§5.4 - Planten leggen energie vast

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

5.4 Planten leggen energie vast

Leerdoelen volgens boek:

• Je legt uit hoe fotosynthese de basis vormt voor voortgezette assimilatie en dissimilatie bij planten.
  
• Je herkent de voorwaarden voor het fotosyntheseproces.
  
• Je vergelijkt bruto- en nettoproductie bij planten en benoemt de samenhang tussen hun assimilatie- en dissimilatieprocessen.

Leerdoelen 5.4

Je leert welke stoffen planten maken bij de fotosynthese

Je leert dat een plant geen suikerklontje is

(Je leert hoe het blad is opgebouwd)

Je leert welke factoren het fotosyntheseproces beïnvloeden

(ATP)

Voorkennis vragen

1. Verschil tussen organische en anorganische stoffen?

2. Verschil tussen autotroof en heterotroof?

3. Wat is dissimilatie en assimilatie? 

4. Noem de reactievergelijking van aerobe dissimilatie.

Autotroof

Planten zijn autotroof. Dat wil zeggen dat ze hun eigen energierijke stoffen kunnen maken. 

Dit kunnen ze doen mbv fotosynthese.

Fotosynthese is een vorm van assimilatie.

Voortgezette assimilatie

Maar een plant is geen suikerklontje. Van glucose maakt de plant dus allerlei andere stoffen: andere koolhydraten, vetten, eiwitten, DNA enz.

Dit proces heet voortgezette assimilatie.

(ATP)

Fotosynthese

Gebeurt in de chloroplasten (bladgroenkorrels).

Groene delen van de plant (voornamelijk bladeren).

In de bladgroenkorrels zit de stof chlorofyl.

Kleurstof die zonlicht absorbeert.

Bouw van het blad

orgaan van een 

plant

speciaal voor foto-

synthese

Palissadeparenchym

Sponsparenchym

Nerf/ houtvat

Huidmondje

Sluitcellen

Cuticula

pallisade-

parenchym:

aaneengesloten

cellaag vol met 

bladgroenkorrels

spons-

parenchym:

cellaag met

bladgroenkorrels

en intercellulaire

ruimtes 

huidmondjes:

gaswisseling

(CO2 erin,

zuurstof eruit)

sluitcellen:

sluiten bij warmte

voorkomen verlies

van water

nerf:

bevat hout-

vaten die water aan-

voeren

voor fotosynthese

is zonlicht, water

en CO2 nodig

Zonlicht

CO2

Water

Water

cuticula:

waslaagje

beschermt tegen

ziekteverwekkers

en uitdroging

Fotosynthese

Afhankelijk van omgevingsfactoren/abiotische factoren

• licht (hoeveelheid en kleur)
• warmte
• CO2
• water
• grondstoffen (mineralen in de grond)

Fotosynthese

Van elke abiotische factor is er een optimumwaarde.

Beperkende factor

De abiotische factor waarvan de waarde het verst ligt van de optimumwaarde is de beperkende factor.

Verbeter je die factor dan gaat de fotosynthese snelheid omhoog.

Vaak: CO2 in de lucht.

In plantenkassen: extra CO2 toegevoegd.

Fotosynthese meten

Fotosynthese kunt je meten door de hoeveelheid gevormde suiker of zuurstof te meten of de hoeveelheid verbruikte CO2

Fotosynthese meten

Dissimilatie kunt je meten door de hoeveelheid verbruikte suiker of zuurstof te meten of de hoeveelheid gevormde CO2

Dissimilatie

(ATP)

Brutoproductie

Brutoproductie (BP) is de hoeveelheid gevormde glucose uit fotosynthese door een plant.

De brutoproductie wordt gebruikt voor dissimilatie en voor voortgezette assimilatie.

Nettoproductie 

Nettoproductie (NP) is de hoeveelheid gevormde glucose uit fotosynthese door een plant - de hoeveelheid verbruikte glucose voor dissimilatie

NP = BP - D

Kortom, NP is alle glucose die de plant niet zelf gebruikt

Nettoproductie betekent indirect GROEI voor de plant

Nettoproductie / Groei

Groei voor een plant is te meten door te wegen hoeveel gram plant erbij is gekomen zonder het water (droge stof)

Versgewicht: gewicht van plant

Drooggewicht: gewicht van plant zonder water (24 uur in droogstoof op 100 graden).

Leerdoelen 5.4

Je leert welke stoffen planten maken bij de fotosynthese

Je leert dat een plant geen suikerklontje is

(Je leert hoe het blad is opgebouwd)

Je leert welke factoren het fotosyntheseproces beïnvloeden

Begrippen 5.4

autotroof, anorganische stoffen, organische stof, fotosynthese, chloroplasten, glucose, (voortgezette) assimilatie, bouwstof, brandstof, cuticula, huidmondjes, gaswisseling, vedwamping, pallisade- en sponsparenchym, abiotische factoren, optimumwaarden, beperkende factor, brutoproductie, nettoproductie, voortgezette assimilatie, droge stof, versgewicht, drooggewicht

Productie in planten

• Wat wordt weergeven in grafiek 1, 2 en 3?
• Waar kun je het compensatiepunt
  aflezen? 
• Waarom stijgt de fotosynthese na
  een tijdje niet meer?  

En nu?

 49 + 50, 53 t/m 64