5.1 Binding tussen moleculen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

5.1 Bindingen tussen moleculen

De vanderwaalsbinding

De dipool-dipool interactie

Waterstofbruggen

Binding tussen moleculen

Algemeen principe:

Hoe sterker de bindingen tussen moleculen zijn, 

des te hoger zijn het smeltpunt en het kookpunt

Vanderwaalsbinding 

Deze houdt moleculen bij elkaar. 

Alle moleculen hebben vanderwaalsbindingen

Zowel molecuulmassa als molecuuloppervlak
maken de binding sterker

Vanderwaalsbinding

hogere molmassa → sterkere binding (en dus hoger kookpunt)

Vanderwaalsbinding 

EXTRA (VWO): vanderwaalskracht neemt toe met oppervlak,

dus een langer of platter molecuul heeft een hoger kookpunt!

>

Hexaan heeft een hoger kookpunt dan 2,3-dimethylbutaan

(69 ºC tegen 57 ºC)

Dipool-dipoolbinding

Binding tussen polaire moleculen ("dipolen")

Binding tussen         en            van verschillende moleculen

Voorbeeld: SO2

        

δ​−​​

δ​−​​

δ​−​​

δ​−​​

2δ​+​​

2δ​+​​

δ​+​​

δ​−​​

Dipool-dipoolbinding

Binding tussen polaire moleculen ("dipolen")

Binding tussen          en          van verschillende moleculen

Voorbeelden: HCl en H2O

        

δ​+​​

δ​−​​

Een molecuul is een dipool als

- er polaire atoombindingen aanwezig zijn

- er een vlak in het molecuul aan te wijzen is, waarin de ladingen elkaar niet opheffen (geen symmetrie)

Apolaire moleculen

Soms kunnen polaire bindingen in een molecuul elkaar precies tegenwerken

Er is dan netto geen dipool en het molecuul is apolair

Voorbeeld: CO₂ 

δ​−​​

δ​−​​

2δ​+​​

0

Waterstofbrug

Bij polaire bindingen met een H-atoom kunnen moleculen waterstofbruggen vormen

Voorbeeld: H₂O

(En alle andere

N-H, O-H bindingen)

- - - - - -

- - - - - -

Waterstofbrug

Ander Voorbeeld: H₂O met ethanal, dat kan ook!

Dus: 1 polaire binding met H (hier: O-H) en
een andere polaire binding met of zonder H (hier: C=O)

- - - - - -

Waterstofbruggen

Waterstofbruggen geven ijs een

kenmerkende structuur met veel 

lege ruimte, 

vandaar de lage dichtheid!

waterstofbrug (H - O)

Meso-niveau

De lage dichtheid op macro-niveau

is niet te verklaren uit het micro-niveau

(de waterstofbruggen tussen de moleculen)

De specifieke kristalstructuur van ijs 

die daar, qua grootte, tussenin zit, verklaart het wel!

Dat is het meso-niveau.

Bij welke fase overgang(en) worden VanderWaals-bindingen verbroken?

1. Van vast naar vloeibaar
2. Van vloeibaar naar gas
3. Van vast naar gas
4. Van gas naar vloeibaar

Welke bindingen worden verbroken bij het koken van deze stof?

1. waterstofbruggen
2. waterstofbruggen en vanderwaals-bindingen
3. vanderwaals-bruggen
4. vanderwaals-bindingen.

Welke bindingen worden verbroken bij het koken van deze stof?

1. vanderwaals-bindingen
2. dipool-dipoolbindingen
3. waterstofbruggen
4. A, B en C.

Is dit molecuul een dipool?

1. Ja, er is een netto dipool.
2. Nee, er is een netto dipool.
3. Ja, er is geen netto dipool.
4. Nee, er is geen netto dipool.

Welke binding tussen moleculen is sterker: een vanderwaalsbinding, een dipool-dipoolbinding of een waterstofbrug?

1. vanderwaalsbinding
2. dipool-dipoolbinding
3. waterstofbrug
4. Ik weet het niet

Is waterstofchloride
een dipool?

1. Ja
2. Nee

Polaire molecuul

Apolair molecuul

Waterstof

Methaan

Methanol

Waterstofchloride

Koolstofdioxide

Water

In welke afbeelding
is de waterstofbrug
correct getekend?

1. A
2. B
3. C
4. D

Welke combinatie kan geen waterstofbrug vormen?

1. N-H en O-H
2. O-H en O-H
3. C-H en N-H
4. C=O en H-N

welke structuren kunnen waterstofbruggen aangaan?

1. 
2. 
3. 
4.