Zinsdelen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Zinsdelen/zinsontleding

Leerdoel

Je/ kan/ zes soorten zinsdelen/ herkennen/ in een zin.

Welke zinsdelen ken je nog?

Zinsdelen

• Zinnen kun je verdelen in zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord of meerdere woorden.

Waarom zinsontleding?

• Als je de structuur van een zin herkent,

-> begrijp je beter wat je leest.

• Nuttig voor schrijfvaardigheid, het formuleren van zinnen.

maar ook voor je spelling!

• Nuttig bij het leren van andere talen.

Persoonsvorm

- altijd een werkwoord

1. Zin vragend maken

2. Zin in een andere tijd zetten (het ww dat verandert=pv)

3. Zin in het meervoud zetten (het ww dat verandert=pv)

Jan gaat morgen kamperen

Ik neem altijd om half vijf de trein naar huis.
Wat is de pv?

1. neem
2. naar huis
3. ik
4. de trein

Als de zon schijnt, gaan we lekker naar buiten, maar als het regent, gaan we naar de bios.
Pv?

1. zon, we regent, gaan
2. gaan, gaan
3. schijnt, gaan, regent, gaan
4. schijnt, regent

Gezegde

Alle werkwoorden in de zin

(persoonsvorm + alle andere werkwoorden)

Misschien kunnen we volgend jaar op vakantie gaan?

De docent voert ook administratieve taken uit.

(hele ww is uitvoeren!)

We moesten onze bevindingen rapporteren aan de teamleider. Wat is het gezegde?

Waarom loopt die nieuwe software steeds vast?
Wat is het gezegde?

Wij nemen die studenten aan.
Wat is het gezegde?

Onderwerp

WIE/WAT + gezegde?

Jan gaat morgen kamperen.

Weet je nog het gezegde te vinden?
Waarom loopt die nieuwe software steeds vast?

Welke vraag moet je nu stellen om het ow te vinden?
Waarom loopt die nieuwe software steeds vast?

Vanochtend gaf Yannick de bezoekers een uitgebreide rondleiding.
Wat is het onderwerp?

1. de bezoekers
2. rondleiding
3. Yannick
4. gaf

Deze pizza van Dr. Oetker moet 11 minuten op 200 gr. gebakken worden.
Wat is het ow?

1. Deze pizza
2. gebakken
3. Deze pizza van Dr. Oetker
4. 11 minuten

Wie heeft het gebak meegebracht?
Wat is het ow?

1. het gebak
2. wie

Lijdend voorwerp

WIE/WAT + gezegde+ onderwerp? 

Geen antwoord=geen lv!)

Linda eet een ijsje bij de ijssalon.

Linde eet 

Rachelle kreeg een zeven voor de praktijkopdracht.
Wat is het lijd. vw?

1. de praktijkopdracht
2. Rachelle
3. een zeven
4. kreeg

Meewerkend voorwerp

De persoon uit de zin, waar je "VOOR of AAN"  vóór
kunt zetten. Of: Je kunt "VOOR of AAN" weglaten.

Klaas gaf haar een ijsje.

Ik geef mijn klasgenoot de uitwerkingen.

1. Ik
2. geef
3. de uitwerkingen
4. mijn klasgenoot

Bijwoordelijke bepaling

Alle woorden, die te maken hebben met:   1. Tijd
                                                                                              2. Plaats
                                                                                               3. Gevoel
1. Gisteren, vandaag, morgen, nu,…..enz.
2. Hier, daar, Arnhem, ginds, Nederland.
3. Lief, aardig, nieuwsgierig, verdrietig.

En: Alle kleine woordjes uit de zin, die over blijven:
Bijv.: er, erg, ook,  toch, nog, al, ……enz.

Benoem de zinsdelen

PV =

Gz = 

OW = 

LV = 

De kinderen

hebben

goede resultaten

behaald..

Mijn moeder is gisteren naar het tuincentrum gefietst.
Persoonsvorm?

1. mijn moeder
2. is
3. gefietst

Mijn moeder is gisteren naar het tuincentrum gefietst.
Gezegde?

1. is gefietst
2. gefietst
3. naar het tuincentrum

Mijn moeder is gisteren naar het tuincentrum gefietst.
Onderwerp?

1. het tuincentrum
2. is
3. mijn moeder

Marieke geeft Alex een cadeau.

Wat is het lijdend voorwerp?

1. Marieke
2. geeft
3. Alex
4. een cadeau

Wat is het meewerkend voorwerp?

Wil jij die rommel voor mij opruimen?

1. die rommel
2. jij
3. opruimen
4. voor mij

Samengevat: volg de stappen! 

Zoek de...

1. pv (tijd veranderen)

2. gez (alle ww in een zin)

3. ow (wie of wat + gez)

4. lv (wie of wat + gez + ow) 

5. mw (aan/voor wie + gez + ow (+ lv)) 

6. bwp (plaats, tijd, richting, manier). 

-> 4,5,6 zitten niet altijd in een zin.