4. Overijssel - geschiedenis

• NT2
• WO
• Studiejaar 6

■ veel, vele en velen

■ het gebruik van zouden bij onzekere informatie 

■ de superlatief 

■ een ... of ...

Geschiedenis Julianadorp

Tot 1825  - Buitenveld. 

1825 - polder het Koegras. 

1849 mr. Pieter Loopuyt koopt polder het Koegras,  school

1909  kerk gebouwd -> een echt dorp. 

30 april 1909 kroonprinses Juliana 

1927/28  eerste bloembollentelers uit de buurt van Haarlem en Lisse. 

De jaren 1930 - crisis - veel bollenvelden weer weiland.

WOII - Loopuytdorp. 

Na WOII  naast de bollenteelt ook toerisme 

1990 - nieuwbouw

Geschiedenis Egmond aan Zee

- In 950 wordt achter de duinen een  klooster gesticht. Omstreeks 977 worden een tiental huisjes bij de zee gebouwd, voor vissers. De vissers moesten elke tiende vis naar de monniken geven.

- In de 16e eeuw is Egmond de belangrijkste vissersplaats.

- Begin twintigste eeuw stichtten enkele artsen koloniehuizen waar ‘bleekneusjes’ uit de grote steden een gezonde vakantie kunnen doorbrengen.

- In 1937 opent De Prins Hendrik Stichting een tehuis voor oud-zeelieden, het enige in Nederland.

- Tijdens WOII moet bijna de hele bevolking het dorp verlaten.

- Na 1945 verandert de vissersplaats in een geliefde badplaats. 

Soms is er heimwee naar de knusheid van vroeger, maar bijna iedereen verdient aan de ‘badgasten’ en veel toeristen zijn vrienden geworden.

Geschiedenis Alkmaar

10e eeuw Alcmaria eerste notitie 

1038  eigen rechtsgebied 

11 juni 1254 stadsrechten 

1328 grote stadsbrand

1429 Bloedmirakel 

1470 Grote of Sint-Laurenskerk. 

1492 Opstand van het Kaas- en Broodvolk  

1520 Stadhuis

1513 Johannes Murmellius rector van de Alkmaarse School

1525  aanleg singels en stadsmuren.

1572 franciscaners opgepakt en vermoord (ol.v. Diederik Sonoy) 

1573 Bij Alkmaar begint de victorie - 8 oktober Alkmaars Ontzet.

17e eeuw centrum voor handel en verzorging. 

1622 werd de Accijnstoren aan de Bierkade gebouwd. 

1760 brand Kapelkerk 

1799 Engels-Russische inval 

1824 opening Noordhollandsch Kanaal 

1865 opening spoorlijn Alkmaar-Den Helder en .

1867 opening spoorlijn Alkmaar-Uitgeest-Haarlem

veel

vele

velen

voor een substantief 

als onbepaald telwoord

veel

vele

velen

na de/het 

demonstratief pronomen, possessief pronomen

voor een substantief 

als onbepaald telwoord

veel

vele

velen

zelfstandig gebruikt 

voor personen

na de/het 

demonstratief pronomen, possessief pronomen

voor een substantief 

als onbepaald telwoord

veel

vele

velen

historische gebeurtenissen

hulpwerkwoord 

+ 

participium

hebben en zijn

hoeven

kunnen

moeten

mogen

willen

zullen

modaal werkwoord 

+ 

infinitief

hulpwerkwoord

+

modaal werkwoord 

+ 

infinitief

perf.

pres.

imp.

perf.

WIllem van Oranje

00:00

raad van state

opperbevelhebber

stadhouder

prinsdom

sjoelkampioen

carrière

00:30

carrière

prinsdom

raad van state

opperbevelhebber

stadhouder

sjoelkampioen

In je pakket hebben

iemand beknotten

iets dat je niet lekker zit

een plannetje uitbroeden

01:02

carrière

prinsdom

raad van state

opperbevelhebber

stadhouder

sjoelkampioen

In je pakket hebben

iemand beknotten

iets dat je niet lekker zit

een plannetje uitbroeden

geëerd / vereerd

de kogel krijgen

neergaan / doorgaan

opstandig / zelfstandig

01:23

Zullen (presens)

- voorstel

- belofte

- waarschijnlijkheid

zullen en zouden

Zouden (imperfectum)

- droom

- beleefde vraag

- wens

- onzekere informatie (mogelijkheid)

