§4.1 verbrandingsproducten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Deze lesson up ga je zelfstandig doorwerken. Heb je vragen, neem dan zo snel mogelijk contact op met je docent.

Je leert deze les over reagens en aantoningsreacties en over volledige en onvolledige verbranding. (en het gevaar daarvan)

We hebben eerder dit jaar al een keer een les gedaan over aantoningsreacties en reagens. (meervoud: reagentia). Dat komt deze les weer terug.

Een reagens is een stofje dat je kunt gebruiken om een specifieke stof mee aan te tonen (bewijzen dat het die stof is). De reactie die je ziet gebeuren noem je de aantoningsreactie.

Water kun je op 2 manier aantonen.

1:  custard poeder (witgeel poeder) wordt knal geel als er water bij komt.

2: kopersulfaat (wit poeder) wordt blauw

als er water bij komt.

Water wordt aangetoond, custard poeder en kopersulfaat zijn de reagantia en wat je ziet gebeuren is de aantoningsreactie.

Een joodoplossing (oplossing van jood) kun je gebruiken als reagens voor zetmeel. Zetmeel zit in meel (brood, koek), rijst, pasta  en aardappel. Joodoplossing (jodium) is bruin van kleur.

Beschrijf kort wat je ziet gebeuren als joodoplossing en zetmeel reageren in de volgende dia.

Beschrijf kort wat je ziet gebeuren als jood oplossing en zetmeel reageren in de vorige dia.

De laatste aantoningsreactie in deze les is de aantoning van koolstofdioxide (CO2) door middel van kalkwater.

Kalkwater is een heldere kleurloze vloeistof, die troebel wit wordt als er koolstofdioxide bij komt.

Koolstofdioxide zit ook in de lucht die we uitademen.

Dit is het overzicht van de aantoningsreacties die we besproken hebben.

Een reagens kan wel of niet gevoelig zijn en wel of niet selectief.

Een gevoelig reagens reageert al bij de aanwezigheid van een klein beetje stof die hij moet aantonen.

Een selectief reagens reageert maar op 1 specifieke stof. Als er meer stoffen zijn waarbij je de aantoningsreactie ziet, dan is het reagens niet meer 100% selectief.

Bij scheikunde (en biologie) kom je een  een heleboel stoffen tegen die horen bij 1 groep, namelijk de koolwaterstoffen. Deze stoffen bestaan uit de atomen koolstof (C) en waterstof (H). Soms ook de atomen zwavel en zuurstof.

Voorbeelden van koolwaterstoffen: aardgas (CH4), C6H12, C4H10, benzine, aardolie.

Bij de verbranding van koolwaterstoffen bij de aanwezigheid van voldoende zuurstof, ontstaan altijd de reactieproducten water en koolstofdioxide.

Een verbranding met voldoende zuurstof noem je een volledige verbranding.

De vlam bij een volledige verbranding is blauw van kleur.

Met welke reagentia kun je aantonen dat water en koolstofdioxide ontstaan?

1. jood oplossing en zetmeel
2. kalkwater en joodoplossing
3. kalkwater en kopersulfaat
4. zetmeel en gustartpoeder

Maar soms is er niet voldoende zuurstof aanwezig bij de verbranding van koolwaterstoffen. Dan ontstaat in plaats van koolstofdioxide de gevaarlijke stof koolstofmonoxide en/of roet.

Roet bestaat uit koolstof. Je ziet bij deze onvolledige verbranding een gele vlam.

Koolstofmonoxide (CO) is een dodelijk gas. Het is geurloos en kleurloos en je valt langzaam in slaap, dus je merkt niets....!

Leerdoel voor iedereen: ik kan uitleggen en toepassen wat wordt bedoeld met reagens en aantoningsreactie. Heb je dit leerdoel gehaald?

1. Ja
2. Nee
3. ik twijfel

Leerdoel voor iedereen:
Ik weet dat bij een verbranding met een gele vlam en onvoldoende zuurstof het giftige gas koolstofmonoxide kan ontstaan. Gehaald?

1. Ja
2. Nee

Voor de scheikunde leerlingen: Kun je de reagentia en de aantoningsreacties in dit schema toepassen? (ja/nee)

Voor de scheikunde leerling: leg kort uit wat wordt bedoeld met een selectief reagens en een gevoelig reagens.

Vragen? Neem contact op met je docent.

De niet scheikunde leerlingen zijn nu klaar.

De anderen maken in de methode §4.1 opgave 5, 8, 9 en 11