Intimiteit en seksualiteit

• Begeleidende vaardigheden
• MBO
• Studiejaar 3

Intimiteit en seksualiteit

Learnbeat: 4.10 Begeleiden bij wonen: intimiteit en seksualiteit

Wat is het verschil tussen intimiteit en seksualiteit

Intimiteit

 Intimiteit staat voor vertrouwelijkheid, nabijheid en innigheid. In een intieme relatie tussen twee mensen zijn openheid, gelijkheid en wederzijds vertrouwen belangrijke kenmerken. Vertrouwdheid en zich verbonden voelen met anderen is onmisbaar in ons bestaan.

Seksualiteit

Seksualiteit heeft te maken met seksuele gevoelens, verlangens, en handelingen. Het omvat een breder scala van activiteiten en kan fysiek, emotioneel, en sociaal zijn. Bij ouderen kan seksualiteit blijven bestaan, hoewel het vaak verandert door lichamelijke en hormonale veranderingen. Seksualiteit kan voor ouderen bijdragen aan hun zelfbeeld, het gevoel van verbondenheid, en algemeen welzijn. 

Ouderen verliezen volledig hun interesse in seksualiteit na de leeftijd van 65 jaar.

1. Waar
2. Niet waar

Alle zorginstellingen hebben een duidelijk beleid over hoe om te gaan met de seksuele behoeften van ouderen.

1. waar
2. niet waar

1. De Roze Loper

Doel: Dit programma richt zich op het creëren van een LHBTI-vriendelijke zorgomgeving. Het helpt zorginstellingen om seksuele diversiteit bespreekbaar te maken en inclusieve zorg te bieden.

Activiteiten: Trainingen voor personeel, workshops, en het ontwikkelen van beleid om seksuele diversiteit te respecteren en te ondersteunen.

2. Lang Leve de Liefde voor Ouderen

Doel: Dit programma richt zich specifiek op het bespreekbaar maken van seksualiteit en relaties bij ouderen, zowel in zorginstellingen als daarbuiten.

Activiteiten: Voorlichtingsbijeenkomsten, interactieve sessies met ouderen, en materialen die zorgverleners ondersteunen om het gesprek over seksualiteit aan te gaan.

3. Sensoor - Luisterend Oor

Doel: Sensoor biedt een platform waar ouderen hun gevoelens en ervaringen rondom intimiteit en seksualiteit anoniem kunnen delen.

Activiteiten: Telefonische hulplijn en chatdiensten waar ouderen in een veilige omgeving kunnen praten over hun zorgen en vragen.

4. Trainingen en Workshops door SOA Aids Nederland

Doel: Dit initiatief biedt trainingen aan zorgprofessionals om hen te helpen bij het bespreekbaar maken van seksualiteit bij ouderen.

Activiteiten: Cursussen en informatiepakketten voor zorgverleners die hen voorzien van de tools om seksuele gezondheid en behoeften van ouderen op een respectvolle manier te benaderen.

5. Movisie - Praat over Seksualiteit

Doel: Movisie biedt diverse instrumenten en handreikingen voor zorginstellingen om seksualiteit en intimiteit bespreekbaar te maken bij ouderen.

Activiteiten: Trainingen, handboeken, en adviestrajecten voor zorginstellingen.

6. Samen Bespreekbaar

Doel: Gericht op het bevorderen van open communicatie over seksualiteit en intimiteit in zorgrelaties, met een focus op ouderen.

Activiteiten: Workshops en materialen die zowel ouderen als zorgverleners helpen om een comfortabeler gesprek over seksualiteit te voeren.

Seksualiteit bij ouderen is een taboe-onderwerp in veel culturen en zorginstellingen.

1. Waar
2. Niet waar

Er zijn speciale 'roze' zorginstellingen waar mensen die vallen op hetzelfde geslacht samen kunnen wonen

1. waar
2. niet waar

Er zijn ongeveer 100 zorginstelling met het label 'roze loper'

Wat is er geregeld bij jou in de zorginstelling betreft seksualiteit

Ouderen hebben behoefte aan seksualiteit en intimiteit wat merk jij hiervan op jouw stage?

Feiten

14 procent van de ondervraagde bewoners vindt niet dat er voldoende privacy is om romantisch of seksueel intiem te zijn. 

49 procent vindt dat deze ruimte er wel is. 

36 procent weet het niet. In totaal geeft 15 procent van de ondervraagde bewoners aan romantisch of seksueel contact te missen. 

82 procent van de ondervraagde bewoners mist dit niet. 

3 procent weet het niet.

Lees meer: https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/intimiteit-en-seksualiteit/cijfers-seksualiteit-bij-ouderen

Samenhang met kwaliteit van leven

Dat missen van romantisch of seksueel contact blijkt samen te hangen met graadmeters van een slechter ervaren kwaliteit van leven. Ouderen die zeggen dit type contact te missen, geven ook aan: Minder gelukkig te zijn. Zich eenzamer te voelen. Minder levenslust te hebben. Met meer psychische klachten te kampen. 

Onbekend is wat in dit verhaal de kip of het ei is: worden mensen ongelukkig van het missen van seksueel contact of missen ongelukkige mensen eerder seksueel contact?

Wat denk jij?

Seksuele Gezondheid in Nederland (2017)

83 procent van de mannen en 61 procent van de vrouwen tussen de 55 en 79 jaar geeft aan seks belangrijk te vinden. 

Net als in andere leeftijdsgroepen vinden mannen tussen de 55 en 79 jaar seks vaker belangrijker dan vrouwen. 

Het belang dat mensen aan seks hechten, neemt iets af met het ouder worden, maar neemt na 55 jaar vrijwel niet meer af.

Onderzoek: kwart senioren praat moeilijk over seks

Ruim drie kwart (77 procent) van de 1.119 ouderen die deelnamen aan het onderzoek van seniorenorganisatie KBO-PCOB vindt dat seks hebben gezond is en dat een bevredigende seksuele relatie belangrijk is voor een langdurige relatie (70 procent). Toch scoort het gemiddelde seksleven van senioren een 4,6. Personen die geen partner (meer) hebben halen dat gemiddelde sterk omlaag.

Maken opdracht Learnbeat

10.4 intimiteit en seksualiteit opstapopdracht 3 a t/m e

Maken Poster

Het is belangrijk dat je als zorgverlener aandacht hebt voor de behoeften van de zorgvrager op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Toch is dit een onderwerp dat in de praktijk vaak nog taboe is en waar soms onvoldoende aandacht voor is. Over het algemeen zullen zorgvragers niet snel zelf beginnen over intimiteit en seksualiteit.

Maak een poster voor een reclamecampagne voor zorgverleners. Het doel is om meer aandacht te krijgen voor intimiteit en seksualiteit in de zorg. Geef de poster een pakkende kop of tekst, bijvoorbeeld 'Intimiteit en seksualiteit, het hoort er gewoon bij'. Laat op de poster zien waarom dit belangrijk is.

Gebruik bij het maken van de poster eventueel een online tool zoals Canva. 

Intimiteit is hetzelfde als seksualiteit

1. waar
2. niet waar