Keuzedeel pabo WO - les 4 - geschiedenis - tijdvak 2 Grieken en Romeinen

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

Keuzedeel pabo - GS - les 4

Tijdvak 2. Tijd van Grieken en Romeinen. 

Hoe fijn was je vakantie?!

0100

Nabespreken 2.2

Vragen 5 t/m 8

Programma les 4

• Nabespreken 2.2
• Film
• Theorie 2.2. Val v/h Romeinse Rijk
• Maken Opdrachten 2.2 - 9 t/m 14
• Theorie 2.3/2.4
• Maken opdrachten 2.3 en 2.4
• Afronding

Doelen tijdvak 2

De aspirant-student kan:

1.  Grieks-Romeinse cultuur herkennen en beschrijven
2.  Voorbeelden herkennen en beschrijven van de beïnvloeding van de Griekse-Romeinse cultuur op de Germaanse cultuur
3. De ontwikkeling van het christendom in het Romeinse Rijk
   beschrijven (les 4).

Voor de komst van de Romeinen is Nederland....

• een moeilijk begaanbaar gebied vol moerassen en bossen.
• een landbouwsamenleving
• Zuid- Nederland: hier wonen de Kelten (Galliërs)
• ten Noorden van de Rijn: hier wonen de  Germanen.

-> 50 voor Chr. Caesar verovert Gallië 

www.npostart.nl

vanaf 20.15 minuten

De Romeinen in NL

• ± 400 jaar in NL
• Germanen (verzameling volken noordoost Europa): Bataven, Friezen, Kananefaten
• Bataven (Germaans volk) - langs de Rijn (Betuwe), leverden hulpsoldaten (bondgenoten).
• Romanisering 
• 69 na Chr. Bataven (e.a.) in opstand onder leiding van Julius Civilis  

De Bataven, Batavi of Batavieren waren een West-Germaans volk/stam die leefden rond de Betuwe. De Bataven waren waarschijnlijk afgesplitst van de Chatten, een volk dat rond het huidige Baden-Württemberg woonde. Onder andere Julius Caesar en Publius Cornelius Tacitus beschrijven de stam! die ze als zeer moedig zien. De Bataven waren vanaf 12 voor Christus onderdanen van Romeinen en zaten vaak als ruiters in het leger. De Bataven waren een elite in het Romeinse leger, ze werden beschreven als geweldige ruiters. In 69 kwamen de Bataven onder leiding van Julius Civilis in opstand tegen de Romeinen. Eerst behaalden ze wat successen, maar uiteindelijk werden ze verslagen. De Bataven zijn waarschijnlijk rond de 4de eeuw in de Friezen en de Franken opgegaan.

In Nederland zijn onder andere de Bataafse Republiek, het Bataafs Gemenebest en de Nederlands-Indische hoofdstad Batavia naar dit volk genoemd.

bataafse opstand

In 69 na Christus kwamen de Bataven in ons land in opstand tegen de Romeinen. Onder gezag van hun leider Julius Civilis. Hij had jarenlang als officier in het Romeinse leger gediend en sprak heel goed Latijn. Hij zag er gevaarlijk uit met zijn rode haren en één oog. Zijn andere oog had hij verloren in een gevecht.

Julius Civilis beraamde een opstand tegen de Romeinen om te voorkomen dat Bataafse soldaten naar Rome werden gestuurd. Als oud officier wist Julius precies hoe en waar hij de Romeinen het best kon aanvallen. Romeinse legerkampen werden geplunderd en in brand gestoken.

In het begin had Julius Civilis veel succes. Hij veroverde een groot gebied lang de Rijn. Alle legerkampen in ons land werden vernietigd. Ook het grote castellum van Noviomagus? En de Romeinse soldaten moesten zich terug trekken. Maar ze gaven hun gebied niet zomaar op.

Ze kwamen een jaar later met een groot leger naar Nederland. Het bestond uit wel 50.000 soldaten. Daar konden de Bataven niet tegenop. Ze moesten zich overgeven.De Romeinse macht werd hersteld en de legerplaats in Noviomagus weer opgebouwd. De rust keerde terug.

De val van het Romeinse Rijk

• Problemen opvolging (en slechte) keizers
• Grote Volksverhuizingen vanaf 250 na Chr. (o.a. door klimaatveranderingen) - komst Hunnen
• Economische crisis belastingverhoging (onderhouden leger)
• Besmettelijke ziektes, daling aantal inwoners -> productie en handel verslechtert
• Soldaten trokken zich terug om Rome te beschermen, grens de Limes verzwakt
• Germaanse volken lukt het om met geweld het rijk binnen te dringen

-> Twee rijken: 

West-Romeinse rijk - Rome (402 Romeinse soldaten vertrekken, 

476 laatste keizer afgezet)

Oost-Romeinse Rijk - Constantinopel (handel) (1453 Turkse rijk)

Grote Volksverh.

Een migratie van Germaanse volken uit het noordoosten van Europa in de periode tussen 250 - 500. Trokken onder druk v/d Hunnen naar het westen over de grenzen v/h Romeinse Rijk.

Het Romeinse Rijk was steeds lastiger te besturen. De grenzen werden minder bewaakt en veel Romeinen trokken terug naar Rome (in Nederland). 

Links: romeinse rijk op zijn hoogtepunt, rechts: romeinse rijk verdeeld in oost en west

Volksverhuizingen 5e en 6e eeuw n.Chr: Veer germanen woonden al in het romeinse rijk en germanen slaan op de vlucht voor de hunnen.

2.3 Religie Grieken, Romeinen & Germanen

• Romeinen namen goden & cultuur Grieken over  
• Gaandeweg Romeinen polytheïsme ----> monotheïstische godsdienst (Jodendom en Christendom, later volgen Islam ook). Romeinse keizers waren eerst tegen.
• Germanen: Wodan, Donar, Freya
• Geboorte van Jezus Christus (prediking van nieuw geloof in Palestina, kruisigingen onder de Romeinen), Bijbel als boek waarin het Christendom verwoord staat
• Verspreiding Christendom door het Rijk (vervolgingen, Christendom toegestaan Constantijn de Grote 394 -> staatsgodsdienst)
• Rome middelpunt (Vaticaanstad), Latijn - kerktaal, bouwkunst met Romeinse kenmerk.

Mono

Alleen/enkel in het Latijns

Poly

Meerdere in het Latijn

De eerste christenen werden door de Romeinen vervolgd. Het geloof breidde zich echter toch uit en werd steeds belangrijker. In 313 na Chr. werd de Romeinse keizer Constantijn zelf christen. Het christendom was voortaan de staadsgodsdienst v/h Romeinse Rijk. 

Opdrachten 2.3 en 2.4 werkboek

• Verder lezen 2.3 en 2.4 (indien nog niet gedaan)
• Maak de vragen van 2.3, 2.4 uit het werkboek
• Invullen tijdschema

Hoe vond je deze les gaan?

Afronding & les 5

Huiswerk

• H3 lezen
• Schema tijdvak 2 aanvullen
• Opdrachten werkboek nakijken

Volgende week - les 5 - deel 1 - Tijdvak 3

• Tijd van monniken en ridders