- advies

- herinnering aan belofte

zouden + willen / kunnen / mogen + ander werkwoord

1. zou, zou

2. imperfectum, imperfectum

3. zou, imperfectum

4. imperfectum, zou

zouden + willen + infinitief

(+ graag/weleens) 

möchten

zouden + willen / kunnen / mogen + ander werkwoord

1. zou, zou

2. imperfectum, imperfectum

3. zou, imperfectum

4. imperfectum, zou

onzekere informatie

Veel Nederlanders zouden zich voor de geschiedenis interesseren.

zou(den) + infinitief

zou(den) + hebben / zijn + participium

zou(den) +  participium + hebben / zijn

Máxima zou populairder zijn dan de Willem-Alexander.

Nieuws van de week

Slavenhandel

superlatief 

tussen een artikel en een substantief

Altijd een e  

(het duurste huis). 

na superlatief 

geen substantief

officieel geen e

(het duurst). 

superlatief 

tussen een artikel en een substantief

Altijd een e  

(het duurste huis). 

na superlatief 

geen substantief

officieel geen e

(het duurst). 

Het Nederlandse 'het'

=

het Duitse 'am'

(am teuersten)

het mooist(e)

het lelijkst(e)

het ergst(e) 

wat ik heb gezien

superlatief 

tussen een artikel en een substantief

Altijd een e  

(het duurste huis). 

na superlatief 

geen substantief

officieel geen e

(het duurst). 

Het Nederlandse 'het'

=

het Duitse 'am'

(am teuersten)

het mooist(e)

het lelijkst(e)

het ergst(e) 

wat ik heb gezien

aller-

het allerduurst

het aller- allermooist

personen 

bij andere dingen zeg je 

eenheden

van tijd, gewicht en geld

een ... of ...  

een man of ...  

een stuk of ...  

een maand of acht

een jaar of tien

een euro of 30

een man of acht

een stuk of acht schapen

een stuk of tien borden

een stuk of 30 ramen

In welke tijd staan deze zinnen?

Dat klopt, maar ik heb hem laten maken. 

Helaas heb ik nooit een band leren plakken. 

Ben je blijven wachten?

Ik heb het mijn vader wel eens zien doen.

Ik heb maar een half uurtje hoeven wachten.

Anders had ik nu moeten lopen. 

kunnen

mogen

moeten

willen

zullen

gaan

blijven

komen

laten

doen

voelen

horen

zien

leren

helpen

lopen

staan

zitten

liggen

+ infinitief

= dubbele infinitief.

Ik heb mijn fiets 

laten maken.

hebben + dubbele infinitief

Ik wil graag Spaans leren. (presens)

Ik heb altijd graag Spaans willen leren. (perfectum)

Hij kan dat niet begrijpen. (presens)

Hij heeft dat nooit kunnen begrijpen. (perfectum)

zullen, willen, kunnen, mogen, moeten 

indirecte rede

Ik heb een nieuwe baan gevonden.

directe rede

Zij zegt dat ze een nieuwe baan heeft gevonden.

Ik heb een nieuwe baan gevonden.

directe rede

indirecte rede

dat

Zij vraagt of ze een nieuwe baan heeft gevonden.

of

Zij weet niet of ze een nieuwe baan heeft gevonden.

Zij weet niet wanneer ze een nieuwe baan heeft gevonden.

vraagwoord

adjectieven

vertelt iets over een substantief

een mooie stoel

uitgang -en

materiaal

de houten stoel

engelstalige oorsprong

geen -e of -en

een mooi stoeltje

de / het

de plastic stoel

het plastic stoeltje

een plastic stoel

een plastic stoeltje

Couchsurfen

Couchsurfen

Perfectum

spelen

ge + speel + d

werken

ge + werk + t

werkwoorden met 

ge-, be-, her-, ver- of ont- 

geen extra 'ge'

onregelmatige werkwoorden 

uit je hoofd leren

regelmatige werkwoorden -> ge + stam + t/d

gebeuren, betreden, herinneren, 

verwennen, onthouden

blz. 281 en 282

of

verandering

/

beweging

werkwoorden die een object nodig hebben

reflexieve werkwoorden

gaan

of

staan

tweede werkwoord 

zijn, blijven, gebeuren, worden, stoppen, beginnen, komen, kwijtraken, naderen, tegenkomen

herinneren, vergissen, generen

/

eten, koken, spelen

zijn

hebben

fietsen

varen

lopen

suppen

+ 

naar / tot

hebben

zijn

en