Hoofdstuk 8

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1
• Leerroute 2

Woorden met de achtervoegsels -lijk en -ig

Dit hoofdstuk gaat over woorden met achtervoegsels -lijk en 

-ig. 

je oefent de spelling van zulke woorden. 

Lees de woorden hardop. spreek ze duidelijk uit. 

heerlijk                              duidelijk

smakelijk                          dodelijk

vrolijk                                  dadelijk

vreselijk

eerlijk

lelijk

natuurlijk

lees ze nog een keer. spreek de ij nu uit als een ij. Hoor je het verschil? 

heerlijk                              duidelijk

smakelijk                          dodelijk

vrolijk                                  dadelijk

vreselijk

eerlijk

lelijk

natuurlijk

Het achtervoegsel

een achtervoegsel is een groepje letters achter een zelfstandig naamwoord. 

Daardoor ontstaat een nieuw woord. 

2 achtervoegsels zijn -lijk en - ig 

natuur + -lijk = natuurlijk 

eeuw + -ig = eeuwig 

een achtervoegsel is geen apart woord. 

andere achtervoegsels zijn -baar, -dom, -ling, -loos, en - waarts. 

Lees de woorden hardop. spreek ze duidelijk uit. 

zalig                          ernstig

veilig                         Nederlandstalig 

gehorig                    akelig

matig

nodig

plezierig

stevig

lees ze nog een keer. spreek de i nu uit als een i. Hoor je het verschil? 

zalig                          ernstig

veilig                         Nederlandstalig 

gehorig                    akelig

matig

nodig

plezierig

stevig

de klemtoon bij het achtervoegsel

Elk woord heeft een klemtoon. 

De klemtoon betekent: op dit deel van het woord ligt de nadruk.

Bij het woord kroket ligt de nadruk op de tweede lettergreep: kro - ket 

De klemtoon ligt dus op -ket

De klinkers ij ( in heerlijk) en i (in zalig) hebben geen klemtoon. 

De klemtoon ligt op heer-lijk. En op za-lig. 

daardoor klinkt de ij in heerlijk als een stomme e

daardoor klinkt de i in zalig als een stomme e. 

1 ik versta je niet goed. je moet ___ spreken. 

2 Ik heb geld _____ om een nieuwe scooter te kopen. 

3 Eet _______

4 We wensen je een _____ kerstfeest. 

5 op de snelweg was een ____ ongeval gebeurd. 

6 _______ duurt het langst. 

7 door de dunne muren is ons huis erg _____

8 we moeten _____ doorfietsen, anders komen we te  laat. 

9 Wil je _____ even bij me langskomen

10 Laat de soep op een ___ vuur warm worden.

smakelijk

eerlijk

duidelijk

dadelijk

zalig

matig

nodig

stevig

gehorig

ernstig

vul de zinnen aan. 

voorbeeld:

(heerlijk) de _____heerlijke____ maaltijd. 

(vrolijk) Het _____ kind

(stevig) De ______ muur.

(ernstig) de _____ overtreding.

(eerlijk) de _____ vinder

(vreselijk) de ____ wond

(lelijk) de ____ kras op de auto

(smakelijk) De _____ maaltijd

(plezierig) De _____ dag.

achtervoegsels en lettergrepen.

Verdeel je woorden met een achtervoegsel in lettergrepen? 

dan blijft het achtervoegsel bij elkaar staan. 

zalig   za-lig 

heerlijk    heer-lijk

Maar als je deze woorden verlengt, gebeurt het niet. 

zalige    za - li - ge 

heerlijke    heer - lij - ke 

deze wooren hebben een stomme e aan het einde. 

Beide woorden hebben dus een dubbele stomme e 

(za - li - ge)  

(heer - lij - ke)

bedenk 5 woorden met het achtervoegsel
-lijk

bedenk 5 woorden met het achtervoegsel
-ig

Maak een zin met het woord:
natuurlijk

Maak een zin met het woord
veilig

Maak een zin met het woord:
vrolijk

Maak een zin met het woord:
Nederlandstalig.

Verdeel de volgende woorden in lettergrepen.

voorbeeld:

heerlijke               heer-lij-ke 

vriendelijke

veilige

smakelijke

vrolijke

vijandige

afschuwelijke

plezierige

onsmakelijke

Dit hoofdstuk ging over woorden met de achtervoegsels -lijk en -ig. 

Deze achtervoegsels vormen een aparte lettergreep. 

De klinkers ij  (in heerlijk) en i (in zalig) hebben geen klemtoon. 

ze klinken als de stomme e 

Je hebt geoefend met de spelling van zulke woorden.