat voor mensen en dieren.

1. Planten maken glucose (voedingsstof) voor hunzelf dankzij fotosynthese. hierdoor kan de plant groeien.
2. Dieren (planteneters)/ mensen eten delen van deze planten op.
   Of;
   Dieren/mensen eten andere dieren, die weer planten eten.
3. Al het voedsel komt dus direct of indirect van planten die aan fotosynthese doen

Je kunt uitleggen dat veel brandstoffen en grondstoffen bestaan dankzij fotosynthese.

Fossiele brandstoffen:

• Brandstoffen die zijn ontstaan uit organismen die konden leven en groeien dankzij fotosynthese.
  -  Aardolie, aardgas, steenkool.
  
  

Grondstoffen: 

• Stoffen waarvan producten worden gemaakt, afkomstig van planten, dieren of fossiele brandstoffen. (Kunststof: gemaakt uit aardolie).

Leerdoelen basisstof 5:

• Je kunt uitleggen dat door fotosynthese voedsel ontstaat voor dieren en mensen.
• Je kunt de fotosynthese beschrijven.

Basisstof 6: allemaal anders

Schrijf aantekeningen in je schrift, handig voor later :)

Aan het einde van deze les...

• Kan je aanpassingen bij planten beschrijven.
• Kan je aanpassingen bij diere beschrijven. 

Aanpassingen

Alle organismen hebben aanpassingen aan hun leefwijze en leefomgeving.

Door deze aanpassingen hebben zij een betere kans op overleving.

Aanpassingen voor:

• Leefomgeving
• Voeding
• Beweging
• Voortbeweging
• Verdedigen

Aanpassen aan leefomgeving (waterdieren)

Vissen hebben geen longen maar kieuwen om te ademen. Daarnaast hebben ze vinnen om zich voort te bewegen.

Waterdieren hebben een gestroomlijnd lichaam: kop, romp (lijf) & staart lopen in elkaar over. 

• Hierdoor kunnen de organismen sneller door het water bewegen.

Let wel, niet alle vissen ademen via de kieuwen. Dolfijnen en walvissen (zoogdieren) hebben bijv. longen. TOch zijn ze aangepast waardoor ze onder water kunnen leven

Aanpassingen aan leefomgeving (waterplanten)

Waterplanten: 

• Stengels en wortels onder water 
• Bloemen en bladeren boven water.

Waarom is het van belang dat de 

bladeren en bloemen boven water zijn?

Kelp: Hoe hoger hoe meer bladeren. Fotosynthese

Aanpassingen aan leefomgeving (landplanten)

Moeten zich beschermen tegen uitdroging.

Vochtige omgeving:

• Grote, platte bladeren & weinig/kleine wortels

Droge omgeving:

• Kleine dikke bladeren & veel/grote wortels

Aanpassingen aan leefomgeving (landplanten)

Aanpassing voor voeden (vogels)

Het gebit van een mens, de snavel van een vogel. Allemaal aangepast naar hun leefwijze.

• kegelsnavel → zaden
• pincetsnavel → insecten
• haaksnavel → vlees
  
• priemsnavel → bodemdiertjes
• zeefsnavel → zeven uit water
  

Aanpassingen voor voeden

Kegelsnavel: om zaden te eten. Kort en veel kracht.

Pincetsnavel: puntig, goed insecten vangen, tussen spleten komen.

Haaksnavel: prooidieren in stukken te scheuren.

Priemsnavel: Diep in natte bodem te prikken naar bodemdiertjes.

Zeefsnavel: watervogels. nemen water in de bek en persen dat langs de 'zeef' weer naar buiten. Plankton blijf achter (voeding).

Aanpassingen voor voortbeweging

Aanpassing op de ondergrond waar de organismen(dieren) leven.

• Zoolganger
• Teenganger
• Topganger (hoefganger)

Zoolganger

Loopt op zijn hele voetzool (van hielbeen tot en met de teenkootjes). 

Voordeel: hij verdeelt zijn gewicht over 

een groot oppervlak en zakt niet snel diep 

weg in een zachte ondergrond zoals bijv. sneeuw.

Nadeel: een zoolganger is minder snel.

Teenganger

Loopt op zijn tenen (alleen op de teenkootjes)

Voordeel: hij kan zachtjes sluipen 

en hij kan snel sprinten

Nadeel: bij lange afstanden is hij minder snel

Topganger (hoefganger)

Loopt op het puntje van zijn tenen 

(alleen op het laatste teenkootje/hoef).

Voordeel: hij heeft enorm lange poten/benen

en kan daardoor heel hard lopen.

Nadeel: bij drassige ondergrond zakt hij makkelijk 

de bodem in.

Aanpassingen voor verdediging

Planten:

• Stekels, brandharen, gifstoffen.

Dieren:

• Stekels (egels), schutkleur, schild, gif (schorpioen).

Kan jij nu....

1. Aanpassingen bij planten beschrijven?

• Schrijf voor jezelf drie aanpassingen op bij planten, schrijf hier ook bij waarvoor die aanpassing is.

2. Aanpassingen bij dieren beschrijven?

• Schrijf voor jezelf drie aanpassingen op bij dieren, schrijf hier ook bij waarvoor die aanpassing is.

Aan de slag

Wat: Ga aan de slag met opgave 1 t/m 12 in je werkboek op blz. 55 t/m 61 of opgave 1 t/m 10 op  Blz. 48 t/m 53.

Hoe: Alleen, in stilte.

Hulp: lees goed de tekst door. Kom je er dan nog niet uit, steek je je hand op.

Tijd: tot het einde van de les

Klaar: Maak een samenvatting van de paragraaf, handig om te leren voor de toets :)

Huiswerk donderdag

Afmaken opdrachten 1 t/m 12

Succes!