1.5 Europa en de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Varen voorbij de horizon

1.5 Europa en de wereld

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen welke gevolgen de ontdekking van Amerika en de handelscontacten met Azië hadden voor Europa en het wereldbeeld van Europeanen.

Het wereldrijk van Karel V

1500-1558

• Karel van Habsburg erft het bestuur over de Nederlandse gewesten (1506), Spanje (1516) en het Rooms-Duitse Rijk (1519)
• Door huwelijken, veroveringen en erfenissen is zijn rijk enorm geworden
• Hoewel hij koning van Spanje en Keizer van het Rooms-Duitse Rijk is, wordt hij geen koning, maar 'Heer van de Nederlanden'

De aanspreektitel van Karel?

Karel, bij de gratie Gods, Heilig Rooms keizer, Semper Augustus, Koning van Duitsland, Koning van Italië, Koning van heel Spanje, Castilië, Aragón, León, Navarra, Granada, Toledo, Valencia, Galicië, Mallorca, Secillia, Córdoba, Murcia, Jaén, Algarve, Algeciras, Gibraltar, de Canarische eilanden, Koning van de Beide Siciliën, Sardinië, Corsica, Koning van Jerusalem, Koning van de Westelijke en Oostelijke Indiën, Heer van de Eilanden en de Grote Oceaan, Aartshertog van Oostenrijk, Hertog van Bourgondië, Brabant, Lotharingen, Stiermarken, Karinthië, Krain, Limburg, Luxemburg, Gelderland, Neopatrië, Württemberg, Landgraaf van de Elzas, Prins van Zwaben, Graaf van Vlaanderen, Habsburg, Tirol, Gorizia, Barcelona, Artesië, Franche Comté, Henegouwen, Holland, Zeeland, Ferrette, Kyburg, Namen, Roussillon, Cerdagne, Drenthe, Zutphen, Markgraaf van het Heilig Roomse Rijk, Burgau, Oristano en Gociano, Heer van Friesland, het Wendland, Pordenone, Biskaye, Molin, Salins, Tripoli en Mechelen.

• Het hebben van een groot wereldrijk zorgt voor veel problemen
• Vaak oorlog en veel geld nodig.
• Elk jaar een zilvervloot (vanaf 1526) vanuit Amerika naar Spanje met tonnen goud en zilver > Spanje het machtigste rijk ter wereld.
• Toch was het niet genoeg om alles te kunnen betalen..

Oorlogen in Europa

• Grootste tegenspeler voor Karel V was Frans I (Frankrijk).
• Grote oorlogen tussen beide landen.
  
  
• Ook veel oorlogen met het Osmaanse Rijk.
• Karel weet het Spaanse Rijk verder uit te breiden.

Vrienden van Karel V

Gebieden in Zuid-Amerika die zijn veroverd sinds de ontdekking van Amerika door Columbus.

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel erfde na de dood van zijn vader in 1506

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

De uitbreiding van het Ottomaanse Rijk bleef een voortdurende bedreiging voor het rijk van Karel V. Daarnaast was in de Middeleeuwen het christendom de belangrijkste godsdienst in Europa, en de Islam was een grote bedreiging. Karel voelt zich, als koning van Jeruzalem, verplicht om een kruistocht tegen de islam te voeren.

Vrienden van Karel V

Gebieden die Karel tijdens zijn regeerperiode veroverde.

Door de Spaanse veroveringen in Zuid-Amerika wordt hij heerser over een rijk waar de zon nooit ondergaat.

Hoewel Karel officieel keizer van het Rooms-Duitse Rijk was (zwart omlijnd op de kaart), waren veel van de vorsten in dit rijk niet gehoorzaam aan Karel.

Karel had zeer regelmatig oorlog met Frankrijk, tussen: 1521-1526, 1526-1529, 1535-1538, 1542-1544 en 1552-1559. Dit had vooral te maken met de ligging van beide landen, maar ook met macht en invloed in andere landen.

Economische gevolgen

• Door de toever van Amerikaans zilver en goud naar Spanje grote veranderingen in de Europese economie.
• Begin van Geldontwaarding > Spaans geld werd minder waard doordat er steeds meer van kwam > prijsstijgingen.
• Deze prijsstijgingen kwamen ook doordat de Europese bevolking groeide maar er niet genoeg te eten was.
• Ookmensen die veel geld verdiende in deze tijd: Handelskapitalisme

Een veranderd wereldbeeld

• Europa profiteerde enorm van het verkennen en exploiteren van de nieuwe gebieden.
• Naast producten ook veel nieuwe kennis en informatie over de wereld.
  
  
• Uitvinding van de drukpers maakte dat alle kennis sneller verspreid kon worden > mensen in Europa worden langzaam maar zeker steeds slimmer.

0