De eerste filosofische vragen (26-09-2023)

• Filosofie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

De eerste filosofische vragen!

Doel van vandaag?

1. Ik begrijp wat kenmerkend is voor een filosofische houding en wat voor een dogmatische houding
   
   
2. Ik  leer filosofisch beargumenteren.

Filosofie...

filo - sofie = begeerte van de wijsheid

Filosofie is een kritische reflectie op ons bestaan en de ons omringende werkelijkheid, een zoeken naar de antwoorden op ultieme vragen.

Waarom is filosofie de dag van vandaag relevant?

- rijkdom in de wereld te brengen
- tegenstrijdigheden naar boven te brengen
- de verschillende gelaagdheden van iets vinden
- vanzelfsprekendheden in vraag stellen
- een mening in te brengen
- overtuiging geven om via hoger niveau van argumentatie naar betere oplossing te komen

Filosofie helpt...

• kritisch na te denken
• nieuwe ideeën te creëeren
• ideeën te analyseren
• beter te begrijpen hoe we in de wereld staan
• betere beslissingen te nemen
• een dieper begrip van de wereld om ons heen te ontwikkelen

Filosofie helpt met ethische dilemma's.

• Medische ethiek:
  Moeten artsen euthanasie toestaan voor terminaal zieke patiënten die erom vragen?
  
  
• Dierenrechten:
  Is het moreel aanvaardbaar om dieren te gebruiken voor wetenschappelijke experimenten of voedselproductie?

Filosofie helpt met milieuvraagstukken.

• Milieufilosofie:
  Wat is de waarde van de natuur en hoe moeten we omgaan met milieuproblemen zoals klimaatverandering en natuurbehoud?
  
  
• Duurzaamheid:
  Welke morele verplichtingen hebben we jegens toekomstige generaties als het gaat om het behoud van hulpbronnen en het milieu?

Filosofische vragen?

op bord: wat maakt een vraag filosofisch?

Filosofische vragen

• Betekenis: wat dingen in essentie zijn, wat we bedoelen als we het hebben over X. Wat is…? Is … altijd…?

• Goed en slecht: wat goed en slecht is of hoe het eigenlijk zou moeten. Is het erg dat…? Zou … altijd zo moeten zijn? Wat is een goede…? Is … altijd goed? Mag je…? Moeten mensen/overheden/docenten/… altijd/meer …?

• Kennis: hoe we kunnen weten of dingen zo zijn, wat het verschil is tussen weten, geloven en denken. Hoe kan je weten of…? Kunnen mensen weten dat…? Kan je ooit zeker weten…?

• Echt en onecht: wat er écht bestaat en wat niet en wat er echt kan bestaan. Bestaat…? Zijn… echt?

op bord: wat maakt een vraag filosofisch?

Filosofische vragen

Antwoorden op filosofische vragen..

• zijn niet observeerbaar.
• zijn gebaseerd op redenen/argumentatie.
• zijn zinvol/betekenisvol.
• leiden vaak tot nieuwe vragen.

op bord: wat maakt een vraag filosofisch?

Filosofische vragen

Filosofisch = open-minded en kritisch. Alles kan besproken en bevraagd worden, goede argumenten zijn het belangrijkst.

...tegenovergestelde van...

  

Dogmatisch = niet durven of willen twijfelen.
(Dogma = een leerstelling die door een religie, ideologie of organisatie als onbetwistbaar wordt beschouwd.)

op bord: wat maakt een vraag filosofisch?

Soorten argumenten

• argumenten op basis van feiten/onderzoek/wetenschap
• argumenten op basis van wat je belangrijk vindt
  
• argumenten op basis van wat je verwacht
• argumenten op basis van geloof
• argumenten op basis van gezag
• argumenten op basis van nut

op bord: wat maakt een vraag filosofisch?

4 basisstructuren

1. Enkelvoudige argumentatie
   
   
2. Nevenschikkende argumentatie (onafhankelijk)
   
   
3. Nevenschikkende argumentatie (afhankelijk)
   
   
4. Onderschikkende argumentatie

Bij enkelvoudige argumentatie onderbouw je je standpunt met één argument.

 HET WAS EEN LEUKE LES 

⇑

DE DOCENT WAS IN EEN GOEDE BUI

Bij nevenschikkende argumentatie gebruik je meer dan één argument. Bij onafhankelijke argumenten staat ieder argument los van het andere  Deze vorm van argumentatie is de sterkste argumentatiestructuur.

Bij nevenschikkende argumentatie met afhankelijke argumentatie, kan het ene argument niet zonder het andere argument: ze zijn van elkaar afhankelijk

Ik ga niet studeren in Leuven.

Mijn broer woont daar en ik wil niet in dezelfde stad wonen als mijn broer.

Bij onderschikkende argumentatie ondersteunt een argument een ander argument (ketenargumentatie).

Filosofische vragen

OPDRACHT: filosoferen in groepjes

op bord: wat maakt een vraag filosofisch?

Filosofische vragen: kies er 3

1. Hoe kun je iets zeker weten?
2. Kun je denken zonder taal?
3. Wat maakt iemand tot een goed mens?
4. Wat is gelukkig zijn?
5. Mogen dieren worden gekweekt om ze op te eten?
6. Moet je het schoolreglement altijd volgen?
7. is iedereen gelijk?
8. Wat is kunst?
9. Denk je dat God bestaat?
10. Kies je zelf wie je bent?

op bord: wat maakt een vraag filosofisch?