Intimiteit en seksualiteit in de ouderenzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Lesdoelen

- Aan het einde van de les kan je aangeven waarom praten over seksualiteit in de ouderenzorg belangrijk is. 

- Aan het einde van de les kan je uitleggen hoe je tijdens je stage (en in de toekomst) om kan gaan met seksualiteit en intimiteit.

- Aan het einde van de les weet je wat intimidatie inhoudt en weet je hoe je hiermee om kunt gaan als verzorgende.

wat is seksualiteit en Intimiteit

Intiem is men met de partner, gezinsleden en goede vrienden.

Denk hierbij aan nabijheid, discretie en innigheid.

In een intieme relatie tussen twee mensen zijn openheid, gelijkheid en wederzijds vertrouwen belangrijke kenmerken. Vertrouwdheid en zich verbonden voelen met anderen is onmisbaar in ons bestaan.

Intimiteit

Intimiteit is een gevoel van verbondenheid met een ander. In het contact met die ander, voel je je helemaal op je gemak: je bent je authentieke zelf. Hoe meer intimiteit je ervaart, hoe gelukkiger en liefdevoller je je voelt. Deze connectie of verbondenheid ervaren we op verschillende manieren.

Intimiteit

Emotioneel

Mentaal

Sociaal

Fysiek

Seksueel

Spiritueel

Wat is intimiteit en seksualiteit?

 intimiteit en seksualiteit

Een specifieke vorm van fysieke intimiteit is seksuele intimiteit: je deelt behoeften, gevoelens en seksualiteit met elkaar. Bij emotionele intimiteit maak je de ander deelgenoot van wat er in je binnenwereld afspeelt. Gevoelens, gedachten en geheimen worden naar elkaar geuit.

Stel je voor dat een bewoner een pornofilm wil kijken. Hij kan de film zelf niet aanzetten, zou jij dit voor hem doen of sla je dit af?

iedereen heeft zijn eigen normen en opvattingen. het belangrijkste is dat je het bespreekbaar maakt.

Ouderen hebben
geen enkele seksuele
behoefte meer

Mythes en misverstanden

* Seks is alleen voor jongeren.

* Seks is pijnlijk en onmogelijk als je chronisch ziek bent.

* Wanneer de partner in het verpleeghuis komt, dan moeten beiden accepteren dat intimiteit en seksualiteit niet meer aan de orde zijn.

* Seks in het verpleeghuis hoort niet.

* Mensen met dementie of beperkingen hebben geen behoefte aan seksualiteit.

* Veranderende seksuele behoeften bij mensen met dementie moeten onderdrukt worden omdat ze altijd leiden tot problemen en grensoverschrijdend gedrag.

Kennisplein Zorg voor Beter. (2020b, juli 8). Wat is intimiteit en seksualiteit bij ouderen? Zorg voor Beter. https://www.zorgvoorbeter.nl/seksualiteit/wat-is-seksualiteit-bij-ouderen

Ouderen houden behoefte

Volgens verschillende onderzoeken blijft intimiteit en seksualiteit belangrijk als mensen ouder worden. Intimiteit krijgt wel meer waarde dan seksualiteit, naarmate we ouder worden. Dat geldt vooral voor vrouwen. 

Mensen zijn tot op hoge leeftijd seksueel actief. In Europees onderzoek zegt 54 % van de mannen en 21 % van de vrouwen tussen de 70 en 80 jaar in het afgelopen jaar geslachtsgemeenschap te hebben gehad. Ongeveer een kwart van de 70-plussers geeft aan dat dit minstens één keer per week gebeurt.

Bedenk verder, dat veel ouderen geen partner hebben. Ook zij houden behoefte aan intimiteit en seksualiteit, soms in de vorm van masturbatie.

Opdracht 

Hoe zou jij als verzorgende op deze casussen reageren?

Casus1: Een man krijgt tijdens het wassen een erectie. 

Casus 2: Je ondersteunt een man met niet-aangeboren hersenletsel bij de toiletgang. Zijn penis hangt buiten de wc-pot.

Casus3: Een vrouw geeft aan dat zij niet door een mannelijke zorgmedewerker geholpen wil worden bij het verschonen van incontinentiemateriaal
.

Wat zijn jouw ervaringen met dit onderwerp?

1. Hebben jij en je collega's op de afdeling/ woning oog voor dit onderwerp?

2. Hoe ben je in het verleden omgegaan met dergelijke situaties?

“Als een bewoner nog een partner thuis heeft, tolereer ik niet dat hij/zij een relatie aangaat met een andere bewoner.”

“Mensen met dementie kunnen geen seksuele relatie hebben.”

Het is niet nodig om uit
jezelf over het onderwerp
intimiteit en seksualiteit
te beginnen als je geen
signalen krijgt van de
bewoner of familie

https:

https:

Hoe kun je omgaan met seksualiteit?

ongewenst intiem/seksueel gedrag

• ongewenste seksuele insinuaties

• ongepaste dubbelzinnige opmerkingen

• ongewenste intieme vragen over privéleven

• ongewenste schunnige moppen

• ongepaste uitnodigingen voor afspraakjes

• blijven aandringen op seksuele contacten of relatie

• opdringerige opmerkingen over je uiterlijk, seksuele geaardheid

• imitaties (gebaren, stem, manier van lopen)

• obscene gebaren of geluiden

• oneerbare voorstellen

• ongewenste bijnamen of troetelnamen

• ongepast staren waardoor je je geïntimideerd voelt

• gluren

• nafluiten

• opdringerig aanwezig zijn

• ongewenste seksueel expliciete foto's, filmpjes of geschenken

• met porno confronteren

• ongewenste seksueel getinte berichten

• ongepaste toenadering zoeken op sociale netwerksites zoals Facebook, Instagram

• ongewenste kus, omhelzing, ongewenste aanrakingen

Doe de Free Learning Intimiteit en seksualiteit in het verpleeghuis (30 min.) op Freelearning.nl 

Certificaat opslaan in je eigen bestanden en bewaren 

Hoe heb je de lessen ervaren en wat neem je mee naar de praktijk?