Hoofdstuk 8 Eten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Eten

8.1 Voeding

• Waarvoor heb je voedsel nodig?
• Wat doen voedingsstoffen in je lichaam?
• Hoeveel energie heb je nodig?
• Wat staat er in een voedingsmiddelentabel?

Voedingstoffen

Voedingsmiddelen is alles wat je eet en drinkt. 

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen:

1. Eiwitten
2. Koolhydraten (suiker, zetmeel)
3. Vetten
4. Mineralen (bv. Natrium, calcium, IJzer)
5. Vitaminen (bv. Vitamine C. D. B)
6. Water

De functie van voedinsstoffen

1. Brandstoffen: energieke stoffen
   Koolhydraten, vetten en eiwitten zijn brandstoffen. 
   Je lichaam gebruikt altijd eerst koolhydraten, daarna vetten en als beide op zijn gaat het eiwitten gebruiken
2. Bouwstoffen: Eiwitten, vetten, mineralen en water.
3. Beschermende stoffen

Energiebehoefte

1. Activiteit: Hoe meer je beweegt, hoe meer energie je nodig hebt. 
2. Leeftijd: tieners hebben meer energie nodig dan kleinere kinderen
3. Geslacht: mannen hebben meer energie nodig dan vrouwen

Voedingsmiddelentabel

Als je precies wilt weten weten welke voedingsstoffen er in een bepaald voedingsmiddelen zitten dan kijk je op een voedingsmiddelentabel. Die staat vaak op de achterkant van een product.

8.2 Gezond eten

• Wanneer eet je gezond?
• Wat is gezond eten?
• Wat zijn eetstoornissen?
• Hoe ontstaat tandbederf?

De schijf van 5

1. Groente en fruit: Vitaminen, mineralen, koolhydraten en voedingsvezels
2. Smeer- en bereidingsvetten: vetten en vitaminen
3. Zuivel (melkproducten), noten, vis, peulvruchten, vlees en ei: Eiwitten, vitaminen en mineralen
4. Brood, graanproducten en aardappelen: zetmeel, vitaminen en voedingsvezels
5. Dranken leveren water

Wat is ongezond eten?

• Te eenzijdig: te vaak dezelfde voedingsmiddelen eten
  
• Te vaak vet: Te veel en vaak vet eten is ongezond. Je krijgt dan cholesterol in je bloed.
• Te veel koolhydraten en vetten: Als je meer eet dan je nodig hebt dan gaat je lichaam het opslaan als reservestof. Hierdoor krijg je overgewicht.

Eetstoornissen

Anorexia: lijnziekte, mensen met deze ziekte kunnen niet stoppen met afvallen.

Boulimia: deze mensen hebben last van vreetbuien. Daarna krijgen ze spijt en gaan ze overgeven. 

Onderdelen tanden

1.  Glazuur: Buitenste laag van je tanden en kiezen. Glazuur is erg hard en beschermt je gebit tegen beschadigingen.
   
2. Tandbeen is de laag onder het glazuur. 
3. Cement is het laagje tussen het tandbeen en het tandvlees. 

Tandbederf

Als je vaak zoete voedingsmiddelen eet, kun je last krijgen van tandbederf: gaatjes in je tanden of kiezen.

Je krijgt gaatjes doordat bacteriën in je mond de suikers omzetten in een zuur. Dat zuur lost je glazuur en tandbeen op. Hierdoor krijg je pijn aan je tand en kies. 

8.3 Verteringsstelsel

Tanden

1. Snijtanden: met je snijtanden bijt je happen van het voedsel af
2. Hoektanden: Met je hoektanden houd je voedsel vast als je een hap neemt
3. Kiezen: met je kiezen maal je het voedsel fijn
   Het is belangrijk om goed te kauwen en het voedsel goed te mengen met speeksel

De weg van voedsel

Mondholte

Slokdarm

Maag

Twaalfvingerige darm

Dunne darm

Dikke Darm

Endeldarm

Anus