Grammatica zinsdelen De Brug blz. 244 t/m 249

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica > zinsdelen De Brug VWO 2

Wat gaan we doen?

We herhalen de zinsdelen uit de Brugklas.

Je maakt de opdrachten 1 t/m 6 op blz. 244 t/m 249.

Hoe ziet het stappenplan zinsdelen eruit?

Herhaling van de zinsdelen (enkelvoudige zinnen)

                              - Persoonsvorm (PV)

                              - Onderwerp (OW)

                              - Werkwoordelijk gezegde (WG)
                              - Naamwoordelijk gezegde (NG)

                              - Lijdend voorwerp (LV)

                              - Meewerkend voorwerp (MV)

                              - Bijwoordelijke bepaling (BWB)
Pv t/m gezegde staan altijd in de zin - Lv t/m MV kunnen in de zin staan.

Stappenplan

Als je (enkelvoudige) zinnen moet ontleden, moet je een stappenplan aanhouden, zodat het overzichtelijk blijft. 

Leer het stappenplan in de juiste volgorde uit je hoofd en leer hoe je de betreffende zinsdelen moet vinden in een zin.

Hoe bepaal je wat de pv is in de zin?

Welke vraag stel je om het onderwerp te vinden?

Waar bestaat het werkwoordelijk gezegde uit?

1. onderwerp plus pv
2. alleen het ow
3. de pv plus eventueel de andere ww in de zin
4. alleen de pv

Klopt dit? Als de woordjes TE en AAN HET voor één ww staan, horen te en aan het bij het WG.

1. Ja
2. Nee

Welke vraag stel je om het Lijdend voorwerp te vinden?

Klopt dit? Het LV begint nooit met een voorzetsel. (aan, achter, in, bij, over, met enz.)

1. Ja
2. Nee

Welke vraag stel je om het meewerkend voorwerp te vinden?

Welke vraagwoorden kun je gebruiken om de Bijwoordelijke bepaling te vinden?

Zijn woorden als: niet, zeker, wel, absoluut, eigenlijk, natuurlijk, misschien ook BWB

1. Ja
2. Nee

Mevrouw Witteveen / heeft / E2Ha / online/ een les / gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft 2Ha een online les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

Mevrouw Witteveen heeft E2Ha online een les gegeven. 

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

Maak de opdr. 1 t/m 4 op blz. 244 t/m 247

             Maak de opdr. 1 t/m 4 op blz. 244 t/m 247
           
             Lees de theorie goed door en maak gebruik
             van het stappenplan bij de opdrachten.      

Les 2 zinsdelen

Het naamwoordelijke gezegde

Doel van deze les

- Ik weet wat het naamwoordelijk gezegde is

- Ik weet wat het verschil is tussen een werkwoordelijk gezegde en een naamwoordelijk gezegde

- Ik ken de koppelwerkwoorden

Wat weet jij over NG?

Naamwoordelijk gezegde

Bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel: 

1. Het ww deel bevat alle werkwoorden uit de zin. 

(Het belangrijkste ww is een vorm van een koppelwerkwoord). 

2. Het nw deel bestaat uit een zinsdeel met een eigenschap (zinsdeel met een naamwoord, bijvoorbeeld een bnw of znw)

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, 

blijken, lijken, schijnen,

(heten, dunken & voorkomen).
Tip: ZWaBBeLS

Hoe vind ik het NG? Stel 3 vragen:

Vraag 1: Wat is het belangrijkste ww in de zin? (dit ww kun je niet weglaten)

Vraag 2: Is dit een KWW?

Vraag 3: Gaat het in de zin om een ‘eigenschap’ (ook wel: toestand)? (tip: zinsdeel met een naamwoord, bijvoorbeeld een bnw of znw) Zegt die 'eigenschap' in de zin iets over het onderwerp?

Dan heb je te maken met een NG

(is het belangrijkste ww geen kww maar een zww, dan is er sprake van een wg)

Voorbeeldzin

- Mevrouw Witteveen is raar

- Mevrouw Witteveen is de raarste docent

pv = is

o = Mevrouw Witteveen

Hebben we in deze zin te maken met een wg of ng?

ad 1: 'is' 

ad 2: ja, komt van het ww 'zijn' en dat is 1 van de 9 kkw

ad. 3: ja, raar of de raarste docent is een toestand/eigenschap

EN raar of de raarste docent zegt iets over mevrouw Witteveen
NG = IS DE RAARSTE DOCENT / IS RAAR

Nog een belangrijke tip

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Wat houdt het werkwoordelijk gezegde in?

1. persoonsvorm
2. persoonsvorm + onderwerp
3. persoonsvorm + voltooid deelwoord
4. PV + alle werkwoorden uit de zin

Wat zijn de 9 KWW?

Wat houdt het naamwoordelijk gezegde in?

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + een kernmerk of eigenschap van het onderwerp
4. alle werkwoorden in de zin

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Mijn vriend wordt leraar op een basisschool.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij is naar huis gegaan.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Wat is het gezegde?
Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. WG= was geworden
2. NG= was gisteren ziek geworden
3. NG= was ineens ziek geworden
4. NG= was ziek geworden

Mijn zus is vervelend geweest.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het meisje werd naar school gebracht.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De man is gisteren aangekomen op het station van Emmeloord.

1. WG= is aangekomen
2. NG= is gisteren aangekomen
3. NG= is aangekomen

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Saskia blijft iedere dag naar school rennen.

De politie vangt de boef.

In 1929 werd Jopie de eerste Miss Holland.

Sturen jullie de uitnodigingen voor het feest op tijd weg?

Lieke Martens is de beste voetbalster ter wereld geworden.

Jan is een lieve jongen

Maak de opdrachten 5 en 6

Ga extra oefenen op Cambiumned.nl/grammatica zinsdelen