Paragraaf 2: Verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H12: Evolutie

Paragraaf 2: Verwantschap

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg paragraaf 2: Verwantschap
• Aan het werk

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven hoe het leven op aarde is ontwikkeld;
• Beschrijven hoe fossielen ontstaan;
• Beschrijven hoe je ziet dat soorten verwant zijn;
• Het verloop van de evolutie van de mens beschrijven.

Wat is een mutatie?

1. Ja, van kunstmatige selectie
2. Ja, van natuurlijke selectie
3. Nee, er is geen sprake van selecite

Hoe heet de theorie die verklaart hoe in de loop van de tijd door mutatie en selectie nieuwe soorten ontstaan uit een gemeenschappelijke voorouder?

Hoe lang is er leven op aarde?

• De aarde bestaat +/- 4,6 miljard (mld) jaar.
• 3,8 mld jaar geleden ontstonden de eerste eencellige levensvormen in zeeën en oceanen.
• 900 - 670 miljoen jaar geleden verschenen de eerste  meercelligen.
• De eerste gewervelden (vissen) ontstonden 450 miljoen jaar geleden.

Fossielen

• Fossielen zijn versteende (resten van) organismen.
• Fossielen ontstaan doordat een dier naar de bodem van de zee zinkt, of is ingegraven;
• De harde delen worden bedekt door zand, klei en nieuwe aardlagen;
• Door het gewicht worden alle lagen samengeperst tot steen;
• De steenlagen verschuiven, delen van fossielen worden zichtbaar.

Verwantschap

• In een stamboom (verwantschapsschema) kan je zien of, en hoe, organismen verwant zijn aan elkaar.
• Hoe korter geleden de gemeenschappelijke voorouder leefde, hoe meer verwant de dieren aan elkaar zijn.

Cebochoerus is de voorouder van alle varkensachtigen.

1. Juist
2. Onjuist

Het wild zwijn is meer verwant aan het hertzwijn dan aan het gewoon wrattenzwijn

1. Juist
2. Onjuist

Hoe verliep de evolutie van de mens?

• Mensen hebben een gemeenschappelijke voorouder met chimpansees en andere mensapen.
• Mensapen hebben opponeerbare duimen en grote tenen.
• Mensen hebben een groter hersenvolume dan andere mensapen.

Aan het werk!

• Wat: Paragraaf 12.1 en 12.2
• Hoe: Fluisteren met je buur
• Tijd: 15 minuten
• Hulp: Overleg met je buur of raadpleeg je boek of steek je vinger op
• Uitkomst: Paragraaf 12.1 en 12.2 zijn af
• Klaar: Nakijken, verbeteren en een samenvatting maken

Wat is de goede volgorde
van evolutie?

1. Survival of the fittest, natuurlijke selectie, genetische variatie, overerving goede eigenschappen
2. Genetische variatie, natuurlijke selectie, survival of the fittest, overerving goede eigenschappen
3. Natuurlijke selectie, genetische variatie, survival of the fittest, overerving goede eigenschappen
4. Genetische variatie, survival of the fittest, natuurlijke selectie, overerving goede eigenschappen

Evolutie treedt volgens Darwin
op doordat ….

1. .. in een populatie individuen zich voortdurend aanpassen aan veranderende milieuomstandigheden en vooral nieuwe kenmerken doorgeven aan hun nakomelingen.
2. .. verandering in het milieu de individuen in een populatie aanzet tot mutaties om te overleven; die mutaties worden dan doorgegeven aan hun nakomelingen.
3. .. in een populatie alléén sterke individuen overleven en deze dus ook gemiddeld sterke individuen zullen voortbrengen.
4. .. in een populatie vooral de aan het milieu aangepaste individuen zich zullen voortplanten.

1. A
2. B
3. C
4. D

1. A
2. B
3. C
4. D