2ASW: Actieve en passieven zinnen + handelend voorwerp

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Actieve & passieve zinnen 

+
handelend voorwerp

Welkom bij de les over actieve en passieve zinnen!

• Verschil tussen actieve en passieve zinnen?

• Zinnen omzetten

Wat weet je al over actieve en passieve zinnen?

Actief of passief?

ACTIEVE zin = waarin iemand of iets een actie doet. 

Bijvoorbeeld: 'De keeper vangt de bal.' 

PASSIEVE zin = dat iemand of iets een actie ondergaat.
Bijvoorbeeld: 'De bal wordt gevangen door de keeper.'

Stappenplan actief of passief?

1: Onderwerp?

2: Werkwoorden? => PV (+ VD)

3: Onderwerp voert handeling uit => actief
     Onderwerp ondergaat handeling => passief

Welke van de volgende zinnen is een voorbeeld van een ACTIEVE zin?

1. De brief wordt geschreven door de directeur
2. De kat vangt de muis.
3. De muis wordt gevangen door de kat.
4. Het liedje werd gezongen door het kinderkoor.

Welke van de volgende zinnen is een voorbeeld van een PASSIEVE zin?

1. De appel wordt door Lisa gegeten.
2. Tim maakt de tekening
3. Bert eet een banaan.
4. Door het raam zie ik Tim tekenen.

Handelend Voorwerp?

Het handelend voorwerp (HV) doet de actie in een passieve zin.

 => Het staat vaak na 'door'. 

Voorbeeld: "gevangen door de keeper". 

=> De keeper is het HV.

Stappenplan HV?

1: Zin actief of passief?

• Actief? => GEEN handelend voorwerp (HV)
  
• Passief? => zie 2
  

2. 'Door' in de zin?

• zinsdeel met 'door' voert handeling (pv + vd) uit? => HV
• zinsdeel met 'door' voert handeling niet uit? => géén HV

Wat geeft het 'door' zinsdeel aan in een passieve zin?

1. Het onderwerp dat de handeling uitvoert
2. Het handelend voorwerp
3. Het lijdend voorwerp
4. De plaats van de handeling

Welke van de volgende zinnen is een voorbeeld van een PASSIEVE zin?

1. Door het raam zie ik Tim tekenen.
2. Tim maakt de tekening.
3. Bart eet een peer.
4. De appel wordt door Lisa gegeten.

Zinnen omdraaien

Je kunt een actieve zin passief maken en andersom. 

=> Bij actieve zinnen maak je het lijdend voorwerp het nieuwe onderwerp. 

=>Bij passieve zinnen wordt het handelend voorwerp het nieuwe onderwerp.

Stappenplan: zinnen omzetten

1: Onderwerp?

2: Actief of passief?

Actief?

3: Lijdend Voorwerp? (LV)

4: Herschrijf zin

• LV wordt onderwerp
• onderwerp wordt HV

5: Controleer werkwoordtijd

Passief?

3: Handelend voorwerp? (HV)

4: Herschrijf zin

• HV wordt onderwerp
• onderwerp wordt LV

5. Controleer werkwoordtijd

Wat is de PASSIEVE vorm van de actieve zin 'De kat eet het voer'?

1. Het voer eet de kat.
2. Het voer werdt door de kat gegeten.
3. De kat wordt gegeten door het voer.
4. Het voer wordt gegeten door de kat.

Herschrijf de zin "De leeuw achtervolgt de gazelle." in PASSIEVE vorm.

Herschrijf de zin "Het raam werd door de voetballer kapotgeschopt." in ACTIEVE vorm

Herschrijf de zin "De postbode bezorgde de brief."

De taart wordt door de bakker gemaakt.

Oefeningen in de cursus/bundel

•  pg 217-220
• oefenbundel