3.3 Bindingen tussen moleculen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3.3 Binding tussen moleculen 

 - vanderwaalsbinding, een dipool-dipoolbinding en een waterstofbrug

-Oefenen

Leerdoelen

In eigen woorden kunnen uitleggen wat een:

vanderwaalsbinding, een dipool-dipoolbinding en een waterstofbrug is

Bij welke fase overgang(en) worden VanderWaals-bindingen verbroken? (meerdere mogelijkheden)

1. Van vast naar vloeibaar
2. Van vloeibaar naar gas
3. Van vast naar gas
4. Van gas naar vloeibaar

Welke bindingen worden verbroken bij het koken van deze stof?

1. vanderwaals-bindingen
2. dipool-dipoolbindingen
3. waterstofbruggen
4. A, B en C.

Is waterstofchloride
een dipool?

1. Ja
2. Nee

Wat weten jullie nog van vorige week?

Wat is de covalentie van stikstof?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welke binding is polair?

1. Tussen 2 atomen met ΔEN 0,4-1,7
2. Tussen 2 niet-metalen
3. Tussen een metaal en een niet-metaal
4. Tussen 2 atomen met ΔEN 0,6-1,5

Is de atoombinding tussen C en C polair of apolair?

1. polair
2. apolair

polair

Apolair

Ion

C-O

C-C

C-H

O-H

Na-Cl

C-F

Ca-F

Polaire en apolaire stoffen

H2O (polair)

CH4 (apolair)

Polaire atoombinding

Het ene atoom trekt harder aan het gedeelde elektronenpaar dan het ander

- Verschuiving  elektronenpaar naar hoogste elektronegativiteit

- "Partiële lading" (δ- en δ+)

Elektronegativiteit

Het verschil in elektronegativiteit (ΔEN) bepaalt het soort binding (BiNaS 40A)

ΔEN	Soort binding	Voorbeeld
< 0,4	Apolair	C-H, C-S, C=S
0,4-1,7	Polair	C-F, H-Cl, C-O, C=O
> 1,7	Ion	Na + Cl -

Binding tussen moleculen

Algemeen principe:

Hoe sterker de bindingen tussen moleculen zijn, 

des te hoger zijn het smeltpunt en het kookpunt

Vanderwaalsbinding 

Deze houdt moleculen bij elkaar. 

Alle moleculen hebben vanderwaalsbindingen

Zowel molecuulmassa als molecuuloppervlak
maken de binding sterker

Vanderwaalsbinding

hogere molmassa → sterkere binding (en dus hoger kookpunt)

Vanderwaalsbinding 

Voorbeeld: hexaan en 2,3-dimethylbutaan

Zelfde massa, maar hexaan heeft een groter oppervlak, dus sterkere vanderwaalsbinding

>

Dipool-dipoolbinding

Binding tussen polaire moleculen ("dipolen")

Binding tussen         en            van verschillende moleculen

Voorbeeld: SO2

        

δ​−​​

δ​−​​

δ​−​​

δ​−​​

2δ​+​​

2δ​+​​

δ​+​​

δ​−​​

Dipool-dipoolbinding

Binding tussen polaire moleculen ("dipolen")

Binding tussen          en          van verschillende moleculen

Voorbeelden: HCl en H2O

        

δ​+​​

δ​−​​

Een molecuul is een dipool als

- er polaire atoombindingen aanwezig zijn

- er een vlak in het molecuul aan te wijzen is, waarin de ladingen elkaar niet opheffen (geen symmetrie)

Waterstofbrug

Bij polaire bindingen met een H-atoom kunnen moleculen waterstofbruggen vormen

Voorbeeld: H₂O

(En alle andere

N-H, O-H bindingen)

- - - - - -

- - - - - -

Waterstofbrug

Ander Voorbeeld: H₂O met ethanal, dat kan ook!

Dus: 1 polaire binding met H (hier: O-H) en
een andere polaire binding met of zonder H (hier: C=O)

- - - - - -

Waterstofbruggen

Waterstofbruggen geven ijs een

kenmerkende structuur met veel 

lege ruimte, 

vandaar de lage dichtheid!

waterstofbrug (H - O)

Meso-niveau

De lage dichtheid op macro-niveau

is niet te verklaren uit het micro-niveau

(de waterstofbruggen tussen de moleculen)

De specifieke kristalstructuur van ijs 

die daar, qua grootte, tussenin zit, verklaart het wel!

Dat is het meso-niveau.

Welke bindingen worden verbroken bij het koken van deze stof?

1. waterstofbruggen
2. waterstofbruggen en vanderwaals-bindingen
3. vanderwaals-bruggen
4. vanderwaals-bindingen.

Is dit molecuul een dipool?

1. Ja, er is een netto dipool.
2. Nee, er is een netto dipool.
3. Ja, er is geen netto dipool.
4. Nee, er is geen netto dipool.

Welke binding tussen moleculen is sterker: een vanderwaalsbinding, een dipool-dipoolbinding of een waterstofbrug?

1. vanderwaalsbinding
2. dipool-dipoolbinding
3. waterstofbrug
4. Ik weet het niet

Polaire molecuul

Apolair molecuul

Waterstof

Methaan

Methanol

Waterstofchloride

Koolstofdioxide

Water

In welke afbeelding
is de waterstofbrug
correct getekend?

1. A
2. B
3. C
4. D

Welke combinatie kan geen waterstofbrug vormen?

1. N-H en O-H
2. O-H en O-H
3. C-H en N-H
4. C=O en H-N

welke structuren kunnen waterstofbruggen aangaan?

1. 
2. 
3. 
4. 

Huiswerk

18 t/m 21, 22 t/m 31, 32